Homo sapiens konsiderohet si specia dominuese në planetin tonë për mijëvjeçarë, por nuk ka qenë gjithmonë kështu. Kur Homo sapiens i parë u shfaq rreth 300,000 vjet më parë, paraardhësit tanë ishin vetëm 1 nga 6 speciet njerëzore në planet. Tashmë, shkencëtarët kanë rindërtuar më saktë shkencërisht se si dukeshin ata njerëz të lashtë. Kjo përfshin edhe fytyrën e një specieje të lashtë të pakapshme të njohur si “Hobiti”.
Si pjesë e një dokumentari të ardhshëm të BBC-së, “Human”, shkencëtarët kanë kombinuar teknikat e modelimit dixhital të përparuara me fosilet e gjetura. Rezultati është pamja jonë më e mirë e Homo erectus, Homo floresiensis, Neandertalët dhe anëtarët më të hershëm të Homo sapiens të zbuluar ndonjëherë.
Paleoantropologia dhe prezantuesja e dokumentarit Ella Al-Shamahi thotë: “Këto janë koleksioni më i saktë shkencërisht i modeleve hiper-reale 3D të specieve njerëzore të transmetuara ndonjëherë në TV.
Homo erectus
Home erectus ishte specia e parë njerëzore që ecte drejt në dy këmbë, siç bëjnë njerëzit sot. Antropologët besojnë se ata jetuan midis 1.89 milion dhe 110,000 vjet më parë. Ata jetuan në një zonë që fillimisht mbulonte Afrikën, por më vonë u përhap në pjesë të mëdha të Azisë dhe madje deri në skajet e Evropës. Kjo ishte hera e parë që një hominin, një primat i lidhur ngushtë me njerëzit, kishte dalë jashtë Afrikës.

Do të kalonin edhe 2 milionë vjet të tjerë para se Homo sapiens të ishte në gjendje të përsëriste këtë migrim të guximshëm. Ata ishin më të gjatë se homininët e mëparshëm, me këmbë të gjata që i bënin ata ecës të efektshëm. Qëndrimi i tyre drejt gjithashtu liroi përdorimin e duarve të tyre, gjë që i lejoi Homo erectus me tru të madh të zhvillonte mjete dhe të bëhej hominini i parë që zotëronte zjarrin.
Fizikisht, ata ishin disi të ngjashëm me njerëzit e ditëve të sotme, por pak më të shkurtër. Ata kishin madhësi të ngjashme koke krahasuar me një njeri modern, por kishin fytyra më të sheshta dhe një kreshtë vetullash më të spikatur.
Homo floresiensis
Kjo specie u gjet në ishullin Flores, Indonezi dhe jetoi midis 700,000 dhe 50,000 vjet më parë. I quajtur “Hobiti” sipas krijesave imagjinare të J.R.R Tolkien, Homo floresiensis ishte jashtëzakonisht i vogël krahasuar me njerëzit modernë. Homo floresiensis mesatar me këmbë shumë të gjata krahasuar me madhësinë e trupit të tyre.
Ashtu si Hobitët e Tolkien, Homo floresiensis gjithashtu kishte këmbë të mëdha dhe të sheshta. Ata gjithashtu kishin kafka shumë të vogla, me tru rreth një të tretën e madhësisë së njerëzve modernë – të ngjashëm me atë të një shimpanzeje.

Përveç kokave të tyre më të vogla, Homo floresiensis ka të ngjarë të ketë pasur një ballë më të theksuar dhe asnjë mjekër të spikatur. Shkencëtarët besojnë se Homo floresiensis u bë kaq i vogël për shkak të një efekti të quajtur xhuxhizëm ishullor. Kjo pasqyron faktin se kafshët e mëdha në ishuj evoluojnë për t’u bërë më të vogla për t’u përballur me burimet e kufizuara. Në të njëjtën kohë, kafshët më të vogla zakonisht bëhen më të mëdha për shkak të mungesës së grabitqarëve. Kjo do të thotë se Homo floresiensis ndante ishullin e tij me elefantë që ishin sa madhësia e lopëve, minj gjigantë kafe dhe lejlekë mishngrënës që arrinin deri në dy metra lartësi.
Homo neanderthalensis
Më i njohur si Neandertal, Homo neanderthalensis janë të afërmit tanë më të afërt njerëzorë. Kjo specie jetoi në një pjesë të madhe të Lindjes së Mesme, Azisë Qendrore dhe Evropës midis 430,000 dhe 40,000 vjet më parë. Neandertalët ishin përshtatur fiziologjikisht me motin më të ftohtë, me hundë të gjera dhe vrima hunde të përshtatura për të thithur ajër të ftohtë dhe të thatë.

Ata kishin dhëmbë të mëdhenj të përparmë, të cilët i përdornin si ‘dora e tretë’ gjatë përgatitjes së ushqimit, por nuk kishin mjekër të theksuar si një njeri modern. Trupat e tyre ishin të shëndoshë dhe muskulozë, me krahë më të gjatë dhe këmbë më të shkurtra se njerëzit modernë. Të rriturit ishin rreth 1.5 metra të gjatë, por mund të peshonin midis 64 dhe 82 kg. Shkencëtarët mendojnë se përmasat e tyre do të kishin minimizuar sipërfaqen e tyre për të ndihmuar në ruajtjen e nxehtësisë së trupit gjatë periudhave më të ftohta të Tokës.
Neandertalët gjithashtu mbivendoseshin me Homo sapiens për mijëra vjet dhe të dy speciet shpesh përziheshin dhe kryqëzoheshin. Çdo njeri aktual jashtë Afrikës ka një ADN të Neandertalit, me disa njerëz që marrin deri në katër përqind të gjeneve të tyre nga kjo specie e lashtë.
Homo sapiens
Ky rindërtim tregon Homo sapiens-in më të vjetër të njohur, specien e të gjithë njerëzve modernë. Këto fosile vijnë nga një vend i quajtur Jebel Irhoud në Marok, Afrikën e Veriut, dhe shkencëtarët mendojnë se ato datojnë rreth 300,000 vjet më parë. Kjo e vendos shfaqjen e Homo sapiens rreth 100,000 vjet më herët nga sa kishin menduar më parë shkencëtarët.

Edhe pse ishin pjesë e të njëjtës specie, këta Homo sapiens shumë të hershëm kishin disa dallime të vogla nga njerëzit modernë. Më e dukshmja, këta individë kishin vetulla më të trasha dhe kafka të zgjatura. Disa shkencëtarë e shohin këtë si provë të evolucionit të njerëzve të mëparshëm në Homo sapiens.

Pasi u shfaqën në Afrikë, një grup i vogël prej rreth 10,000 Homo sapiens kaloi në Evropë rreth 60,000 vjet më parë dhe arriti të krijojë një popullsi. Çdokush jashtë Afrikës është pasardhës i atyre mijëra njerëzve të parë, prandaj Afrika ka një nivel shumë më të lartë të diversitetit gjenetik. ©LAPSI.al
The post Rindërtimi në 3D/ Cilët ishin paraardhësit e njeriut appeared first on Lapsi.al.