❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Dy vende nĂ« EvropĂ« me ujin mĂ« tĂ« pastĂ«r pĂ«r not – kĂ«naqĂ«sia pranĂ« plazhit ju pret

Raporti analizon ujërat për not në 22,127 lokacione në 27 vende anëtare, përfshirë Shqipërinë dhe Zvicrën

NĂ«se po mendoni tĂ« gjeni sa mĂ« shpejt njĂ« plazh pĂ«r t’u larĂ«, dy vendet evropiane me ujĂ« jashtĂ«zakonisht tĂ« pastĂ«r nuk do t’ju vijnĂ« tĂ« parat nĂ« mendje.

Ndoshta nuk do t’ju vijnĂ« fare nĂ« mendje, por ndoshta duhet.

ÇfarĂ« po ndodh me njĂ« fshat nĂ« Alpe qĂ« Ă«shtĂ« fshirĂ« plotĂ«sisht nga harta? BanorĂ«t pĂ«rballen me njĂ« vendim tĂ« dhimbshĂ«m.

Agjencia Evropiane për Mbrojtjen e Mjedisit (EEA) ka publikuar një vlerësim të ri mbi pastërtinë e ujërave në Evropë gjatë sezonit të verës, ku Sllovenia dhe Lituania kanë zënë vendin e parë për cilësinë.

Raporti analizon ujĂ«rat pĂ«r not nĂ« 22,127 vende nĂ« 27 vende anĂ«tare, pĂ«rfshirĂ« ShqipĂ«rinĂ« dhe ZvicrĂ«n. Sipas raportit, 85 pĂ«r qind e vendeve tĂ« testuara kanĂ« pĂ«rmbushur kushtet dhe kanĂ« marrĂ« vlerĂ«simin “shkĂ«lqyeshĂ«m”.

Lokacionet përfshijnë plazhe, lumenj, liqene dhe vende të tjera ku mund të laheni gjatë verës, ndërsa mostrat janë testuar për baktere. U konstatua se uji i detit kishte cilësi më të mirë se uji i lumenjve apo liqeneve.

Duhet theksuar se, edhe pse Sllovenia dhe Lituania dolĂ«n mirĂ« nĂ« renditje, nĂ« kĂ«to dy vende Ă«shtĂ« testuar njĂ« numĂ«r relativisht i vogĂ«l vendesh – 21 nĂ« Slloveni dhe 16 nĂ« Lituani, transmeton Telegrafi.

Edhe pse ka dalje të shkurtër në Detin Adriatik, Sllovenia ka arritur të mbajë cilësi të lartë në të gjitha 21 vendet e testuara. Ky rezultat lidhet me menaxhimin e rreptë të mbetjeve, monitorimin e vazhdueshëm dhe mungesën e industrisë së rëndë pranë bregdetit.

Përveç ujit të pastër, vizitorët mund të shijojnë destinacionet bregdetare si Pirani, Portorozhi dhe Izola, të njohura për arkitekturën mesdhetare, kuzhinën e pasur dhe atmosferën e qetë.

Nga ana tjetër, Lituania, nga 16 vendet e testuara, Lituania gjithashtu ka dalë me cilësi të lartë të ujit, sidomos në zonat bregdetare të Detit Baltik. Plazhet e Palangës, Neringës dhe Klaipedës ofrojnë jo vetëm ujë të pastër, por edhe peizazhe të veçanta me dunat e rërës dhe pyjet bregdetare.

Sipas Raportit Botëror të Lumturisë, Lituania është shpallur vendi më i lumtur në Evropë për të rinjtë nën 30 vjeç, një faktor që reflektohet edhe në energjinë pozitive të qyteteve bregdetare. /Telegrafi/

The post Dy vende nĂ« EvropĂ« me ujin mĂ« tĂ« pastĂ«r pĂ«r not – kĂ«naqĂ«sia pranĂ« plazhit ju pret appeared first on Telegrafi.

SllovenĂ«t miratojnĂ« ligjin – njerĂ«zit qĂ« janĂ« afĂ«r daljes nĂ« pension, do tĂ« punojnĂ« mĂ« pak

Sllovenia nga 1 janari i vitit të ardhshëm vendos javë pune më të shkurtër për punëtorët mbi 58 vjeç ose ata me të paktën 35 vite përvojë pune.

Këta punëtorë do të kenë mundësinë të zgjedhin mes të premtes së lirë, fundjavës së zgjatur ose ditës së shkurtuar të punës prej gjashtë orësh.

“E premtja e lirĂ«, fundjava e zgjatur ose gjashtĂ« orĂ« punĂ« nĂ« ditĂ«. PunĂ«torĂ«t mbi 58 vjeç ose ata me tĂ« paktĂ«n 35 vite pĂ«rvojĂ« pune do tĂ« mund tĂ« bien dakord me punĂ«dhĂ«nĂ«sit e tyre pĂ«r njĂ« javĂ« pune tĂ« tillĂ«â€, njoftoi sekretari shtetĂ«ror i MinistrisĂ« sĂ« PunĂ«s, Dan Juvan.

BĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« model qĂ« Ministria e PunĂ«s e quan “80-90-100”, qĂ« do tĂ« thotĂ« se punonjĂ«sit do tĂ« punojnĂ« 80 pĂ«r qind tĂ« orarit standard tĂ« punĂ«s, do tĂ« marrin 90 pĂ«r qind tĂ« pagĂ«s, ndĂ«rsa kontributet do tĂ« paguhen nĂ« masĂ«n e plotĂ«, 100 pĂ«r qind.

Kjo mundësi do të jetë në dispozicion të punëtorëve nga 1 janari i vitit të ardhshëm dhe ligji që e mundëson këtë është tashmë miratuar.

Iniciativa është krijuar me qëllim përmirësimin e kushteve të punës dhe produktivitetit, veçanërisht për punonjësit më të moshuar dhe ata me përvojë më të gjatë pune.

Sllovenia kështu i bashkohet një numri vendesh evropiane që po eksperimentojnë me orar më fleksibël dhe më të shkurtër pune, si Suedia, Finlanda, Islanda dhe Holanda. /Telegrafi/

The post SllovenĂ«t miratojnĂ« ligjin – njerĂ«zit qĂ« janĂ« afĂ«r daljes nĂ« pension, do tĂ« punojnĂ« mĂ« pak appeared first on Telegrafi.

Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor

Kështjella historike e Hillsborough-ut në Irlandën e Veriut do të jetë më 8 tetor skena e një takimi të nivelit të lartë të ministrave të jashtëm mbi Ballkanin Perëndimor, i organizuar nga Mbretëria e Bashkuar si pjesë e Procesit të Berlinit 2025. Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, do të mirëpresë mbi 15 homologë evropianë, [
]

The post Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor appeared first on Reporter.al.

HyjnĂ« nĂ« fuqi tarifat e reja tĂ« Trump – ja sa do tĂ« jenĂ« ato pĂ«r KosovĂ«n dhe vendet e rajonit

Tarifat e reja gjithëpërfshirëse të presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për më shumë se 90 vende anembanë botës tashmë kanë hyrë në fuqi.

Dhe ndër vendet e prekura, janë edhe Kosova dhe vende të tjera të rajonit.

Kështu, produktet nga Kosova që mësyjnë tregun amerikan, prej sot (7 gusht) do të përballen me tarifë prej 10 për qind, përcjell Telegrafi.

Kujtojmë se pak ditë më parë, Kosova ka hequr tarifën doganore prej 10 për qind për produktet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA).

Por nuk janë vetëm produktet nga Kosova ato që do të përballen me tarifa të tilla amerikane pasi me të njëjtën tarifë do të përballen edhe produktet nga Shqipëria dhe Mali i Zi.

Ndërkohë, edhe produktet nga Kroacia, Sllovenia dhe Maqedonia e Veriut do të përballen me 15 për qind.

Ndërsa sipas të dhënave, për produktet në Serbi ato arrijnë në 35 për qind dhe për ato nga Bosnja dhe Hercegovina në 30 për qind.

Kujtojmë se pak para afatit të fundit për marrëveshjet që duhen arritur për të ulur ose shmangur taksat e importit, Trump tha se miliarda dollarë po hynin në SHBA për shkak të tarifave.

Ndërkohë Trump kërcënoi gjithashtu me një tarifë 100% për çipat kompjuterikë të prodhuar jashtë vendit, ndërsa i shtyn firmat e teknologjisë të investojnë në SHBA.

Javën e kaluar, administrata Trump njoftoi një listë të rishikuar të taksave të importit për dhjetëra partnerë tregtarë dhe zgjati një afat për vendet që të arrijnë marrëveshje me SHBA-në deri më 7 gusht.

Vendet kanĂ« qenĂ« nĂ« garĂ« pĂ«r tĂ« arritur marrĂ«veshje me Uashingtonin pĂ«r tĂ« ulur – ose hequr – atĂ« qĂ« Trump e quan “tarifa reciproke”.

Politikat e tij tregtare synojnë riformësimin e sistemit global tregtar, të cilin ai e sheh si trajtim të padrejtë të SHBA-së. /Telegrafi/

The post HyjnĂ« nĂ« fuqi tarifat e reja tĂ« Trump – ja sa do tĂ« jenĂ« ato pĂ«r KosovĂ«n dhe vendet e rajonit appeared first on Telegrafi.

“TĂ« mbijetosh nĂ« pension” – si i sigurojnĂ« tĂ« ardhurat evropianĂ«t e moshuar?

Pagesat publike, si pensionet shtetërore, përbëjnë rreth dy të tretat e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë.

Sipas OECD-së, në vitin 2022, njerëzit e moshuar kishin të ardhura mesatare të disponueshme më të ulëta sesa popullsia e përgjithshme në 28 vende evropiane. Luksemburgu ishte përjashtimi i vetëm mes 29 vendeve të përfshira në analizë.

Pensionistët përballen me vështirësi financiare në shumë vende dhe disa persona mbi 65-vjeç vazhdojnë të punojnë.

Por, si ndryshojnë burimet e të ardhurave të të moshuarve nga një vend në tjetrin?

Sipas të dhënave të OECD-së, dy të tretat (66 për qind) e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë vijnë nga pagesat publike, kryesisht pensionet dhe përfitimet shtetërore.

Kjo është mesatarja për 27 vende në vitin 2020 ose vitin më të fundit të disponueshëm, raporton euronews.

Puna është burimi i dytë më i madh i të ardhurave pas transferimeve publike, duke përbërë 21 për qind të të ardhurave të disponueshme për qytetarët e moshuar. Të ardhurat nga kapitali, si pensionet personale dhe kursimet, përbëjnë 7 për qind, ndërsa pensionet private nga vendet e punës zënë 6 për qind.

Pjesa e pagesave publike nĂ« tĂ« ardhura ndryshon nga 41 pĂ«r qind nĂ« ZvicĂ«r nĂ« 86 pĂ«r qind nĂ« BelgjikĂ«. Transferimet publike pĂ«rbĂ«jnĂ« gjithashtu tĂ« paktĂ«n tre tĂ« katĂ«rtat e tĂ« ardhurave pĂ«r tĂ« moshuarit nĂ« Luksemburg (83 pĂ«r qind), Austri (82 pĂ«r qind), FinlandĂ« (80 pĂ«r qind), Çeki (76 pĂ«r qind), Itali (76 pĂ«r qind), si dhe Portugali dhe Greqi (tĂ« dyja nga 75 pĂ«r qind).

Përveç Zvicrës, kjo pjesë është më e ulët se 50 për qind në Mbretërinë e Bashkuar (42 për qind), Holandë (43 për qind) dhe Danimarkë (45 për qind).

Ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, Franca ka përqindjen më të lartë të transferimeve publike në të ardhurat e të moshuarve me 78 për qind ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka përqindjen më të ulët me 42. Në Itali kjo përqindje është 76 për qind, në Spanjë 72 për qind dhe në Gjermani 68 për qind.

Me përjashtim të Finlandës, vendet nordike kanë përqindje më të ulëta të transferimeve publike. Kjo përqindje është 52 për qind në Suedi, dhe 58 për qind në Norvegji dhe Islandë.

Në Turqi, një vend kandidat për në BE, 57 për qind e të ardhurave të të moshuarve vijnë nga transferimet publike.

Transferet private profesionale ekzistojnë vetëm në 7 vende

Pensionet private profesionale (pensionet, shpërblimet për largim nga puna, ndihmat për vdekje, etj.) nuk janë të zakonshme në të gjithë Evropën. Nga 27 vende, vetëm shtatë i përmendin ato si burim të të ardhurave për të moshuarit. Holanda ka përqindjen më të lartë, ku ato përbëjnë 40 për qind të të ardhurave ndërsa ndiqet nga Mbretëria e Bashkuar me 33 për qind dhe Zvicra me 29 për qind.

Tre vende nordike përfshijnë gjithashtu pensionet private profesionale. Ato përbëjnë 19 për qind të të ardhurave në Suedi, 15 për qind në Danimarkë dhe 14 për qind në Norvegji.

Gjermania është vendi i fundit në këtë grup, me pensionet private profesionale që përbëjnë vetëm 5 për qind të të ardhurave.

Puna vazhdon tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« tĂ« paktĂ«n njĂ« tĂ« pestĂ«n e tĂ« ardhurave tĂ« tĂ« moshuarve nĂ« disa vende, pĂ«rfshirĂ« TurqinĂ« (27 pĂ«r qind), HungarinĂ« (26 pĂ«r qind), SlloveninĂ« (23 pĂ«r qind), IrlandĂ«n dhe ÇekinĂ« (tĂ« dyja me 22 pĂ«r qind), si dhe GreqinĂ« dhe PortugalinĂ« (tĂ« dyja me 21 pĂ«r qind) dhe SpanjĂ«n (20 pĂ«r qind).

Si ndryshon pjesa e kapitalit?

Pjesa e tĂ« ardhurave qĂ« vjen nga kapitali – kryesisht pensione private dhe kursime personale – ndryshon ndjeshĂ«m nĂ«pĂ«r EvropĂ«, duke filluar nga mĂ« pak se 1 pĂ«r qind nĂ« Sllovaki deri nĂ« 23 pĂ«r qind nĂ« DanimarkĂ«. NĂ« disa vende, kjo pjesĂ« Ă«shtĂ« tĂ« paktĂ«n 10 pĂ«r qind.

Këtu përfshihen Turqia dhe Zvicra (të dyja me 16 për qind), Franca (15 për qind), Suedia (12 për qind), Mbretëria e Bashkuar (11 për qind) dhe Finlanda, Norvegjia dhe Islanda (secila me 10 për qind).

Pjesa e kapitalit në të ardhurat e të moshuarve është më pak se 5 për qind në disa vende.

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit.

Pjesa e punës në të ardhurat e të moshuarve është e konsiderueshme në shumë vende evropiane, duke e kaluar një të tretën në disa prej tyre. Ajo ndryshon nga 7 për qind në Francë deri në 40 për qind në Letoni.

Puna përbën mbi 32 për qind të të ardhurave për të moshuarit në Sllovaki (36 për qind), Lituani (35 për qind), Estoni dhe Poloni (të dyja me 34 për qind) dhe Islandë (32 për qind).

Të moshuarit në Francë, Luksemburg, Finlandë dhe Belgjikë janë ndër më pak të varurit nga puna, me të ardhura nga punësimi që përbëjnë më pak se 11 për qind të të ardhurave të tyre totale.

Gjetjet kryesore: Sisteme të ndryshme të sigurimeve shoqërore

Nivelet e ndryshme të katër burimeve kryesore të të ardhurave për personat e moshuar, shumica prej të cilëve janë pensionistë, tregojnë larmishmërinë e sistemeve të sigurimeve shoqërore nëpër Evropë.

Disa nga përfundimet kryesore nga të dhënat janë:

Evropa Perëndimore (si Belgjika, Franca dhe Austria) mbështetet shumë te pensionet publike si burimi kryesor i të ardhurave.

Vendet nordike (si Danimarka dhe Suedia, por jo Finlanda) kanë burime më të larmishme të të ardhurave, përfshirë skema të fuqishme pensionale private.

Evropa Lindore dhe Jugore (duke përfshirë Poloninë, Sllovakinë, Greqinë dhe Turqinë) priren të kenë përqindje më të larta të të ardhurave të lidhura me punën.

Pensionet private profesionale mbeten të pazhvilluara në shumë vende të Evropës Lindore dhe Jugore.

Varfëria në moshën e tretë vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme në disa vende evropiane, dhe dallimet në pensione mbeten të mëdha në të gjithë kontinentin.

Me rritjen e jetëgjatësisë, politikëbërësit përballen me sfida gjithnjë e më të mëdha për të siguruar mbështetje të mjaftueshme për popullsinë në plakje, duke ruajtur njëkohësisht qëndrueshmërinë ekonomike të buxheteve. /Telegrafi/

The post “TĂ« mbijetosh nĂ« pension” – si i sigurojnĂ« tĂ« ardhurat evropianĂ«t e moshuar? appeared first on Telegrafi.

Sllovenia vendi i parë i BE-së që ndalon tregtinë e armëve me Izraelin

Sllovenia do tĂ« jetĂ« “vendi i parĂ« evropian” qĂ« do tĂ« ndalojĂ« tregtinĂ« e armĂ«ve me Izraelin nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« veprimeve tĂ« Tel Avivit nĂ« Gaza, njoftoi kryeministri Robert Golob pĂ«r AgjencinĂ« e Shtypit tĂ« vendit (STA).

“Me iniciativĂ«n e kryeministrit Dr. Robert Golob, qeveria sot miratoi njĂ« vendim qĂ« ndalon eksportin dhe tranzitin e armĂ«ve dhe pajisjeve ushtarake nga ose pĂ«rmes RepublikĂ«s sĂ« SllovenisĂ« nĂ« Izrael, si dhe importin e mallrave tĂ« tilla nga Izraeli nĂ« RepublikĂ«n e SllovenisĂ«â€, sipas njĂ« deklarate tĂ« cituar nga STA dhe tĂ« publikuar nĂ« faqen e internetit tĂ« qeverisĂ« sllovene.

Deklarata shtoi se vendimi i Golob rrjedh nga premtimi i tij pĂ«r tĂ« “vepruar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur” kundĂ«r Izraelit nĂ«se BE “nuk arrin tĂ« miratojĂ« masa konkrete deri nĂ« mesin e korrikut”.

“PĂ«r shkak tĂ« mosmarrĂ«veshjeve tĂ« brendshme dhe mungesĂ«s sĂ« unitetit, Bashkimi Evropian aktualisht nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje ta pĂ«rmbushĂ« kĂ«tĂ« detyrĂ«â€, tha deklarata.

Shtetet anĂ«tare tĂ« BE-sĂ« kanĂ« dĂ«shtuar vazhdimisht tĂ« mbledhin mbĂ«shtetje tĂ« mjaftueshme pĂ«r t’iu pĂ«rgjigjur veprimeve tĂ« vazhdueshme tĂ« Izraelit nĂ« Gaza, shkruan euronews.

Pavarësisht një shqyrtimi të marrëveshjes së asociimit BE-Izrael, i cili zbuloi se veprimet e vendit në Gaza shkelnin të drejtat e njeriut, 27 vendet e BE-së nuk mundën të binin dakord për asnjë nga 10 sanksionet e propozuara, duke përfshirë një pezullim të pjesshëm të aksesit të Izraelit në programin e kërkimit dhe inovacionit Horizon Europe të BE-së.

Një embargo për armët ndaj Izraelit nuk u paraqit kurrë midis opsioneve për veprim në nivel BE-je.

Rregullat e Kombeve të Bashkuara dhe të BE-së përcaktojnë se shkeljet e të drejtave të njeriut dhe krimet e luftës duhet të çojnë në embargo të shitjes së armëve.

Përveç kësaj, pas luftës Izrael-Hamas në Gaza, Italia, Spanja, Belgjika dhe Holanda tashmë kanë ndaluar ose kufizuar eksportet.

Bëhet e ditur se Izraeli importon pothuajse 70% të arsenalit të tij nga SHBA-ja, eksportuesi më i madh i armëve në botë, por Gjermania është furnizuesi i dytë i Izraelit.

Që nga 7 tetori 2023, ai ka eksportuar armë me vlerë 485 milionë euro. Italia renditet e treta, duke furnizuar më pak se 1%.

Sllovenia ka qenë një nga vendet më të zëshme të BE-së që ka bërë thirrje për veprime të BE-së kundër Izraelit.

Vendi njohu shtetin palestinez në qershor të vitit të kaluar dhe që atëherë ka bërë thirrje të përsëritura për një armëpushim në Gaza dhe rritje të shpërndarjes së ndihmave në enklavë.

Gjithashtu, ajo ka shpallur dy ministra izraelitë të ekstremit të djathtë, Ministrin e Sigurisë Kombëtare Itamar Ben Gvir dhe Ministrin e Financave Bezalel Smotrich si persona non grata. /Telegrafi/

The post Sllovenia vendi i parë i BE-së që ndalon tregtinë e armëve me Izraelin appeared first on Telegrafi.

Franca dhe Sllovenia i ofrojnë 100 zjarrfikës Maqedonisë për ndihmë në shuarjen e zjarreve

Sllovenia dhe Franca i kanë ofruar Maqedonisë së Veriut gjithsej 100 zjarrfikës dhe automjete speciale për ta ndihmuar në shuarjen e zjarreve.

Drejtori i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim, Stojançe Angelov, tha se autoritetet po shqyrtojnë mundësinë e pranimit të ndihmës nga Sllovenia dhe Franca.

“Lidhur me Mekanizmin e Mbrojtjes Civile tĂ« Bashkimit Evropian (BE), kohĂ«t e fundit morĂ«m ofertĂ« nga Sllovenia pĂ«r tĂ« na dĂ«rguar njĂ« ekip prej 50 zjarrfikĂ«sish me automjete speciale. Gjithashtu kemi njoftim nga Franca se duan tĂ« na dĂ«rgojnĂ« njĂ« ekip me njĂ« numĂ«r tĂ« ngjashĂ«m zjarrfikĂ«sish me automjete speciale pĂ«r tĂ« shuar zjarret nĂ« pyje. Po e shqyrtojmĂ« kĂ«tĂ« mundĂ«si, do tĂ« vendosim mĂ« vonĂ« se si do tĂ« veprojmĂ«â€, tha Angelov.

Ai tha gjithashtu se sot në Maqedoni janë regjistruar 15 zjarre, nga të cilat nëntë janë ende aktive dhe gjashtë janë vënë nën kontroll.

Kryeministri Hristijan Mickoski deklaroi më parë se Mekanizmi i Mbrojtjes Civile të BE-së u aktivizua disa ditë më parë, por se askush nuk ka aeroplanë në dispozicion për të dërguar për të ndihmuar sepse ka vatra zjarri në të gjithë Evropën.

Mickoski tha gjithashtu se të gjitha kapacitetet e Maqedonisë janë të angazhuara në shuarjen e zjarrit dhe se situata është nën kontroll.

The post Franca dhe Sllovenia i ofrojnë 100 zjarrfikës Maqedonisë për ndihmë në shuarjen e zjarreve appeared first on Telegrafi.

Stuhi tĂ« fuqishme godasin SlloveninĂ«, mijĂ«ra banorĂ« pa energji elektrike, dĂ«me tĂ« shumta nĂ« disa zona – alarmi ngritet edhe nĂ« Kroaci

Sllovenia është përfshirë nga stuhi të fuqishme që po sjellin reshje të dendura shiu, erëra të forta dhe breshër, duke shkaktuar dëme të konsiderueshme në disa zona.

Si pasojë, në disa pjesë, mijëra banorë të Ljubljanës kanë mbetur pa energji elektrike, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Veç kësaj, erërat kanë rrëzuar pemë, dëmtuar ndërtesa dhe penguar qarkullimin në rrugët kryesore dhe autostrada.

Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit ka dhënë alarmin portokalli për pjesën më të madhe të vendit.

Sipas autoriteteve, stuhia pritet të dobësohet pas orës 21:00.

Ndërkohë, DHMZ në Kroaci ka paralajmëruar për afrimin e motit të keq nga Sllovenia drejt veriut dhe qendrës së vendit.

Qytetarëve u bëhet thirrje për kujdes për shkak të mundësisë së breshërit, rrufeve dhe përmbytjeve të shpejta. /Telegrafi/

The post Stuhi tĂ« fuqishme godasin SlloveninĂ«, mijĂ«ra banorĂ« pa energji elektrike, dĂ«me tĂ« shumta nĂ« disa zona – alarmi ngritet edhe nĂ« Kroaci appeared first on Telegrafi.

Sllovenia legalizon vdekjen e asistuar

Sllovenia legalizoi vdekjen e asistuar pas një referendumi në të cilin shumica e votuesve votuan pro. Parlamenti i vendit miratoi ligjin me 50 vota pro, 34 kundër dhe tre abstenime.

Sipas ligjit tĂ« ri, ata qĂ« vuajnĂ« nga njĂ« sĂ«mundje e pashĂ«rueshme, qĂ« janĂ« tĂ« shĂ«ndoshĂ« mendĂ«risht gjendja fizike u shkakton njĂ« dhimbje tĂ« padurueshme, kanĂ« tĂ« drejtĂ« t’i japin fund jetĂ«s sĂ« tyre. Ata qĂ« vuajnĂ« nga sĂ«mundje mendore pĂ«rjashtohen.

Ligji mund të zbatohet edhe në rastet kur trajtimet nuk ofrojnë ndonjë lehtësim ose përmirësim të arsyeshëm të gjendjes së pacientit.

PacientĂ«t do tĂ« duhet t’ia shprehin qĂ«llimin e tyre mjekut tĂ« tyre dy herĂ« para se tĂ« paraqesin njĂ« kĂ«rkesĂ« zyrtare qĂ« mjeku ia pĂ«rcjell njĂ« komisioni tĂ« posaçëm sĂ« bashku me mendimin e tij.

Komisioni do të emërojë një mjek të pavarur për të vlerësuar gjendjen e aplikantit dhe një psikiatër për të vlerësuar aftësinë e aplikantit për të marrë një vendim.

Pacientët do të duhet ta gëlltisin ose injektojnë vetë substancën ligjore, dhe punonjësit e kujdesit shëndetësor, nga infermierët dhe mjekët deri te farmacistët, do të kenë mundësinë të refuzojnë pjesëmarrjen në vdekjen e asistuar.

/abcnews.al/

Sllovenia shpall “non grata” dy ministra izraelitĂ«, shkak kriza humanitare nĂ« Gaza

Sllovenia Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« shteti i parĂ« anĂ«tar i Bashkimit Evropian qĂ« ka shpallur zyrtarisht dy ministra izraelitĂ« si persona non grata, duke pĂ«rmendur si arsye rolin e tyre nĂ« pĂ«rshkallĂ«zimin e krizĂ«s humanitare nĂ« Rripin e GazĂ«s. Lajmi u konfirmua nga ministrja e Jashtme sllovene, Tanja Fajon, e cila njoftoi vendimin pas mbledhjes sĂ« qeverisĂ«. Sipas [
]

The post Sllovenia shpall “non grata” dy ministra izraelitĂ«, shkak kriza humanitare nĂ« Gaza appeared first on BoldNews.al.

VarfĂ«ria nĂ« Bashkimin Evropian – cilat vende po pĂ«rballen me krizĂ«n mĂ« tĂ« madhe?

Gjatë tre viteve të fundit, të paktën 11 vende të Bashkimit Evropian kanë shënuar një rritje të niveleve të varfërisë.

Gratë dhe të rinjtë janë më të rrezikuar të përballen me varfëri ose përjashtim social, raporton euronews.

Më shumë se një në pesë persona në Bashkimin Evropian ishte në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social në vitin 2024, sipas shifrave më të fundit të Eurostat.

Pavarësisht një uljeje të vogël prej 0.4 për qind krahasuar me vitin 2023, ekspertët thonë se ky përmirësim nuk mund të konsiderohet i qëndrueshëm, transmeton Telegrafi.

“Nuk mund tĂ« festojmĂ« njĂ« ulje tĂ« vogĂ«l prej 0.4 pĂ«r qind tĂ« numrit tĂ« njerĂ«zve nĂ« rrezik varfĂ«rie ose pĂ«rjashtimi social, kur ajo qĂ« shohim janĂ« mĂ« shumĂ« njerĂ«z qĂ« jetojnĂ« nĂ« rrugĂ«, radhĂ« mĂ« tĂ« gjata pĂ«r ushqim dhe njĂ« nevojĂ« nĂ« rritje pĂ«r ndihma sociale”, njoftoi Rrjeti Evropian KundĂ«r VarfĂ«risĂ« (EAPN) nĂ« njĂ« deklaratĂ«.

Bullgaria (30.3 për qind), Rumania (27.9 për qind) dhe Greqia (26.9 për qind) raportuan përqindjet më të larta të njerëzve në rrezik varfërie ose përjashtimi social.

Franca gjithashtu ka regjistruar shifra shqetësuese, me shkallën e varfërisë që ka arritur nivelin më të lartë që nga viti 1996.

Ajo u rrit nga 14.4 për qind në vitin 2022 në 15.4 për qind në vitin 2023, sipas Institutit Kombëtar të Statistikave dhe Studimeve Ekonomike të Francës (INSEE).

Kjo rritje prek më shumë familjet me një prind dhe fëmijët, ndërsa pensionistët u prekën më pak.

Në nivel të BE-së, më shumë se një në pesë persona që jetojnë në familje me fëmijë në varësi të tyre ishin në një rrezik pak më të lartë nga varfëria ose përjashtimi social se ata me fëmijë të pavarur.

30.8 për qind e bullgarëve që jetojnë në familje me fëmijë në varësi të tyre janë në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social.

Pas tyre janë 30.4 për qind e rumunëve dhe 30.2 për qind e spanjollëve.

Në kontrast, normat më të ulëta janë regjistruar në Holandë me 13 për qind, në Qipro me 12.7 për qind dhe në Slloveni me 9.8 për qind.

Ndërkohë, 32.3 për qind e letonezëve që jetojnë në familje me fëmijë të pavarur ishin gjithashtu në rrezik. Pas tyre janë 29.9 për qind e estonezëve dhe 29.8 për qind e bullgarëve.

Në Itali, kushtet e jetesës ndryshojnë në varësi të kombësisë. Në vitin 2023, 30.4 për qind e familjeve me të paktën një shtetas të huaj ishin në rrezik varfërie, ndërsa kjo përqindje ishte shumë më e ulët, vetëm 6.3 për qind, për familjet tërësisht të përbëra nga italianë.

Gratë, të rinjtë e moshës 18 deri në 24 vjeç, personat me nivel të ulët arsimor dhe të papunët ishin gjithashtu, mesatarisht, më të rrezikuar nga varfëria ose përjashtimi social në vitin 2024, krahasuar me grupet e tjera të popullsisë në BE.

Për shembull, në Qipro, 18.5 për qind e grave ishin në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social, kundrejt 15.6 për qind të burrave.

“KĂ«to shifra pasqyrojnĂ« mĂ«nyrĂ«n se si pabarazitĂ« sistemike ndikojnĂ« te njerĂ«zit nĂ« etapa kyçe tĂ« jetĂ«s: gratĂ« shpesh mbajnĂ« barrĂ«n e kujdesit tĂ« papaguar, ndĂ«rsa tĂ« rinjtĂ« pĂ«rballen me vĂ«shtirĂ«si pĂ«r tĂ« gjetur punĂ« dhe strehim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m”, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e EAPN. /Telegrafi/

The post VarfĂ«ria nĂ« Bashkimin Evropian – cilat vende po pĂ«rballen me krizĂ«n mĂ« tĂ« madhe? appeared first on Telegrafi.

Cili shtet evropian do të vuajë më shumë nga tarifat e Trumpit?

Një e pesta e eksporteve të BE-së po shkon drejt SHBA-së.

Tarifat nĂ« sektorin e prodhimit tĂ« veturave godasin mĂ« shumĂ« ekonominĂ« gjermane, por tarifat e mundshme nĂ« atĂ« farmaceutike mund t’i kushtojnĂ« ndjeshĂ«m ekonomisĂ« irlandeze.

Gjermania dhe Irlanda po bien në sy si dy ekonomitë më të ekspozuara të BE-së të kërcënuara nga tarifat më të larta të SHBA-së, ndërsa Brukseli punon drejt një marrëveshjeje tregtare me Uashingtonin, mes raporteve se tarifat farmaceutike mund të jenë deri në 200%.

Kur presidenti i SHBA-së Donald Trump vendosi një tarifë të re prej 25% për importet e automjeteve dhe pjesëve të tyre në prill, Gjermania u identifikua si vendi i BE-së me humbjet më të mëdha.

Vlerësimi i organizatës kërkimore Bruegel me seli në Bruksel në atë kohë ishte se tarifat mund të kushtonin 0.4% të GDP-së së vendit në planin afatgjatë.

Ndërsa presim një marrëveshje të re tregtare BE-SHBA, dalin në pah detaje të tjera që mund ta vendosin Irlandën, Danimarkën dhe Belgjikën, si dhe vende të tjera, në shënjestër nëse Uashingtoni synon sektorin farmaceutik më pas.

Vendet me ekspozimin më të madh ndaj tregut amerikan

Ndikimi i përgjithshëm në ekonominë evropiane do të varet nga norma aktuale e tarifës që vendos SHBA dhe përgjigja e BE-së, por goditja nuk do të shpërndahet në mënyrë të barabartë.

Sipas Bruegel, ekonomia e BE-së po përballet me pasoja të rëndësishme, por të menagjueshme makroekonomike.

Në një raport në prill, ata vlerësuan se, në lidhje me skenarët e mundshëm, dëmi mund të jetë afërsisht 0.3% e GDP-së së BE-së, varësisht nga rezultati i negociatave.

Kjo krahasohet me rritjen reale të GDP-së prej 1.1% që pritet në bllok në vitin 2025.

Tregtia me SHBA-në është e konsiderueshme.

Në vitin 2024, SHBA ishte partneri më i madh për eksportet e mallrave të BE-së, duke përbërë 20.6% të të gjitha eksporteve të mallrave të BE-së jashtë bllokut.

Produktet farmaceutike përbëjnë 15% të eksporteve të mallrave të BE-së në SHBA.

Pas tyre vjen sektori i automobilave.

Derisa tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« sqarime mbi tarifat e mundshme tĂ« SHBA-sĂ« pĂ«r produktet e sektorit farmaceutik, “sektori i automobilave duket tĂ« jetĂ« mĂ« i prekshĂ«m ndaj tarifave tĂ« SHBA-sĂ« pasi nuk duket se ka ndonjĂ« pĂ«rjashtim tĂ« madh tĂ« planifikuar”.

Industria është goditur me një tarifë prej 25% në prill.

“VetĂ«m tarifat mund tĂ« shkurtojnĂ« rreth 8% tĂ« vĂ«llimeve totale tregtare tĂ« BE-sĂ« gjatĂ« pesĂ« viteve tĂ« ardhshme”, tha Rory Fennessy, Ekonomist i LartĂ« nĂ« Oxford Economics, nĂ« njĂ« raport tĂ« kohĂ«ve tĂ« fundit.

Bëhet e ditur se vendet me vlerën më të lartë në eksportet e mallrave në SHBA, të cilat përballen me kërcënimin më të madh për ekonomitë e tyre, përfshijnë Gjermaninë, Irlandën, Italinë, Francën dhe Holandën.

Ekonomia gjermane mbështetet shumë në eksporte, të nxitura nga sektori i automjeteve të vendit.

Pothuajse një e katërta (22.7%) e totalit të eksporteve gjermane po shkojnë drejt SHBA-së, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

“Gjermania shquhet si ekonomia kryesore evropiane qĂ« ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« goditet mĂ« rĂ«ndĂ« nga tarifat amerikane, dhe ne presim qĂ« rritja e GDP-sĂ« tĂ« bjerĂ« nĂ« tremujorin e dytĂ« dhe tĂ« tretĂ«â€, tha Andrew Hunter, Drejtor i Asociuar dhe Ekonomist i LartĂ« nĂ« Moody’s Ratings.

Hunter shtoi gjithashtu se ekonomitĂ« mĂ« tĂ« vogla, pĂ«rfshirĂ« AustrinĂ« dhe tĂ« tjera nĂ« EvropĂ«n Qendrore dhe Lindore, “tĂ« cilat janĂ« tĂ« integruara shumĂ« nĂ« zinxhirĂ«t e furnizimit industrial tĂ« GjermanisĂ«, do tĂ« goditen gjithashtu rĂ«ndĂ«â€.

“Pas vitit 2025, ndikimi negativ afatgjatĂ« i tarifave mund tĂ« jetĂ« rreth 0.4% e GDP-sĂ« nĂ« Gjermani, pasi “efekti tĂ« jetĂ« ndĂ«rtuar plotĂ«sisht dhe efektet fillestare afatshkurtra tĂ« jenĂ« zhdukur”, tha Niclas Frederic Poitiers, hulumtues nĂ« Bruegel.

“PĂ«r FrancĂ«n, efekti mesatar do tĂ« ishte rreth 0.25% e GDP-sĂ«.”

Pasiguria mund të çojë në humbje investimesh dhe vendesh pune në të gjithë bllokun 27-anëtarësh.

Hunter tha se, “edhe pĂ«r ato vende ku ekspozimi i drejtpĂ«rdrejtĂ« ndaj eksporteve amerikane Ă«shtĂ« relativisht i kufizuar, siç janĂ« Franca ose Spanja, rritja ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« rĂ«ndohet nga dobĂ«sia dhe pasiguria globale.

Lidhur me ndikimet afatgjata, Irlanda dallohet si një nga vendet më të prekura, pasi më shumë se gjysma e eksporteve të mallrave të saj (53.7%) drejtohen drejt tregut amerikan.

Shumë varet nëse sektori farmaceutik do të goditet nga tarifat.

“NĂ«se po, Irlanda do tĂ« jetĂ« ekonomia e BE-sĂ« mĂ« e rrezikuar nga kĂ«to tarifa”, tha Mathieu Savary, strateg kryesor pĂ«r StrategjinĂ« Evropiane tĂ« Investimeve nĂ« BCA Research.

Si mund të godasin tarifat farmaceutike ekonominë evropiane në veçanti?

Industria farmaceutike e bazuar nĂ« kĂ«rkim Ă«shtĂ« njĂ« aset kyç i ekonomisĂ« evropiane. ËshtĂ« njĂ« nga sektorĂ«t e teknologjisĂ« sĂ« lartĂ« me performancĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« EvropĂ«.

Ajo kontribuoi 311 miliardë euro në vlerë të shtuar bruto (GVA) dhe 2.3 milionë vende pune direkt dhe indirekt në ekonominë e Bashkimit Evropian në vitin 2022, sipas një studimi të kohëve të fundit nga PWC.

Dhe tregu amerikan është thelbësor për sektorin farmaceutik evropian.

Sipas Federatës Evropiane të Industrive dhe Shoqatave Farmaceutike, në vitin 2021, Amerika e Veriut përbënte 49.1% të shitjeve farmaceutike botërore krahasuar me 23.4% për Evropën.

Dhe më shumë se një e treta e eksporteve farmaceutike të BE-së po shkojnë në SHBA.

“NĂ«se sektori farmaceutik goditet nga njĂ« tarifĂ« prej 25%, siç pritet nga Moody’s nĂ« muajt nĂ« vijim, mĂ« tĂ« ekspozuarit do tĂ« jenĂ« njĂ« numĂ«r ekonomish mĂ« tĂ« vogla evropiane si Danimarka, Belgjika, Sllovenia dhe Irlanda, tĂ« cilat nĂ« pĂ«rgjithĂ«si janĂ« vendi ku mendojmĂ« se rreziqet e recesionit nĂ« EvropĂ« janĂ« mĂ« tĂ« larta”, tha Hunter.

Strategu kryesor i BCA Research shtoi se nĂ« kĂ«tĂ« rast, “Irlanda Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e ekspozuar ndaj kĂ«tij rreziku”, duke pĂ«rmendur se eksportet nĂ« SHBA pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« 18% tĂ« GDP-sĂ« sĂ« IrlandĂ«s, dhe eksportet farmaceutike pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« gati 55% tĂ« eksporteve irlandeze.

Sipas BCA, ndikimi “mund tĂ« kufizojĂ« rritjen me 4% deri nĂ« 5% me kalimin e kohĂ«s”.

Bruegel vlerësoi se humbja kumulative e GDP-së reale të Irlandës mund të jetë 3% deri në vitin 2028.

Instituti gjithashtu e veçoi vendin si më të prekshmin në lidhje me ndikimin e tarifave të SHBA-së në punësim.

Lidhur me sa i prekshëm është një vend ndaj humbjeve të vendeve të punës në dritën e tarifave të SHBA-së, Bruegel tha se Italia ishte vendi i dytë më i ekspozuar, me një ekspozim të lartë në pajisjet e transportit dhe një nivel të lartë punësimi të ekspozuar në prodhimin e modës dhe veturave.

Italia do të kishte gjithashtu ekspozim të lartë në produktet farmaceutike.

A do të kishte një tarifë prej 200% për produktet farmaceutike?

Trump tha se produktet farmaceutike të importuara në SHBA po përballen me një tarifë prej 200%, pa zbuluar detaje të mëtejshme.

Sipas Savary tĂ« BCA-sĂ«, kjo nuk ka gjasa tĂ« ndodhĂ«, sepse “kjo do tĂ« rriste ndjeshĂ«m koston e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ«, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« tashmĂ« njĂ« çështje e madhe pĂ«r votuesit”.

Ai e sheh kĂ«tĂ« si njĂ« “mesazh tĂ« fortĂ« pĂ«r kompanitĂ« e huaja farmaceutike qĂ« tĂ« ulin çmimet e tyre dhe tĂ« investojnĂ« nĂ« prodhimin e barnave tĂ« tyre nĂ« SHBA”.

Pritet qĂ« “investimet e huaja direkte nĂ« SHBA dhe njoftimet pĂ«r uljen e çmimeve tĂ« barnave do tĂ« jenĂ« rezultati pĂ«rfundimtar i kĂ«tyre bisedimeve dhe kĂ«rcĂ«nimeve”.

“Tani Ă«shtĂ« presioni mbi kompanitĂ« farmaceutike qĂ« tĂ« zgjerojnĂ« objektet e prodhimit nĂ« SHBA nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ato tĂ« jenĂ« nĂ« pragun e klientĂ«ve amerikanĂ«â€, tha Dan Coatsworth, analist investimesh nĂ« AJ Bell. /Telegrafi/

The post Cili shtet evropian do të vuajë më shumë nga tarifat e Trumpit? appeared first on Telegrafi.

Sllovenia zbardhet nga bora në mes të verës 

Një fenomen i pazakontë për muajin korrik ka ndodhur në Slloveni, ku reshjet e borës kanë zbardhur majat më të larta malore të vendit. Sipas Agjencisë Sllovene të Mjedisit, bora ka rënë në zonat që ndodhen mbi 2,200 metra mbi nivelin e detit, përfshirë edhe Kredaricën dhe Kaninin dy prej pikave më të larta malore [
]

The post Sllovenia zbardhet nga bora në mes të verës  appeared first on BoldNews.al.

Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n?

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

NĂ« periudhĂ«n 1980–2023, Evropa ka pĂ«rjetuar mĂ« shumĂ« se 790 miliardĂ« euro humbje ekonomike tĂ« shkaktuara nga ngjarje ekstreme tĂ« motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtĂ« shtete tĂ« tjera anĂ«tare tĂ« Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanĂ« pĂ«suar humbje ekonomike relativisht tĂ« ngjashme, qĂ« ndryshojnĂ« midis 12 dhe 15 miliardĂ« euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po pĂ«rhapen nĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« tĂ« barabartĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet mĂ« tĂ« pasura kanĂ« mĂ« shumĂ« mjete pĂ«r t’u rikuperuar dhe ndajnĂ« mĂ« pak nga buxhetet e tyre publike pĂ«r rimĂ«kĂ«mbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r frymĂ«, duke arritur nĂ« 8,733 euro pĂ«r banor gjatĂ« periudhĂ«s 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n? appeared first on Telegrafi.

Sllovenia drejt referendumit: Qytetarët do të vendosin nëse do të qëndrojnë në NATO

Në pak se një orë pasi humbi votimin parlamentar për referendumin konsultativ mbi shpenzimet e mbrojtjes sot, partia sllovene në pushtet Lëvizja për Liri vendosi të kërkojë referendumin e saj konsultativ mbi anëtarësimin në NATO, raporton STA.

Kjo është një çështje reale për të cilën qytetarët duhet të shprehen, njoftoi partia, duke deklaruar se propozimi do të dorëzohet zyrtarisht javën e ardhshme.

“Ka vetĂ«m dy mĂ«nyra: ose tĂ« qĂ«ndrojmĂ« nĂ« NATO dhe tĂ« paguajmĂ« tarifat e anĂ«tarĂ«simit, ose tĂ« largohemi nga aleanca. Çdo gjĂ« tjetĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« mashtrim populist i qytetarĂ«ve tĂ« SllovenisĂ«â€, tha kryeministri slloven Robert Golob nĂ« llogarinĂ« zyrtare tĂ« qeverisĂ« nĂ« rrjetin X.

Deklarata e tij pasoi miratimin nga Asambleja Kombëtare të një propozimi nga e Majta, një partner i vogël në koalicionin qeverisës, për të mbajtur një referendum konsultativ mbi rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes.

Koalicioni u nda kur Lëvizja për Liri e Golobit votoi kundër tij, ndërsa partnerët më të vegjël bashkuan forcat me opozitën konservatore në mbështetje të votës popullore.

Golob e pĂ«rshkroi referendumin mbi shpenzimet e mbrojtjes si “njĂ« tjetĂ«r referendum tĂ« pakuptimtĂ« qĂ« u konfirmua nga koalicioni i PartisĂ« Demokratike (SDS), SllovenisĂ« sĂ« Re (NSi) dhe Social DemokratĂ«ve (SD), ndĂ«rsa, sipas tij, referendumi mbi anĂ«tarĂ«simin nĂ« NATO do tĂ« “largonte çdo dyshim nĂ« lidhje me vullnetin e vĂ«rtetĂ« tĂ« popullit”.

The post Sllovenia drejt referendumit: Qytetarët do të vendosin nëse do të qëndrojnë në NATO appeared first on Euronews Albania.

Sllovenia ultimatum BE-së që të veprojë për Gazën, ndryshe do të veprojë e pavarur

“NĂ«se Bashkimi Evropian nuk ndĂ«rmerr masa konkrete pĂ«r tĂ« zgjidhur krizĂ«n humanitare nĂ« Gaza brenda dy javĂ«ve tĂ« ardhshme, ne, sĂ« bashku me vende tĂ« tjera me tĂ« njĂ«jtin mendim, do tĂ« ndĂ«rmarrim masa pĂ«r tĂ« ushtruar presion tĂ« vĂ«rtetĂ« ndaj Izraelit”, deklaroi kryeministri i SllovenisĂ«, Robert Golob.

Golob, nĂ« margjinat e samitit tĂ« liderĂ«ve tĂ« BE-sĂ« nĂ« Bruksel, shprehu gatishmĂ«rinĂ« pĂ«r tĂ« vepruar nĂ« njĂ« afat tĂ« shkurtĂ«r dhe theksoi se prej kohĂ«sh BE-ja nuk mund tĂ« “predikojĂ«â€ mĂ« pĂ«r sundimin e ligjit pĂ«r shkak tĂ« pĂ«rgjigjes sĂ« papĂ«rshtatshme ndaj krimeve qĂ« po ndodhin nĂ« GazĂ«.

“FatkeqĂ«sisht, disa shtete, madje edhe ato tĂ« rĂ«ndĂ«sishmet, vĂ«nĂ« interesat e tyre pĂ«rpara tĂ« drejtave tĂ« njeriut”, tha ai.

Në përfundimet e samitit të BE-së të publikuara, liderët evropianë dënuan përkeqësimin e krizës humanitare në Gazë, bënë thirrje për një armëpushim të menjëhershëm dhe lirimin e pakushtëzuar të të gjitha pengjeve.

Ata gjithashtu i bĂ«nĂ« thirrje Izraelit qĂ« t’i respektojĂ« plotĂ«sisht detyrimet e tij sipas sĂ« drejtĂ«s ndĂ«rkombĂ«tare dhe tĂ« sigurojĂ« mbrojtjen e civilĂ«ve dhe punonjĂ«sve humanitarĂ«, si dhe infrastrukturĂ«s civile, duke pĂ«rfshirĂ« spitalet, shkollat dhe objektet e OKB-sĂ«.

Megjithatë, pavarësisht thirrjeve të Spanjës dhe Irlandës për pezullimin e marrëveshjes tregtare të BE-së me Izraelin për shkak të shkeljes së detyrimeve në lidhje me të drejtat e njeriut në territoret palestineze të pushtuara, propozimi nuk mori mbështetje unanime nga të gjithë liderët.

Ndryshe, që kur Izraeli nisi fushatën e tij ushtarake në Gazë në vitin 2023, janë vrarë mbi 56.000 palestinezë dhe më shumë se 100.000 janë plagosur, shumica gra dhe fëmijë.

Izraeli aktualisht po përballet me një padi për gjenocid në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për veprimet e tij në Gazë, ku të paktën 1,9 milion palestinezë mbeten të zhvendosur dhe përballen me mungesë të theksuar ushqimi, ilaçesh dhe nevojave të tjera bazike. /TRT Balkan/

The post Sllovenia ultimatum BE-së që të veprojë për Gazën, ndryshe do të veprojë e pavarur appeared first on Telegrafi.

Meteorologët sllovenë paralajmërojnë një stuhi të fortë

Meteorologët sllovenë kanë lëshuar një paralajmërim për një stuhi të fortë që do të prekë të gjithë vendin sonte, me reshje të mundshme të rrëmbyeshme shiu, erëra të forta dhe raste lokale të breshrit.

Gjatë ditës së djeshme, temperaturat e ajrit në Slloveni ishin midis 32 dhe 37 gradë Celsius, dhe sipas njoftimeve të Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit (ARSO), pas ditëve të nxehta, do të vijë një stuhi, shkruajnë mediat e huaja.

Meteorologu i ARSO-s në detyrë Brane Gregorcic njoftoi se mbi Slloveni do të kalojnë stuhi të forta, të shkaktuara nga paqëndrueshmëria e motit.

ARSO parashikon që stuhitë do të shoqërohen me erëra të forta, të cilat thuhet se mund të arrijnë një shpejtësi prej më shumë se 100 kilometrash në orë.

Gjithashtu janë të mundshme vetëtima, reshje shiu dhe breshër.

Gregorcic thotë se fronti i stuhisë do të mbulojë të gjithë vendin, por se ende nuk është e mundur të parashikohet saktësisht se ku do të jetë më e fortë. /Telegrafi/

The post Meteorologët sllovenë paralajmërojnë një stuhi të fortë appeared first on Telegrafi.

Hungaria dhe Sllovakia bllokojnë paketën e sanksioneve të BE-së kundër Rusisë

Hungaria dhe Sllovakia kanë vendosur të mos e mbështesin planin e BE-së për paketën e 18-të të sanksioneve kundër Rusisë, njoftoi të hënën ministri i Jashtëm hungarez, Peter Szijjarto. Duke folur në një konferencë për shtyp, Szijjarto theksoi se Hungaria dhe Sllovakia vendosën ta bllokojnë paketën e sanksioneve si përgjigje ndaj planeve të Bashkimit Evropian [
]

The post Hungaria dhe Sllovakia bllokojnë paketën e sanksioneve të BE-së kundër Rusisë appeared first on BoldNews.al.

Ku janë fëmijët më të cenueshëm ndaj varfërisë në BE?

Në vitin 2024, fëmijët përballeshin me një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimi social sesa të rriturit.

Megjithatë, pati një rënie të vogël prej 0.6 për qind në numrin e fëmijëve që përballeshin me këtë rrezik në Bashkimin Evropian nga viti 2023 në 2024.

Në vitin 2024, 19.5 milionë fëmijë në BE ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.

Ndërmjet viteve 2023 dhe 2024, përqindja e fëmijëve në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social në BE u ul pak nga 24.8 në 24.2 për qind, shkruan euronews.

Në nivel shtetëror, Bullgaria raportoi përqindjen më të lartë në vitin 2024, me 35.1 për qind, e ndjekur nga Spanja me 34.6 për qind dhe Rumania me 33.8 për qind.

E kundĂ«rta e kĂ«tyre vendeve, Sllovenia (11.8 pĂ«r qind), Qipro (14.8 pĂ«r qind) dhe Republika Çeke (15.4 pĂ«r qind) regjistruan shifrat mĂ« tĂ« ulĂ«ta. Italia ishte i vetmi vend i BE-sĂ« qĂ« nuk pĂ«rjetoi asnjĂ« ndryshim, duke mbetur nĂ« 27.1 pĂ«r qind.

“Institucionet e shtetit tĂ« mirĂ«qenies luajnĂ« njĂ« rol tĂ« madh nĂ« mbrojtjen e fĂ«mijĂ«ve nga varfĂ«ria”, tha Alba Lanau Sanchez, studiuese nga Universiteti Pompeu Fabra.

“Vendet me sisteme tĂ« fuqishme tĂ« mbrojtjes sociale priren tĂ« kenĂ« norma mĂ« tĂ« ulĂ«ta tĂ« varfĂ«risĂ« tek fĂ«mijĂ«t”, shtoi ai.

Rreziku i varfërisë ose përjashtimit social ishte gjithashtu më i lartë për fëmijët sesa për të rriturit në vitin 2024.

Fëmijët në BE ishin në një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimit social (24.2 për qind) krahasuar me të rriturit (20.3 për qind), duke rezultuar në një diferencë prej 3.9 për qind.

Në mbarë vendet e BE-së, 20 prej tyre përjetuan një rrezik më të lartë tek fëmijët, me diferencat më të mëdha të regjistruara në Spanjë (10.5 për qind), Maltë dhe Rumani (të dyja me 7.3 për qind) dhe Francë (7.2 për qind).

Faktori i arsimit

Fëmijët, prindërit e të cilëve kishin arsim më të lartë, kishin më pak gjasa të ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Në vitin 2024, 61.2 për qind e fëmijëve në BE që jetonin me prindër me arsim jo më të lartë se niveli i mesëm i ulët (arsim i detyrueshëm) ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Për fëmijët me prindër që kishin përfunduar arsimin e lartë (universitar), kjo përqindje ishte vetëm 11.0 për qind.

Kjo krijon një hendek prej 50.2 për qind në rrezikun e varfërisë bazuar në nivelin arsimor të prindërve.

Në nivel kombëtar, ky hendek ishte mbi 50 për qind në 16 vende të BE-së.

Hendeku mĂ« i vogĂ«l u vĂ«rejt nĂ« DanimarkĂ«, Portugali dhe Estoni, ndĂ«rsa diferencat mĂ« tĂ« mĂ«dha u regjistruan nĂ« Rumani, Çeki dhe Bullgari.

Pse është Spanja ndër vendet me normat më të larta?

Megjithëse Spanja ka një GDP më të lartë se Bullgaria apo Rumania, sistemi i saj i taksave dhe përfitimeve përmendet shpesh nga studiuesit si një nga arsyet kryesore për normat e larta të varfërisë së fëmijëve.

Në vitin 2021, Spanja shpenzoi vetëm 1.3 për qind të GDP-së së saj për politikat familjare, krahasuar me mesataren e OECD-së prej 2.3 për qind.

“MbĂ«shtetja financiare direkte pĂ«r familjet ishte veçanĂ«risht e kufizuar”, tha Lanau Sanchez.

“Skemat e pĂ«rfitimeve nĂ« para tĂ« lidhura me fĂ«mijĂ«t nĂ« SpanjĂ« tradicionalisht kanĂ« ofruar pĂ«rfitime pĂ«r dhjetĂ«shat mĂ« tĂ« larta tĂ« tĂ« ardhurave pĂ«rmes lehtĂ«simeve tatimore, tĂ« cilat familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta nuk mund t’i pĂ«rfitojnĂ«, ndĂ«rsa pak ose aspak mbĂ«shtetje ka shkuar pĂ«r familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta”, pohoi ai.

Spanja gjithashtu ka prezantuar Ndihmën Minimale për Jetesë (IMV) në vitin 2021 dhe Shtesën për Mbështetjen e Fëmijës në vitin 2022, duke arritur në 502,310 familje, sipas të dhënave të Sigurimeve Shoqërore të Spanjës.

Megjithatë, mbetet e paqartë se sa shumë këto programe kanë përmirësuar kushtet e jetesës për familjet me fëmijë.

“Kritikat aktuale theksojnĂ« mangĂ«sitĂ« e IMV-sĂ«, pĂ«rfshirĂ« barrierat administrative (qĂ« rezultojnĂ« nĂ« norma tĂ« larta tĂ« mos-pĂ«rfitimit), kufizime ligjore pĂ«r qasjen qĂ« prekin grupe tĂ« caktuara si tĂ« rinjtĂ«, personat nĂ« situatĂ« rruge, migrantĂ«t pa dokumente dhe ata qĂ« kanĂ« mbĂ«rritur rishtazi, si dhe mbulim tĂ« kufizuar pĂ«r familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta, por jo nĂ« varfĂ«ri ekstreme”, tha Sanchez.

“MegjithatĂ«, na mungon kĂ«rkimi akademik i thelluar pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si IMV-ja e ka transformuar mĂ« gjerĂ«sisht sistemin e mbrojtjes sociale, duke zĂ«vendĂ«suar pĂ«rfundimisht forma tĂ« tjera tĂ« mbĂ«shtetjes, siç janĂ« skemat rajonale tĂ« tĂ« ardhurave minimale”, pĂ«rfundoi ajo. /Telegrafi/

The post Ku janë fëmijët më të cenueshëm ndaj varfërisë në BE? appeared first on Telegrafi.

Sllovenia kërcënon të tërhiqet nga Eurovisioni nëse nuk i përgjigjet çështjes së pjesëmarrjes së Izraelit

Televizioni i SllovenisĂ« kontaktoi EBU-nĂ« me “shqetĂ«sime nĂ« rritje nĂ« lidhje me pjesĂ«marrjen e vazhdueshme tĂ« Izraelit nĂ« ngjarjet e EBU-sĂ«â€, pĂ«rfshirĂ« Konkursin e KĂ«ngĂ«s nĂ« Eurovision dhe tregoi se do tĂ« merrnin nĂ« konsideratĂ« pjesĂ«marrjen nĂ« tĂ« ardhmen nĂ«se nuk ndĂ«rmerren hapa konkretĂ«.

Pasi transmetuesit publikë belgë dhe spanjollë, EBU, bënë thirrje për transparencë të votimit të këtij viti për Festivalin e Këngës në Eurovision, metoda aktuale e të cilit, sipas tyre, nuk është më apolitike dhe unifikuese dhe për këtë arsye e përshtatshme, edhe Televizioni i Sllovenisë shprehu shqetësim.

“Si drejtoreshĂ« e Televizionit tĂ« SllovenisĂ«, ju drejtohem edhe njĂ« herĂ« me shqetĂ«sim serioz dhe nĂ« rritje nĂ« lidhje me pjesĂ«marrjen e mĂ«tejshme tĂ« Izraelit nĂ« ngjarjet e EBU-sĂ«, veçanĂ«risht nĂ« Festivalin e KĂ«ngĂ«s nĂ« Eurovision”, shkroi Ksenija Horvat nĂ« njĂ« letĂ«r tĂ« dĂ«rguar nga menaxhmenti i Televizionit tĂ« SllovenisĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« bordit ekzekutiv tĂ« Unionit Evropian tĂ« Transmetimeve (EBU).

Foto: EPA-EFE

Ajo shtoi se u ishte drejtuar atyre me kĂ«tĂ« pyetje vitin e kaluar, kur ngriti shqetĂ«sime tĂ« shumta – tĂ« cilat, sipas saj, vetĂ«m sa janĂ« intensifikuar qĂ« atĂ«herĂ«.

“FatkeqĂ«sisht, pĂ«rgjigjja qĂ« morĂ«m nuk pĂ«rmbante shpjegime bindĂ«se ose konkrete, as nuk pasqyronte urgjencĂ«n dhe seriozitetin e problemit me tĂ« cilin po merremi. GjatĂ« kĂ«saj kohe, situata humanitare nĂ« Gaza dhe nĂ« territoret e pushtuara palestineze u pĂ«rkeqĂ«sua, dhe shqetĂ«simi i publikut – si nĂ« Slloveni ashtu edhe nĂ« tĂ« gjithĂ« EvropĂ«n – u rrit ndjeshĂ«m”, tha Horvat, i cili pĂ«rmendi edhe rezultatet e votimit telefonik tĂ« kĂ«tij viti pĂ«r Festivalin e KĂ«ngĂ«s nĂ« Eurovision.

Sipas saj, ajo thotĂ« se kjo “e intensifikon mĂ« tej mosbesimin e publikut”.

“ShumĂ« shikues nĂ« Slloveni dhe gjetkĂ« shprehĂ«n dyshime serioze nĂ« lidhje me besueshmĂ«rinĂ« dhe transparencĂ«n e votimit, veçanĂ«risht nĂ« kontekstin politik qĂ« rrethon zgjedhjet. Ndjesia se interesat politike mund tĂ« ndikojnĂ« nĂ« vendimet mbi pjesĂ«marrjen ose rezultatet pĂ«rfundimtare tĂ« votimit tronditi besimin e publikut nĂ« paanshmĂ«rinĂ« e EBU-sĂ«â€, theksoi tutje.

Ajo njoftoi gjithashtu se do t’i bĂ«jĂ« pyetje specifike EBU-sĂ« nĂ« lidhje me transparencĂ«n e votimit nĂ« ditĂ«t nĂ« vijim, raporton faqja e internetit e RTV Slovenia.

“Ne jemi veçanĂ«risht tĂ« interesuar tĂ« krahasojmĂ« votat telefonike me ato online, pasi besojmĂ« se kjo Ă«shtĂ« çelĂ«si pĂ«r tĂ« rivendosur besimin nĂ« integritetin e procesit tĂ« votimit. Si media publike, ne kemi detyrĂ«n t’i ofrojmĂ« audiencĂ«s sonĂ« informacion tĂ« saktĂ« dhe tĂ« verifikueshĂ«m”, shkroi ajo, duke shtuar se ata nuk e kuptojnĂ« pse ekziston njĂ« sekret i tillĂ« qĂ« rrethon kĂ«to procedura.

Ajo theksoi se, si njĂ« media publike pĂ«rgjegjĂ«se ndaj publikut, Televizioni i SllovenisĂ« Ă«shtĂ« nĂ«n presion nĂ« rritje pĂ«r t’iu pĂ«rgjigjur shqetĂ«simeve tĂ« tilla.

“NĂ«se EBU nuk ndĂ«rmerr hapa konkretĂ« dhe nuk i zgjidh problemet, ne do tĂ« shqyrtojmĂ« pjesĂ«marrjen tonĂ« nĂ« njĂ« konkurs tĂ« ardhshĂ«m tĂ« kĂ«ngĂ«s nĂ« Eurovision. Do tĂ« detyrohemi ta bĂ«jmĂ« kĂ«tĂ« nĂ«se EBU vazhdon tĂ« dĂ«shtojĂ« nĂ« adresimin e kĂ«tyre çështjeve kyçe si nga perspektiva etike ashtu edhe nga ajo e interesit publik”, tha ajo, duke bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r njĂ« debat tĂ« hapur, gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s dhe urgjent midis anĂ«tarĂ«ve tĂ« saj mbi transparencĂ«n e votimit, politikat e angazhimit dhe sigurimin qĂ« vlerat e EBU-sĂ« tĂ« zbatohen nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« vazhdueshme dhe tĂ« besueshme. /Telegrafi/

The post Sllovenia kërcënon të tërhiqet nga Eurovisioni nëse nuk i përgjigjet çështjes së pjesëmarrjes së Izraelit appeared first on Telegrafi.

❌