❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

Zbardhet vendimi i ri/ Ja cila kategori përfiton rritje pensioni

✇Albeu
By: V K
17 July 2025 at 09:29

Ditën e djeshme, Këshilli i Ministrave, miratoi vendimin për përcaktimin e koeficientit të indeksimit të bazës së vlerësuar të vitit 2023 me indeksin 9.3%, i cili do të përdoret për llogaritjen e pensioneve në Republikën e Shqipërisë.

Ky indeks, llogaritet nĂ« pĂ«rputhje me kriteret e pĂ«rcaktuara nĂ« nenin 59 tĂ« ligjit nr.7703, datĂ« 11 maj 1993, “PĂ«r sigurimet shoqĂ«rore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, i ndryshuar.

“NĂ« mbĂ«shtetje tĂ« nenit 100 tĂ« KushtetutĂ«s dhe tĂ« pikave 1 e 3, tĂ« nenit 59, tĂ« ligjit nr.7703, datĂ« 11.5.1993, “PĂ«r sigurimet shoqĂ«rore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, tĂ« ndryshuar, me propozimin e ministrit tĂ« EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit, KĂ«shilli i Ministrave vendosi: Miratimin e indeksimit tĂ« bazĂ«s sĂ« vlerĂ«suar tĂ« vitit 2023, me indeksin 9.3%, tĂ« llogaritur sipas kritereve, tĂ« pĂ«rcaktuara nĂ« nenin 59, tĂ« ligjit nr.7703, datĂ« 11.5.1993, “PĂ«r sigurimet shoqĂ«rore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, tĂ« ndryshuar. Indeksi i pĂ«rcaktuar sipas pikĂ«s 1 tĂ« kĂ«tij vendimi aplikohet pĂ«r llogaritjen e bazĂ«s sĂ« vlerĂ«suar individuale vjetore, tĂ« arritur nĂ«pĂ«rmjet kontributeve tĂ« paguara dhe rivlerĂ«simeve tĂ« tyre, tĂ« kryera deri nĂ« vitin 2023 dhe zbatohet pĂ«r efekt tĂ« llogaritjes sĂ« masĂ«s fillestare mujore tĂ« pensioneve, me datĂ« lindjeje tĂ« sĂ« drejtĂ«s nga data 1.1.2025 e nĂ« vazhdim”, – thuhet nĂ« vendim.

NĂ« kĂ«tĂ« tĂ« fundit shtohet se indekset akumulative tĂ« bazĂ«s sĂ« vlerĂ«suar, tĂ« arritura nĂ«pĂ«rmjet pagave tĂ« periudhĂ«s 1994-2023, referuar kontributeve tĂ« paguara sipas muajve nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« dhe pagave referuese sipas punĂ«ve dhe profesioneve, e pĂ«rcaktuar me vendimin nr.561, datĂ« 12.8.2005, tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave, “PĂ«r pĂ«rcaktimin e pagave referuese pĂ«r llogaritjen e pensioneve”, tĂ« ndryshuar, sipas viteve, janĂ« sipas shtojcĂ«s nr.1, qĂ« i bashkĂ«lidhet kĂ«tij vendimi. Vendimi pĂ«rcakton gjithashtu, kufijtĂ« maksimalĂ« tĂ« bazĂ«s sĂ« vlerĂ«suar qĂ« pĂ«rdoret nĂ« llogaritjen e pensioneve.

“Pas aplikimit tĂ« indeksit tĂ« vitit 2023, baza e vlerĂ«suar pĂ«r efekt tĂ« llogaritjes sĂ« shumĂ«s fillestare mujore tĂ« pensioneve, qĂ« do tĂ« caktohen me datĂ« fillimi nga data 1.1.2025, nuk mund tĂ« jetĂ« mĂ« e lartĂ« se: a) trefishi i pagĂ«s minimale nĂ« shkallĂ« vendi, e pĂ«rcaktuar me vendim tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave pĂ«r pagat e periudhĂ«s, nga viti 1994 deri mĂ« 31.12.2001; b) paga maksimale nĂ« shkallĂ« vendi, e pĂ«rcaktuar sipas kritereve tĂ« nenit 10, tĂ« ligjit nr.7703, datĂ« 1.5.1993, ‘PĂ«r sigurimet shoqĂ«rore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risë’, tĂ« ndryshuar, pĂ«r pagat nga viti 2002 e nĂ« vazhdim”, – thuhet nĂ« vendim.

Sakaq, efektet financiare që rrjedhin nga zbatimi i këtij vendimi lidhen me zbatimin e formulës së caktimit të pensioneve dhe aplikohen vetëm për pensionet me datë fillimi nga data 1.1.2025 e në vazhdim dhe përballohen brenda buxhetit vjetor, të miratuar për Institutin e Sigurimeve Shoqërore.

BAZA E VLERËSUAR

Pas aplikimit të indeksit të vitit 2023, baza e vlerësuar për efekt të llogaritjes së shumës fillestare mujore të pensioneve, që do të caktohen me datë fillimi nga data 1.1.2025, nuk mund të jetë më e lartë se:

a) Trefishi i pagës minimale në shkallë vendi, e përcaktuar me vendim të Këshillit të Ministrave për pagat e periudhës, nga viti 1994 deri më 31.12.2001.

b) Paga maksimale nĂ« shkallĂ« vendi, e pĂ«rcaktuar sipas kritereve tĂ« nenit 10, tĂ« ligjit nr.7703, datĂ« 1.5.1993, “PĂ«r sigurimet shoqĂ«rore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, tĂ« ndryshuar, pĂ«r pagat nga viti 2002 e nĂ« vazhdim.

The post Zbardhet vendimi i ri/ Ja cila kategori përfiton rritje pensioni appeared first on Albeu.com.

Rritja e pensioneve/ Si do të shpërndahen mbi 205 miliardë lekë, financim shtesë për familjet në nevojë dhe


✇Albeu
By: V K
10 July 2025 at 13:30

Qeveria shqiptare, ka pĂ«rcaktuar objektiva pĂ«r sistemin e mbrojtjes sociale dhe shĂ«ndetĂ«sinĂ« publike pĂ«r periudhĂ«n 2025– 2028, duke rritur ndjeshĂ«m fondet pĂ«r pensionet, ndihmĂ«n ekonomike, kujdesin shĂ«ndetĂ«sor dhe kategoritĂ« nĂ« nevojĂ«.

KĂ«to parashikime pĂ«rfshihen nĂ« dokumentin zyrtar tĂ« Programit Buxhetor AfatmesĂ«m (PBA) 2026–2028, i cili Ă«shtĂ« miratuar nga KĂ«shilli i Ministrave dhe publikuar nĂ« Fletoren Zyrtare.

Pensionet përbëjnë një nga zërat më të rëndësishëm të mbrojtjes sociale.

“VENDIM Nr. 371, datĂ« 2.7.2025 PËR MIRATIMIN E PROJEKTDOKUMENTIT TË PROGRAMIT BUXHETOR AFATMESËM 2026–2028, nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« nenit 100 tĂ« KushtetutĂ«s dhe tĂ« nenit 25, tĂ« ligjit nr. 9936, datĂ« 26.6.2008, ‘PĂ«r menaxhimin e sistemit buxhetor nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risë’, tĂ« ndryshuar, me propozimin e ministrit tĂ« Financave, KĂ«shilli i Ministrave VENDOSI: Miratimin e projektdokumentit tĂ« programit buxhetor afatmesĂ«m pĂ«r periudhĂ«n 2026– 2028, sipas tekstit qĂ« i bashkĂ«lidhet kĂ«tij vendimi dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«se e tij. Ky vendim hyn nĂ« fuqi pas botimit nĂ« Fletoren Zyrtare”, – thuhet nĂ« Fletoren Zyrtare.

Sipas dokumentit, në vitin 2025 janë parashikuar 176.2 miliardë lekë për pagesat e pensioneve, ndërsa në vitin 2028 ky fond parashikohet të arrijë 205.4 miliardë lekë.

Shtesa neto prej mbi 29 miliardë lekësh pasqyron përpjekjen për të përmirësuar jetesën e pensionistëve.

“Rritja e fondit tĂ« pensioneve pasqyron jo vetĂ«m indeksimet e zakonshme, por edhe pĂ«rpjekjet pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar tĂ« ardhurat e tĂ« moshuarve nĂ« njĂ« periudhĂ« inflacioni dhe pasigurish ekonomike”, – thuhet nĂ« dokument.

Pjesa më e madhe e rritjes shkon për pensionet e pleqërisë dhe ato familjare, ndërkohë që do të vijojë edhe indeksimi i rregullt vjetor.

Shtresa në nevojë do të vijojë të mbështetet përmes skemës së ndihmës ekonomike, e cila për vitin 2025 ka një buxhet prej 8 miliardë lekësh dhe në vitin 2028 arrin 10.3 miliardë lekë. Kjo do të thotë një rritje prej më shumë se 28% gjatë tre viteve të ardhshme.

“Skema e ndihmĂ«s ekonomike mbĂ«shtetet nĂ« parimin e synimit tĂ« targetuar, duke pĂ«rfshirĂ« vetĂ«m kategoritĂ« mĂ« tĂ« cenueshme ekonomikisht, pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar cilĂ«sinĂ« e jetĂ«s sĂ« tyre”, – thuhet nĂ« raportin shoqĂ«rues tĂ« PBA-sĂ«.

Do të vijojë aplikimi i sistemit të pikëzimit dhe vlerësimit të varfërisë për të përcaktuar përfituesit. Për mbrojtjen sociale, në mënyrë të veçantë për personat me aftësi të kufizuara (PAK), fëmijët jetimë dhe gratë viktima të dhunës, parashikohet një rritje graduale e buxhetit nga 20.4 miliardë lekë në vitin 2025 në 22.6 miliardë lekë në vitin 2028.

“Objektivi Ă«shtĂ« tĂ« garantohet njĂ« rrjet i qĂ«ndrueshĂ«m mbrojtjeje sociale pĂ«r individĂ«t dhe familjet nĂ« rrezik, nĂ« pĂ«rputhje me standardet evropiane tĂ« mirĂ«qenies”, – theksohet nĂ« dokumentin qeveritar.

Gjithashtu, janë parashikuar programe integruese për përfshirjen e PAK në tregun e punës, si dhe shërbime sociale alternative për fëmijët në situatë rruge dhe të braktisur. Buxheti për shëndetësinë publike është një tjetër prioritet.

Nga 69.1 miliardë lekë në vitin 2025, fondi arrin në 75.8 miliardë lekë në vitin 2028, duke përfshirë edhe financime të dedikuara për: Barnat e rimbursueshme, që rriten nga 15.1 miliardë lekë në 2025 në 17.2 miliardë lekë në 2028, investime në spitale dhe pajisje mjekësore, fuqizimin e shërbimit të urgjencës kombëtare dhe telemjekësisë, mbështetjen për mjekët e familjes dhe shërbimet në zonat rurale.

“Fokusi do tĂ« jetĂ« pĂ«rmirĂ«simi i aksesit, cilĂ«sisĂ« dhe barazisĂ« nĂ« kujdesin shĂ«ndetĂ«sor publik, me theks te parandalimi dhe ndĂ«rhyrjet nĂ« kohĂ«â€, – theksohet nĂ« dokument.

Gjithashtu, do të intensifikohen fushatat e vaksinimit, programet për shëndetin mendor, si dhe shërbimet për grupet e margjinalizuara.

The post Rritja e pensioneve/ Si do të shpërndahen mbi 205 miliardë lekë, financim shtesë për familjet në nevojë dhe
 appeared first on Albeu.com.

Nesër 1 korrik, hyn në fuqi marrëveshja e pensioneve mes Shqipërisë e Italisë

✇Koha Jone
By: redi
30 June 2025 at 17:36

Duke nisur nga nesĂ«r (1 korrik 2025) hyn nĂ« zbatim tĂ« plotĂ« marrĂ«veshja dypalĂ«she mes ShqipĂ«risĂ« dhe ItalisĂ« nĂ« fushĂ«n e sigurimeve shoqĂ«rore, e cila synon njohjen dhe mbrojtjen reciproke tĂ« tĂ« drejtave tĂ« qytetarĂ«ve qĂ« kanĂ« kontribuar nĂ« tĂ« dyja sistemet. Ky udhĂ«zues do t’u shĂ«rbejĂ« drejtpĂ«rdrejt qytetarĂ«ve shqiptarĂ« dhe italianĂ«, duke lehtĂ«suar procesin pĂ«r pĂ«rfitimin e pensioneve dhe të 

Source

MarrĂ«veshja e pensioneve me ItalinĂ«/ Rama: Motra solli nĂ« TiranĂ« dokumentin final, nga 1 qershori nisin tĂ« pĂ«rfitojnë 

✇Albeu
By: V K
18 May 2025 at 12:50

Postimi i Ramës:

LAJM I MIRË
dhe i ndarĂ« veç pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« vĂ«mendjen e duhur, jashtĂ« vorbullĂ«s sĂ« Samitit tĂ« Komunitetit Politik Europian:

Motra solli në Tiranë dokumentin final të procesit të gjatë ligjor mbi zbatimin e Marrëveshjes së Pensioneve me Italinë, që do të thotë se nga 1 qershori 2025 shqiptarët e Italisë do të nisin të përfitojnë nga kjo marrëveshje kuptimplotë për nivelin e ri të marrëdhënieve mes Shqipërisë e Italisë.

 

The post MarrĂ«veshja e pensioneve me ItalinĂ«/ Rama: Motra solli nĂ« TiranĂ« dokumentin final, nga 1 qershori nisin tĂ« pĂ«rfitojnë  appeared first on Albeu.com.

Shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve në rënie pas pandemisë

✇Lapsi
By: user7
5 May 2025 at 07:37

Numri i personave që përfitojnë nga skema e sigurimeve shoqërore është rritur ndjeshëm vitet e fundit, por në anën tjetër shpenzimet buxhetore në raport me PBB për pagesat e pensioneve janë në trend rënës pas pandemisë.

Të dhënat zyrtare nga Ministria e Financave tregojnë se shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve arritën në 7.4 për qind të PBB-së vitin e kaluar një nivel i ngjashëm me 2023 dhe niveli më i ulët që nga viti 2014.

Teksa shpenzimet buxhetore për sigurimet shoqërore si pjesë e PBB-së shënuan rënie, numri i përfituesve në skemë u rrit me 20% ndërmjet 2014 dhe 2023.

Nga rreth 4,8 % e PBB-sĂ« nĂ« fillim tĂ« tranzicionit, shpenzimet buxhetore pĂ«r skemĂ«n publike tĂ« pensioneve arritĂ«n nĂ« 6 % tĂ« PBB-sĂ« nĂ« fillim tĂ« viteve 2000, pĂ«r tĂ« shĂ«nuar njĂ« ngjitje graduale pas 2010-Ă«s, duke kapur 7 % nĂ« 2013 e mĂ« pas kulmin prej rreth 8,1 % nĂ« 2020, kur pandemia rriti faturĂ«n e pensioneve dhe pĂ«rfitimeve tĂ« pĂ«rkohshme. Pesha ka zbritur lehtĂ« deri nĂ« rreth 7,4–7,5 % tĂ« PBB-sĂ« nĂ« 2023-2024. ( shiko grafikun mĂ« poshtĂ«).

Shpenzimet e Shqipërisë për skemën e pensioneve në raport me PBB-në janë shumë më të ulëta se në vendet e tjerat të Ballkanit Perëndimor. Përveç Kosovës dhe Shqipërisë, te gjitha vendet e tjera shpenzojnë më shumë se 10% të PBB-së të tyre për pagesën e pensioneve.

Të dhënat nga Ministria e Financave tregojnë se Shqipëria ka një rritje të qëndrueshme, por ende të moderuar të shpenzimeve për sigurimet shoqërore krahasuar me fqinjët. Nga njëra anë qeveria e ka një avantazh për më shumë qëndrueshmëri fiskale, por nga ana tjetër pagesat e ulëta të përfitimeve sociale nuk janë të favorshme për një treg pune që po zbrazet nga emigracioni dhe po plaket me shpejtësi.

Këtë vit Bosnjë-Hercegovinë (FBiH) zbatoi formulën ligjore të indeksimit bazuar në inflacion dhe rritje të PBB-së, duke rrit pensionet me 4,49 % në 2025.

Gjatë këtij viti Kosova aplikoi rritjen më të madhe te pensioneve me 20 %.

Mali Zi vendosi që në 2025 asnjë pensionit të mos përfitojë më pak se 450 euro në muaj.

Maqedonia e Veriut kaloi nga indeksimi në një shtesë fikse, duke lehtësuar pensionet e ulëta dhe mesatare.

Serbia po jep pensionin e 13 duke ndarë ne shtesa të barabarta mujore për të ruajtur fuqinë blerëse deri në rritjen e radhës sipas modelit zviceran.

Në Shqipëri indeksimi i fundit 4,1 për qind ishte në tetor 2024), teksa qeveria ka shpërndare bonus të njëhershme sa 25 për qind e pensionit mesatar ketë vit./MONITOR

The post Shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve në rënie pas pandemisë appeared first on Lapsi.al.

Shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve në rënie, më të ulëtat në Rajon

✇Albeu
By: V K
5 May 2025 at 08:46

Numri i personave që përfitojnë nga skema e sigurimeve shoqërore është rritur ndjeshëm vitet e fundit, por në anën tjetër shpenzimet buxhetore në raport me PBB për pagesat e pensioneve, janë në trend rënës pas pandemisë.

Të dhënat zyrtare nga Ministria e Financave, tregojnë se shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve arritën në 7.4 për qind të PBB-së vitin e kaluar një nivel i ngjashëm me 2023 dhe niveli më i ulët që nga viti 2014.

Teksa shpenzimet buxhetore për sigurimet shoqërore si pjesë e PBB-së shënuan rënie, numri i përfituesve në skemë u rrit me 20% ndërmjet 2014 dhe 2023.

Nga rreth 4,8 % e PBB-sĂ« nĂ« fillim tĂ« tranzicionit, shpenzimet buxhetore pĂ«r skemĂ«n publike tĂ« pensioneve arritĂ«n nĂ« 6 % tĂ« PBB-sĂ« nĂ« fillim tĂ« viteve 2000, pĂ«r tĂ« shĂ«nuar njĂ« ngjitje graduale pas 2010-Ă«s, duke kapur 7 % nĂ« 2013 e mĂ« pas kulmin prej rreth 8,1 % nĂ« 2020, kur pandemia rriti faturĂ«n e pensioneve dhe pĂ«rfitimeve tĂ« pĂ«rkohshme. Pesha ka zbritur lehtĂ« deri nĂ« rreth 7,4–7,5 % tĂ« PBB-sĂ« nĂ« 2023-2024.

Shpenzimet e Shqipërisë për skemën e pensioneve në raport me PBB-në, janë shumë më të ulëta se në vendet e tjerat të Ballkanit Perëndimor.

Përveç Kosovës dhe Shqipërisë, të gjitha vendet e tjera shpenzojnë më shumë se 10% të PBB-së të tyre për pagesën e pensioneve.

Të dhënat nga Ministria e Financave, tregojnë se Shqipëria ka një rritje të qëndrueshme, por ende të moderuar të shpenzimeve për sigurimet shoqërore krahasuar me fqinjët.

Nga njëra anë qeveria e ka një avantazh për më shumë qëndrueshmëri fiskale, por nga ana tjetër pagesat e ulëta të përfitimeve sociale, nuk janë të favorshme për një treg pune që po zbrazet nga emigracioni dhe po plaket me shpejtësi.

Këtë vit Bosnjë-Hercegovinë (FBiH), zbatoi formulën ligjore të indeksimit bazuar në inflacion dhe rritje të PBB-së, duke rrit pensionet me 4,49 % në 2025.

Gjatë këtij viti, Kosova aplikoi rritjen më të madhe te pensioneve me 20 %.

Mali Zi, vendosi që në 2025 asnjë pensionit të mos përfitojë më pak se 450 euro në muaj.

Maqedonia e Veriut, kaloi nga indeksimi në një shtesë fikse, duke lehtësuar pensionet e ulëta dhe mesatare.

Serbia po jep pensionin e 13 duke ndarë ne shtesa të barabarta mujore, për të ruajtur fuqinë blerëse deri në rritjen e radhës sipas modelit zviceran.

Në Shqipëri indeksimi i fundit 4,1 për qind ishte në tetor 2024), teksa qeveria ka shpërndare bonus të njëhershme sa 25 për qind e pensionit mesatar ketë vit./ Monitor

The post Shpenzimet buxhetore për skemën e pensioneve në rënie, më të ulëtat në Rajon appeared first on Albeu.com.

“Plani ynĂ« i pensioneve u ofron pensionistĂ«ve mĂ« shumĂ«â€, Rama: Ata qĂ« bĂ«jnĂ« premtime s’kanĂ« gjĂ« nĂ« dorĂ«

✇Abc News
By: Rovena
28 April 2025 at 13:01

Kryeministri Rama nĂ« njĂ« takim me qytetarĂ«t nĂ« zonĂ«n e ShkozĂ«s, u ndal tek skema e pensioneve. Rama tha se plani i qeverisĂ« pĂ«r pensionet Ă«shtĂ« i vetmi plan qĂ« ofron mĂ« shumĂ« ndihmĂ« dhe mbĂ«shtetje pĂ«r qytetarĂ«t. Ai “shigjetoi” dhe kundĂ«rshtarĂ«t politikĂ« pĂ«r tĂ« cilĂ«t tha se bĂ«jnĂ« premtime borshe dhe se nuk kanĂ« asgjĂ« nĂ« dorĂ«.

Rama iu drejtua gjithë pensionistëve duke thënë se nuk duhet të shqetësohen për rrogat e ngritura pasi pas çdo rroge të ngritur ka më shumë kontribute për pensionistët.

“Plani ynĂ« i pensioneve Ă«shtĂ« i vetmi plan qĂ« u jep pensionistĂ«ve mĂ« shumĂ« dhe u jep mundĂ«sinĂ« vajzave dhe djemve tĂ« kenĂ« mĂ« shumĂ« nesĂ«r. Ajo qĂ« synojmĂ« ne Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« kemi njĂ« pension mesatar bazuar nĂ« sigurimet. Kurse ata qĂ« kanĂ« njĂ« pension minimal do e rrisim me lekĂ«t nga buxheti i shtetit. Ata qĂ« dalin nĂ« pension aktualisht kanĂ« pensione mĂ« tĂ« arsyeshme.

Reforma këtë bën, nëse i qëndrojmë këtij precipi dhe do të ndihmojë pensionistët dhe do të ofrojmë mundësitë që ekonomia të marrë shumë. Pensionistët nuk duhet të shqetësohen asnjëherë për pagat. Sepse në çdo pagë të rritur ka më shumë kontribut për pensionet.

TĂ« gjitha kontributet futen nĂ« fondin e sigurimeve dhe na japin mundĂ«sinĂ« qĂ« tĂ« japim mĂ« shumĂ« pensione. Ne e kemi pasur qĂ« nĂ« fillim dhe e kemi papushim, seriozisht, as pĂ«r t’u tallur dhe as pĂ«r tĂ« fituar vota qĂ« ne t’ua bĂ«jmĂ« sa mĂ« tĂ« lehtĂ« barrĂ«n pensionistĂ«ve. Kurse premtime me pensione i bĂ«jnĂ« tĂ« tjerĂ«t, ata qĂ« nuk asgjĂ« nĂ« dorĂ«. Se ata qĂ« nuk kanĂ« gjĂ« nĂ« dorĂ« bĂ«jnĂ« premtime. Gjithçka qĂ« Ă«shtĂ« e munguar ne e bĂ«jmĂ« dhe pikĂ«risht pĂ«r kĂ«tĂ« çdo gjĂ« qĂ« janĂ« tĂ« pamundura ne do i bĂ«jmĂ« tĂ« mundura”, tha kryeministri Edi Rama./abcnews.al

Premtimet elektorale shënojnë rekorde të reja absurditeti

✇Reporter
By: Gjergj Erebara
28 April 2025 at 11:45

Autostradat e ShqipĂ«risĂ« u transformuan kĂ«to ditĂ« nĂ« vendreklamime masive tĂ« bixhozit politik, pasi nĂ«pĂ«r billboard-et e reklamave u shfaqĂ«n premtimet elektorale tĂ« personalizuara tĂ« kryeministrit, dizajno e tĂ« cilave dukshĂ«m Ă«shtĂ« frymĂ«zuar nga reklamat e jack pot qĂ« zakonisht pĂ«rdorin kazinotĂ«. “400 euro pension nĂ« muaj, vetĂ«m me EDIN!” thotĂ« njĂ«ra pankartĂ«. “RrogĂ« mesatare [
]

The post Premtimet elektorale shënojnë rekorde të reja absurditeti appeared first on Reporter.al.

Si mund të rriten pensionet?

✇Reporter
By: Gjergj Erebara
25 April 2025 at 15:51

“ShtatĂ«mbĂ«dhjetĂ« vota qĂ« kam nĂ« familje do t’ia jap Arlind Qorit, sepse ai do tĂ« na japĂ« para,” i tha kĂ«tij gazetari njĂ« i moshuar nĂ« lulishten nĂ« qendĂ«r tĂ« qytetit tĂ« Lushnjes tĂ« enjten, ndĂ«rsa bisedonte me bashkĂ«moshatarĂ«t e tij. Tema e pensioneve duket se Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« debati kyç nĂ« kĂ«to zgjedhje, pĂ«r aq [
]

The post Si mund të rriten pensionet? appeared first on Reporter.al.

Rreziku i pensioneve/ Borxhi i sigurimeve shoqërore nuk ndalet, arrin 244 mln euro

✇Albeu
By: V K
13 March 2025 at 08:06

Të punësuarit aktual rrezikojnë të humbasin pensionet në pleqërinë e tyre, pasi shumë prej punëdhënësve edhe në entet publike nuk i paguajnë sigurimet shoqërore, duke bërë që stoku i borxhit në këtë zë të rritet vit pas viti.

Në raportin vjetor të vitit 2024, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, njoftoi se borxhi tatimor në formën e sigurimeve shoqërore të papaguara arriti në 24.4 miliardë lekë me rritje vjetore 8.4 për qind.

Rritja progresive e borxhit ndaj sigurimeve po vjen në raport të zhdrejtë më angazhimin e qeverisë, e cila ka ndërmarrë një fushatë që vitin e kaluar për të luftuar punën e zezë në kuadër të një reforme në proces për skemën publike të pensioneve.

Teksa pensionistët shqiptare kanë pagesat më të ulëta në Rajon dhe shumë poshtë minimumit jetik bizneset dhe entet publike rrisin viti pas viti detyrimet e papaguara të sigurimeve.

EkspertĂ«t tĂ« Institutit tĂ« Sigurimeve ShoqĂ«rore, pohojnĂ« se ndryshe nga detyrimet e tjera qĂ« shtetit mund t’i krijohen nga mos-pagesa e taksave tĂ« tjera, efektet negative qĂ« ka borxhi i sigurimeve shoqĂ«rore janĂ« tĂ« shumĂ«fishta.

Dëmi në përfitime në vlerë monetare është shumë më i madh se pagesa e kryer tani, e nga ana tjetër, pasojat sociale që u krijohen personave janë të pamatshme.

Në vitin 2014 kur qeveria Rama 1 nisi punën gjeti 9 miliardë lekë borxhe të papaguara nga qeverisja e djathtë.

Më zbulimin e këtij detyrimi dhe shlyerjen e tij një seri rregullash dhe ligjesh u miratuan me qëllim më qëllim që të mbyllej rrjedhja e krijimit të borxheve të reja. Të dhënat e fundit tregojnë se stoku i detyrimeve për sigurimet e pa-paguara ndërmjet 2014-2024 u rrit me 171 %.

Detyrimet u përkasin si enteve publike dhe pushtetit lokal ashtu edhe bizneseve private. Nëse bizneset nuk paguajnë në kohë detyrimet për punonjësit, llogaritë bankare të tyre bllokohen. Për institucionet shtetërore, puna ndryshon.

Llogaritë bankare të ndërmarrjeve të ujësjellësit, është vështirë të bllokohen për shkak të funksionit strategjik që kanë në shërbimet ndaj publikut.

Toleranca ndaj enteve tĂ« shtetit Ă«shtĂ« “zyrtarizuar”, pasi shteti presupozohet qĂ« tĂ« shlyejĂ« detyrimet nĂ« njĂ« moment tĂ« dytĂ«, pasi ka krijuar borxhin.

Ndryshimet që janë bërë në ligjin e proceduarve tatimore, lejojnë pagesën me këste të detyrimeve të prapambetura të bizneseve. Por kjo praktikë nuk vlen për pagesën e borxheve të sigurimeve shoqërore.

Marrëveshja për pagesë me këste mund të lidhet për detyrime tatimore, të vendosura nga administrata tatimore për një vlerësim tatimor të kryer, sipas nenit 68, si dhe për detyrime tatimore të vetëdeklaruara nga tatimpaguesi.

PĂ«rjashtimisht, administrata tatimore nuk hyn nĂ« njĂ« marrĂ«veshje tĂ« pagesĂ«s me kĂ«ste pĂ«r detyrim tatimor tĂ« vetĂ«-deklaruar nga tatimpaguesi, i cili Ă«shtĂ« llogaritur, ose mbledhur, ose mbajtur prej tij, pĂ«rfshirĂ« kontributet e sigurimeve shoqĂ«rore dhe shĂ«ndetĂ«sore,” thuhet nĂ« ligjin e procedurave tatimore./ Monitor

The post Rreziku i pensioneve/ Borxhi i sigurimeve shoqërore nuk ndalet, arrin 244 mln euro appeared first on Albeu.com.

Protesta masive në Belgjikë, mijëra qytetarë të pakënaqur me reformat në pensione

✇BoldNews
By: Mirgen
13 February 2025 at 22:46

MijĂ«ra qytetarĂ« morĂ«n pjesĂ« nĂ« protesta masive nĂ« Bruksel kundĂ«r reformave tĂ« pensioneve tĂ« propozuara nga qeveria e re e BelgjikĂ«s. Protestuesit, qĂ« i pĂ«rkisnin sindikatave dhe grupeve tĂ« ndryshme, kĂ«rkonin ndryshime nĂ« sistemin e pensioneve, qĂ« ata e konsideronin tĂ« dĂ«mshĂ«m, veçanĂ«risht pĂ«r ata me tĂ« ardhura mĂ« tĂ« ulĂ«ta. Reformat e propozuara do [
]

The post Protesta masive në Belgjikë, mijëra qytetarë të pakënaqur me reformat në pensione appeared first on BoldNews.al.

Hyn në fuqi vendimi, ja sa para do të jepen për indeksimin e pensioneve! Për kompensimin e pronarëve parashikohen 3 miliardë lekë

✇Panorama
4 February 2025 at 09:27
VOLTIZA DURO/ Qeveria ka miratuar Programin e Reformave Ekonomike pĂ«r periudhĂ«n 2025– 2027, qĂ« synon tĂ« nxisĂ« rritjen ekonomike tĂ« qĂ«ndrueshme dhe zhvillimin e sektorĂ«ve kyç tĂ« vendit. Programi i ri pĂ«rmban njĂ« seri masash dhe iniciativash strategjike, qĂ« do tĂ« adresojnĂ« sfidat e ekonomisĂ« shqiptare, pĂ«rmirĂ«sojnĂ« klimĂ«n e biznesit, mbĂ«shtesin investimet e huaja dhe vendĂ«se,

Miratohet ligji! Njihen vitet e punës në kooperativat dhe ish-ndërmarrjet shtetërore! Kushtet për të përfituar dhe kush përjashtohet

✇Panorama
1 February 2025 at 08:36
Pas diskutimeve nĂ« komisionet parlamentare, merr “OK”-in ligji pĂ«r njohjen e viteve tĂ« punĂ«s nĂ« ish-kooperativa e ish-ndĂ«rmarrje shtetĂ«rore, pa dokumente e kosto shtesĂ«. Nga ndryshimet ligjore pĂ«rfitojnĂ« tĂ« gjithĂ« ata qĂ« kanĂ« punuar nĂ« ish-ndĂ«rmarrjet bujqĂ«sore, ish-kooperativat bujqĂ«sore apo ish-ndĂ«rmarrjet shtetĂ«rore nga mosha 18 vjeç deri nĂ« momentin kur janĂ« shuar ish-kooperativat dhe ish-ndĂ«rmarrjet

Alarmi, skema e pensioneve në kolaps? Në vitin 2060, një në tre shqiptarë do të jetë i moshuar mbi 65 vjeç

✇Sot News | Lajme
By: floriana mane
22 January 2025 at 21:30

Gati një në tre shqiptarë në vitin 2060 do të jetë mbi 65 vjeç. Nga pak më shumë se 473 mijë në çendin e fundit, numri të moshuarve pritet të arrijë në mbi 667 mijë. Sipas parashikimeve të zymta të Institutit të Statistikave, të moshuarit mbi 65 vjeç në 2060-n, do të përbëjnë mbi 40 për qind të totalit të popullsisë.

“Kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« skema e pensioneve do tĂ« shkojĂ« edhe mĂ« tej nĂ« vĂ«shtirĂ«si. NĂ«se nuk do merren masa konkrete, skema do tĂ« shkojĂ« drejt rĂ«nies pa kthim. NĂ«se ne nĂ« 2020-n ne kishim 1.4 kontribuues pĂ«r 1 pĂ«rfitues, treguesi ra nĂ« 1.17 kontribuues pĂ«r njĂ« pĂ«rfitues nĂ« marsin e vitit 2022”, deklaroi Klodian Muço, ekspert pĂ«r ekonominĂ«.

Largimi në masë e i vijueshëm i të rinjve ndërkohë pritet të rrisë me plotë 17 vite moshën mesatare të popullsisë. Nga 42.5 vite aktualisht, mosha mesatare pritet të arrijë në 50 vite në vitin 2060.

Në kushtet që zhvillimet demografike nuk po përcjellin ndonjë shenjë optimizmi, Ministria e Financave është duke rishikuar skemën e pensioneve. Kjo me qëllim për të shmangur një kolaps të mundshëm të saj.

“QĂ« tĂ« rishikohet skema duhet qĂ« o tĂ« rritesh vitet e punĂ«s pĂ«r dalĂ«n nĂ« pension, politikĂ« kjo qĂ« do tĂ« ngjallte reagim nĂ« popullatĂ«, ose tĂ« rritĂ«s kostot. Pra tĂ« rritĂ«sh kontributet duke ia ngarkuar kĂ«tĂ« barrĂ« biznesit dhe administratĂ«s publike nĂ«pĂ«rmjet rritjes sĂ« pagave”, u shpreh eksperti Klodian Muço.
Bashkë me shtimin e të moshuarve, Fondi Monetar Ndërkombëtar parashikon se për shkak të uljes së viteve të kontributeve, së afërmi shumë shqiptarë të rrezikojnë të mbesin pa pension. Të dhënat tregojnë se për të dalë në pension vitin e shkuar duheshin 37.5 vite punë, po mesatarisht të moshuarit patën vetëm 27 vite me sigurime.

The post Alarmi, skema e pensioneve në kolaps? Në vitin 2060, një në tre shqiptarë do të jetë i moshuar mbi 65 vjeç appeared first on Sot News | Lajme.

Pensionistët sërish në protestë: Duam rritje jo bonus dy herë në vit

✇Euronews
By: Besnik
15 January 2025 at 16:27

Pensionistët janë grumbulluar sërish në protestë në Tiranë, kërkesa e tyre kryesore për vitin 2025 mbetet rritja e pensioneve dhe shpërndarja e bonusit në mënyrë që të kontribuoni në përmirësimin e kushteve të jetesës.

Ata kërkojnë që pensionet të bëhen sa paga minimale, duke theksuar se bonusi dy herë në vit nuk mjafton për të përballuar shpenzimet e përditshme.

“Nuk ushqehemi dy herĂ« nĂ« vit”

“Ne nuk duam tĂ« hamĂ« vetĂ«m njĂ« herĂ«, ne duam gjithĂ« vitin, prandaj vijmĂ« kĂ«tu pĂ«r t’i kĂ«rkuar shtetit qĂ« tĂ« na rrisĂ« pensionin. MorĂ«m 250 lekĂ« si bonus, por duam diçka mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme. Nuk duam vetĂ«m njĂ« herĂ« nĂ« dimĂ«r dhe pranverĂ«, duam pension tĂ« mjaftueshĂ«m gjatĂ« gjithĂ« vitit”, thotĂ« njĂ« pensionist.

Pensionistët kërkojnë një rritje të qëndrueshme

“Sa herĂ« tĂ« ketĂ« protesta, ne do tĂ« vijmĂ« dhe do tĂ« flasim. KĂ«rkojmĂ« qĂ« pensionet tĂ« rriten çdo muaj, duke arritur nĂ« 400 mijĂ« lekĂ«, sa paga minimale. Kjo do tĂ« ishte njĂ« ndihmĂ« pĂ«r tĂ« mbijetuar, veçanĂ«risht pĂ«r ata qĂ« janĂ« mĂ« tĂ« vjetrit dhe pĂ«rballen me vĂ«shtirĂ«si tĂ« mĂ«dha”, thotĂ« njĂ« pensionist.

Pensionistët pohojnë gjithashtu se vendosja e një minimumi jetik është një hap i parë në drejtim të përmirësimit të pensioneve në Shqipëri. Ata theksojnë se asnjë pension nuk duhet të jetë nën masën 20 mijë lekë, pasi kjo është shumë e ulët për të mbijetuar.

“Bonus nuk vlen, duam rritje tĂ« pensioneve”

“Bonusi nuk ka vlerĂ« pĂ«r ne. Nuk mund tĂ« mbijetojmĂ« me bonusin, duhet njĂ« pĂ«rqindje mĂ« e madhe tĂ« pensionit. Na ndihmojnĂ« fĂ«mijĂ«t, por jetesa ka bĂ«rĂ« qĂ« gjithçka tĂ« shtrenjtohet, dhe bonusi nuk Ă«shtĂ« i mjaftueshĂ«m”, thotĂ« njĂ« pensionist.

PensionistĂ«t kĂ«rkojnĂ« qĂ« bonusi qĂ« ata marrin tĂ« bashkohet me pensionin dhe tĂ« shpĂ«rndahet çdo muaj. PavarĂ«sisht bonuseve tĂ« pranverĂ«s dhe tĂ« fundvitit, shuma Ă«shtĂ« e pamjaftueshme pĂ«r t’u pĂ«rballuar me kostot e pĂ«rditshme, si dhe pĂ«r tĂ« mbuluar shpenzimet e shĂ«ndetit.

Në këtë mënyrë, pensionistët shpresojnë se mund të kenë një ndikim më të madh në përmirësimin e kushteve të jetesës së tyre dhe të arrijnë të përballojnë vështirësitë e jetës së përditshme.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Pensionistët sërish në protestë: Duam rritje jo bonus dy herë në vit appeared first on Euronews Albania.

Rritja e pensioneve pĂ«r kategoritĂ« e dala nga lufta, Jashari: ËshtĂ« bĂ«rĂ« pĂ«r fushatĂ« elektorale

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini
10 January 2025 at 17:24

Pas vendimit të Qeverisë së Kosovës për rritjen e pensioneve për kategoritë e dala nga lufta, kryetari i Shoqatës së Familjeve të Dëshmorëve, Xhavit Jashari thotë se është bërë për fushatë elektorale.

Jashari pĂ«r Telegrafin ka thĂ«nĂ« se kryeministri i vendit Albin Kurti Ă«shtĂ« anti-UÇK, pĂ«r tĂ« cilin tha “qĂ« pesĂ« vite godet vlerat e luftĂ«s”.

“NĂ« njĂ« qeveri normale çdo ngritje varĂ«sisht sa pĂ«r qind i gĂ«zon kĂ«to kategori, por kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me njĂ« qeveri, me njĂ« kryeministĂ«r anti-UÇK, i cili qĂ« pesĂ« vite godet vlerat e luftĂ«s dhe tash mendoj qĂ« mĂ« shumĂ« kjo Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« pĂ«r fushatĂ« elektorale”, tha ai.

Xhavit Jashari

Duke komentuar këtë vendim, Jashari u shpreh se kjo rritje nuk është në përputhje me inflacionin në vend.

“Tani qĂ« nga nesĂ«r fillon fushata e ai bĂ«n ngritje me 20 pĂ«r qind
mendoj qĂ« kryeministri sĂ« pari duhet ta dijĂ« se sa Ă«shtĂ« inflacioni nĂ« KosovĂ« dhe kjo nuk Ă«shtĂ« ngritje nĂ« pĂ«rputhje me inflacionin, pasi inflacioni Ă«shtĂ« mĂ« i lartĂ« dhe kjo ngritje nuk e rregullon gjendjen ekonomike tĂ« kĂ«tyre kategorive.

NĂ« kĂ«tĂ« rast pĂ«r veteranĂ«t e luftĂ«s tĂ« cilĂ«t i goditi duke i hequr nga lista pagĂ«s minimale dhe ngritja prej 20 pĂ«r qind do tĂ« thotĂ« qĂ« veterani i luftĂ«s me kĂ«tĂ« ngritje pensionin e merr 204 euro, e cila Ă«shtĂ« e pamjaftueshme dhe nuk e zgjidh problemin e kĂ«tyre kategorive”, tha ai duke shtuar se “do tĂ« duhej tĂ« kishte ngritje mbi 50 pĂ«r qind, e cila mendoj qĂ« edhe kjo do tĂ« ishte pak, por qĂ« e pĂ«rafron njĂ« jetĂ« normale tĂ« kategorive tĂ« dala nga lufta”.

Edhe ushtruesi i detyrĂ«s sĂ« OVL-UÇK-sĂ«, Faton Klinaku pĂ«rmes njĂ« reagimi nĂ« rrjetin social nĂ« Facebook ka thĂ«nĂ« se ky vendim nuk Ă«shtĂ« rritje e pensionimeve pĂ«r veteranĂ«t, por zbritje.

Faton Klinaku

“MeqenĂ«se ky pushtet i ka hequr veteranĂ«t e luftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« nga paga minimale nĂ« KosovĂ« (350 euro), nga 170 euro sa i kanĂ« marrĂ« do tĂ« thotĂ« se me kĂ«tĂ« ka pasur zbritje prej 180 euro. E tash, vendimi prej 20 pĂ«r qind rritje nĂ« kohĂ« fushate Ă«shtĂ« 34 euro.

Pra, nĂ« vend se veteranĂ«t t’i merrnin 350 euro, tash do t’i marrin 204 euro”.

Tutje ai theksoi se çështja e “verifikimit” tĂ« veteranĂ«ve nga kjo qeveri ka qenĂ« vetĂ«m farse.

“NĂ«se votuesi mashtrohet pĂ«rsĂ«ri kjo Ă«shtĂ« çështje e tij, por kaluan katĂ«r vite dhe çështja e “verifikimit” tĂ« veteranĂ«ve nga kjo Qeveri ka qenĂ« vetĂ«m farsĂ« e qĂ« i Ă«shtĂ« dashur dhe i duhet vetĂ«m pĂ«r opinionin publik, çështje e cila Ă«shtĂ« e njĂ« procesi gjyqĂ«sor i cili nuk ka pĂ«rfunduar ende.

MĂ« e pakta qĂ« duhet tĂ« bĂ«jnĂ« veteranĂ«t e luftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« dhe familjet e tyre, Ă«shtĂ« qĂ« mos t’i besojnĂ« mĂ« mashtrimit”, ka shkruar Klinaku nĂ« Facebook.

Ndryshe, Qeveria e Kosovës mori vendim për rritjen e pensioneve prej 20 për qind për kategoritë e dala nga lufta. /Telegrafi/

The post Rritja e pensioneve pĂ«r kategoritĂ« e dala nga lufta, Jashari: ËshtĂ« bĂ«rĂ« pĂ«r fushatĂ« elektorale appeared first on Telegrafi.

Manjani: Në bisedime me 6 shtete të BE-së për njohjen e pensioneve të shqiptarëve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
27 December 2024 at 21:43

TIRANË, 27 dhjetor /ATSH/ ZĂ«vendĂ«sministrja e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit, Olta Manjani nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r mediet, tha sot se marrĂ«veshjet pĂ«r njohjen e pensioneve me shtetet e BE-sĂ« janĂ« njĂ« proces i gjatĂ« dhe aspak i lehtĂ«.

“Pensionisti do tĂ« paguhet me valutĂ«n e shtetit pĂ«rkatĂ«s dhe si referencĂ«n e kursit qĂ« do tĂ« merren, do tĂ« merret kursi i kĂ«mbimit zyrtar sipas BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« ose nĂ« Itali sipas marrĂ«veshjes dy palĂ«she. Nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ« tĂ« negociosh pĂ«r marrĂ«veshje pensioni, Ă«shtĂ« njĂ« proces i gjatĂ« dhe kĂ«rkon vullnet politik, njohuri shumĂ« tĂ« mira pĂ«r skemat e marrĂ«dhĂ«nieve shoqĂ«rore, pĂ«r tĂ« kuptuar kriteret e shteteve pĂ«rkatĂ«s. MarrĂ«veshja me ItalinĂ« ka zgjatur pĂ«r vite tĂ« tĂ«ra, fillimisht pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« vullnetit politik por edhe pĂ«r proceset teknike. Shteti shqiptar Ă«shtĂ« nĂ« proces pĂ«r çelje bisedimesh pĂ«r fillimin e negociatave pĂ«r marrĂ«veshjet nĂ« fushĂ«n e sigurimeve shoqĂ«rore me 6 shtete Slloveni, Moldavi, Letoni, SpanjĂ«, Greqi, Izrael”, tha ajo.

Manjani u shpreh se vitet e kontributeve do të njihen sipas marrëveshjeve në fuqi me vendin e tretë, ku mund të kenë emigruar shqiptarët.

“Kjo Ă«shtĂ« njĂ« prej arsyeve kryesore pse jemi tĂ« motivuar pĂ«r tĂ« rritur marrĂ«veshjet me tĂ« gjitha ato vende ku shtetasit shqiptarĂ« kanĂ« emigruar. NĂ«se njĂ« shtetas ka qenĂ« emigrant dhe ka derdhur kontributet nĂ« skemĂ«n shoqĂ«rore tĂ« GreqisĂ« dhe kanĂ« emigruar nĂ« vende tĂ« treta, pĂ«r shembull nĂ« Gjermani, ku ne kemi njĂ« marrĂ«veshje dy palĂ«she, atyre u lind e drejta tĂ« kĂ«rkojnĂ« vitet e kontribuara kundrejt skemĂ«s sĂ« kontributeve tĂ« GreqisĂ« me kĂ«tĂ« vend tĂ« tretĂ« ku ne kemi marrĂ«veshje. NĂ«se ne nuk kemi njĂ« marrĂ«veshje me njĂ« shtet tĂ« BE ku shqiptarĂ«t kanĂ« punuar dhe jetuar, por vendosin tĂ« jetojnĂ« nĂ« njĂ« vend tjetĂ«r si pĂ«r shembull shteti gjerman ku ne kemi marrĂ«veshje, atĂ«herĂ« ata kanĂ« tĂ« drejtĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar vitet e tyre tĂ« punĂ«s sipas kontributeve.”, theksoi Manjani.

The post Manjani: Në bisedime me 6 shtete të BE-së për njohjen e pensioneve të shqiptarëve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Miratohet vendimi për ndarjen e shtesave për fëmijë dhe pensionistë

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini
27 December 2024 at 10:54

Qeveria e Kosovës ka miratur shqyrtimin e propozim-vendimit për ndarjen e shtesave të njëhershme në vlerë prej 100 euro për fëmijët 0-16 vjeç dhe pensionmarrësit.

Kryeministri i vendit, Albin Kurti ka thënë se Qeveria është e përkushtuar se atëherë kur ka rritje ekonomike e të hyra buxhetore ato të rishpërndahen tek ata që më së shumti kanë nevojë.

“Andaj tĂ« dashur fĂ«mijĂ«, tĂ« gjithĂ« ju nga mosha 0-16 vjeç dhe tĂ« cilĂ«t jeni pranues tĂ« shtesave pĂ«r fĂ«mijĂ« edhe sivjet do t’i pĂ«rfitoni nga 100 euro secili. MbĂ«shtetjen shtesĂ« nga 100 euro do ta marrin edhe tĂ« gjithĂ« pensionmarrĂ«sit e kualifikuar”, ka thĂ«nĂ« Kurti.

NdĂ«rsa, ministri i Financave Hekuran Murati ka thĂ«nĂ« se nĂ« kĂ«tĂ« ndarje prej 100 euro nĂ« muajin dhjetor janĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« tĂ« gjitha skemat e pensionmarrĂ«sve dhe siç tha ai i vetmi kusht Ă«shtĂ« qĂ« nuk mund tĂ« pĂ«rfitoj dikush nĂ«se Ă«shtĂ« pĂ«rfitues i mĂ« shumĂ« se njĂ«rĂ«s skemĂ« “pra nuk mund tĂ« pĂ«rfitojĂ« dy herĂ«, por vetĂ«m njĂ« herĂ«â€.

“Kriteri tjetĂ«r Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« ardhurat nga skemat shtetĂ«rore, tĂ« ardhurat e konsoliduara Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« jenĂ« nĂ«n 700 euro nĂ« muaj. Mjetet tashmĂ« janĂ« ndarĂ« me vendimet e mĂ«hershme tĂ« qeverisĂ«, bĂ«het fjalĂ« pĂ«r rreth 700 mijĂ« qĂ« do tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga kĂ«to shtesa”, ka thĂ«nĂ« Murati. /Telegrafi/

The post Miratohet vendimi për ndarjen e shtesave për fëmijë dhe pensionistë appeared first on Telegrafi.

A mund të jetë kjo zgjidhja për problemin e pensioneve?

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
7 December 2024 at 22:10

Banka e Shqipërisë sugjeroi edhe këtë vit ngritjen e një kolone të dytë të pensioneve, me kontribut të detyrueshëm. Qeveria shqiptare po e merr seriozisht në konsideratë një zgjidhje të tillë. Nëse shumica aktuale do të marrë një mandat të ri qeverisës, me shumë mundësi pas zgjedhjeve të vitit të ardhshëm, pritet të propozohen ndryshime ligjore, që parashikojnë ngritjen e kolonës së dytë të pensioneve. Si është e konceptuar kolona e dytë dhe si mund të ndihmojë në zgjidhjen e problemeve që ka sistemi aktual i pensioneve?

 

Ersuin Shehu

Në mendimet e vet për projektbuxhetin 2025, Banka e Shqipërisë ka sugjeruar përsëri këtë vit rishikimin e skemës së pensioneve, duke përfshirë marrjen e masave për zhvillimin e skemave suplementare të detyrueshme dhe vullnetare.

Zëvendësguvernatorja e Parë, Luljeta Minxhozi, theksoi se skema e sigurimeve shoqërore vijon të jetë një barrë e madhe mbi financat publike, me një deficit nga kjo skemë për vitin 2025 që parashikohet rreth nivelit 2% të PBB-së, duke përbërë dhe 75% të deficitit të përgjithshëm buxhetor.

Sipas saj, sfida e sistemit të pensioneve bëhet edhe më serioze, po të marrim në konsideratë dhe problemet demografike me të cilat po përballet vendi, të diktuara si nga plakja e popullsisë, ashtu edhe nga emigrimi i forcës së aftë për punë.

“PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, nĂ« konsistencĂ« me komunikimet tona tĂ« mĂ«parshme, ne pĂ«rshĂ«ndesim iniciativat pĂ«r njĂ« rishikim tĂ« skemĂ«s sĂ« pensioneve, dhe potencialisht edhe tĂ« skemave tĂ« tjera tĂ« mbrojtjes sociale.

Në gjykimin tonë, rishikimi i parametrave të skemës duhet të garantojë qëndrueshmërinë afatgjatë të saj, si dhe një ndikim sa më të vogël në buxhetin e shtetit, jo vetëm në afatin e shkurtër, por dhe në atë të mesëm e të gjatë.

Po ashtu, rishikimi i shtyllĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« skemĂ«s, asaj me kontribute tĂ« detyrueshme, duhet tĂ« bĂ«het paralelisht dhe i koordinuar me masa plotĂ«suese pĂ«r zhvillimin e shtyllĂ«s sĂ« dytĂ« dhe tĂ« tretĂ« tĂ« sistemit, ose skemat e sigurimit suplementar tĂ« detyruara dhe vullnetare”, tha znj. Minxhozi.

 

Burimi: ISSH

 

Perspektivat e zymta të sistemit aktual

Skema aktuale bazë e pensioneve, ose ajo që në modelet teorike njihet si kolona e parë, bazohet në parimin e solidaritetit apo pay as you go. Kjo do të thotë se pensionet për të moshuarit dhe personat e paaftë për punë varen nga kontributet e brezit aktiv në tregun e punës.

Sipas tabelave të buxhetit të Ministrisë së Financave, këtë vit skema e sigurimeve shoqërore pritet të mbyllet me një deficit në vlerën e rreth 41 miliardë lekëve, ose sa 1.6% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB).

Deficiti i skemës ka ardhur në rënie në vitet e fundit, kryesisht falë rritjes së pagës minimale, të formalizimit dhe përmirësimit të treguesve të punësimit në ekonomi dhe rritjes së numrit të pesonave që dalin me pension të pjesshëm, pasi nuk kanë vitet e punës të plota.

Megjithatë, që vitin e ardhshëm, qeveria parashikon në buxhet një rritje të deficitit të skemës në 1.8% të PBB-së. Deficiti i skemës së pensioneve sjell edhe pjesën më të madhe të deficitit buxhetor total të parashikuar për 2025, prej 2.6% të PBB-së.

Në afat të shkurtër, problemi i deficitit të skemës është tentuar të adresohet me masa për të ulur informalitetin në tregun e punës dhe për të rritur stimujt e individëve për të kontribuar. Por, duke parë tendencat e qarta të plakjes së popullsisë, në perspektivë, numri i pensionistëve pritet të rritet me ritme më të larta se numri i individëve që do të punojnë dhe do të paguajnë kontribute.

Rënia e lindshmërisë dhe emigracioni i lartë, veçanërisht mes të rinjve, e ka tkurrur popullsinë me më shumë se 14% në periudhën mes dy Censeve të fundit, 2011-2023.

Mosha mesatare e popullsisë në 2023 arriti në 42.5 vjeç, nga 35.3 vjeç që kishte qenë në 2011. Të dhënat e Cens 2023 treguan se numri i individëve mbi 65 vjeç ka arritur në 19,7%, nga 11,3% që ishte në Censin e vitit 2011 dhe 7,5% në Censin e vitit 2001.

Raporti i varësisë së të moshuarve (raporti i numrit të individëve mbi 65 vjeç me numrin e individëve në moshë pune, 15-64 vjeç), u rrit në 30.4% nga 16.7% në 2011.

Pavarësisht se sa të suksesshme do të rezultojnë përpjekjet për të luftuar informalitetin, tendencat demografike përbëjnë në vetvete parakusht për përkeqësim të deficitit të skemës së pensioneve në dekadat e ardhshme.

Nëse nuk arrihet të frenohet plakja e popullsisë dhe rritja e raportit të varësisë së të moshuarve, vështirë se ekziston ndonjë zgjidhje për ta bërë të qëndrueshme kolonën e parë të pensioneve, sipas parimit pay as you go.

Për këtë arsye, në vitet e fundit, ka një konsideratë në rritje për kolonat shtesë të pensioneve, që mbështeten mbi parimin që individi duhet të kursejë dhe të investojë vetë për pensionit e tij në moshën e pleqërisë. Në përgjithësi, modelet e kolonave shtesë parashikojnë një kolonë të dytë dhe të tretë, sipas parimit të mësipërm.

Banka e Shqipërisë po e artikulon qartë një sugjerim të tillë në vitet e fundit. Mbështetur në deklarimet publike të këtij viti të drejtuesve të Ministrisë së Financave, vetë qeveria shqiptare duket se po e konsideron seriozisht aplikimin e një kolone të dytë.

Burime bĂ«jnĂ« tĂ« ditur pĂ«r “Monitor” se ka shumĂ« tĂ« ngjarĂ« qĂ« pas zgjedhjeve tĂ« vitit tĂ« ardhshĂ«m do tĂ« propozohet ngritja e njĂ« kolone tĂ« dytĂ« tĂ« dytĂ« tĂ« pensioneve, qĂ« pritet tĂ« pĂ«rfshijĂ« shtresĂ«n mĂ« tĂ« re tĂ« kontribuuesve.

Ndërkohë, me ndryshimet ligjore të vitit të kaluar, u vendos rritja e stimujve fiskalë për kolonën e tretë të pensioneve private vullnetare.

Zakonisht, kolona e dytë nënkupton një kontribut të detyrueshëm me ligj në një fond privat pensioni të zgjedhur nga vetë kontribuuesi. Ligji përcakton edhe masën e kontributit që duhet të derdhë përkatësisht punëmarrësi dhe punëdhënësi.

Ndërsa kolona e tretë nënkupton gjithmonë kontributin në një fond privat pensioni, por mbi baza vullnetare. Kolona e tretë vullnetare ekziston në Shqipëri prej afërsisht dy dekadash, por shkalla e depërtimit të saj ngelet mjaft e ulët dhe asetet e akumuluara kanë ende vlera modeste.

 

Burimi: ISSH

 

Përparësitë që mund të sjellë kolona e dytë

Sipas përkufizime teorike të Bankës Botërore, ajo që njihet si kolona e dytë e pensioneve bazohet në disa parime kryesore. Pjesëmarrja në të është e detyrueshme për individët në marrëdhënie pune. Ajo mbështetet në parimin e grumbullimit dhe kapitalizimit të kontributeve individuale, ndryshe nga parimi pay as you go, që mbështetet në kontributet e brezave të rinj.

Fondet grumbullohen nĂ« llogarinĂ« individuale tĂ« kontribuuesit dhe investohen, me qĂ«llim sigurimin e tĂ« ardhurave shtesĂ«. Pasi mbush moshĂ«n e pĂ«rcaktuar me ligj, individi kontribuues ka tĂ« drejtĂ«n t’i tĂ«rheqĂ« fondet e akumuluara nĂ« llogarinĂ« e tij formĂ«n e njĂ« pensioni shtesĂ«, qĂ« do t’i shtohet pensionit bazĂ« qĂ« i garanton kolona e parĂ« shtetĂ«rore.

Në shumicën e praktikave, kontributet në kolonën e dytë derdhen në fonde private të pensioneve, që administrohen nga shoqëri administruese private dhe të licencuara nga autoriteti rregullator i tregut përkatës.

Gjithashtu, për shoqëritë që administrojnë fondet e kolonës së dytë përcaktohen edhe disa kritere eksperience në kohë. Kjo do të thotë se jo çdo shoqëri administruese e fondeve të pensioneve mund të bëhet pjesë e kolonës së dytë, të paktën deri sa të ketë përmbushur një përvojë të caktuar disavjeçare, duke administruar kontribute të kolonës së tretë, vullnetare.

Megjithatë, ka modele ku kolona e dytë e pensioneve të detyrueshme administrohet nga një ent publik, siç është rasti i Kosovës.

Avantazhi kryesor i një kolone të dytë të detyrueshme është se në afat të gjatë, ajo ul varësinë direkte të pensionistëve nga numri i të rinjve që kontribuojnë për pensionet, sipas parimit të sotëm pay as you go.

Në këtë mënyrë, masa e pensionit të çdo individi përcaktohet nga kursimet e tij dhe jo vetë, nga mundësitë që do të ketë skema shtetërore (kolona e parë) në të ardhmen. Në teori, kjo nënkupton një ulje të barrës mbi buxhetin dhe taksapaguesit për të financuar deficitin e kolonës së parë.

Megjithatë, edhe kolona e dytë ka disa disavantazhe dhe rreziqe. Ajo nuk ofron zgjidhje për brezat e punonjësve që janë afër moshës së pensionit. Në këtë kuptim, kolona e dytë vlerësohet kryesisht si një zgjidhje afatgjatë.

Ndërsa premton të zgjidhë problemin në afat të gjatë, kolona e dytë fillon të krijojë kosto që në afat të shkurtër. Në momentin që vendoset me ligj ngritja e një kolone të dytë, ekziston dilema se si do të financohet kjo kolonë: e thënë ndryshe, a duhen transferuar në kolonën e dytë një pjesë e masës së kontributeve që shkojnë për kolonën e parë; a duhet rritur masa e kontributeve, duke e çuar shtesën në kolonën e dytë; ose a duhet gjetur një zgjidhje që të përfshijë njëkohësisht të dyja alternativat e para.

Sido që të jetë, kolona e dytë do të krijojë një kosto shtesë, që duhet të paguhet nga punëdhënësit e punëmarrësit ose nga buxheti (taksapaguesit), në rast se vendoset të ulet përqindja e kontributit në kolonën e parë.

Një çështje tjetër e rëndësishme është rreziku i tregut apo i investimit të kontributeve. Për të rritur kthimet e anëtarëve të skemës, fondet e kolonës së dytë dhe të tretë investohen. Investimet shkojnë kryesisht në instrumente financiare, por fondeve të pensionit zakonisht u lejohet edhe të investojnë në pasuri të paluajtshme apo asete të tjera, me disa kufizime të caktuara.

Fondet e pensioneve private u nënshtrohen rregulloreve pak a shumë rigoroze për administrimin e rrezikut, megjithatë në teori investimet kanë gjithmonë një shkallë të caktuar rreziku. Historia ka treguar falimentime, në disa raste edhe të bujshme të fondeve të pensionit, kryesisht të fondeve të punonjësve të korporatave të veçanta.

Aktualisht, fondet e pensioneve private në Shqipëri investohen ekskluzivisht në letra borxhi të qeverisë shqiptare. Por, në të ardhmen nevoja për kthime më të larta mund të sjellë zgjerim të spektrit të investimeve dhe eventualisht të rreziqeve.

Sido që të jetë, aplikimi i një kolone të dytë do të shtronte nevojën për rregulla strikte të lidhura me mbikëqyrjen dhe transparencën e fondeve që do të menaxhojnë kontributet.

 

Si do të funksionojë

Në momentin që vendoset me ligj ngritja e një kolone të dytë, ekziston dilema se si do të financohet kjo kolonë: e thënë ndryshe, a duhen transferuar në kolonën e dytë një pjesë e masës së kontributeve që shkojnë për kolonën e parë; a duhet rritur masa e kontributeve, duke e çuar shtesën në kolonën e dytë; ose a duhet gjetur një zgjidhje që të përfshijë njëkohësisht të dyja alternativat e para.

Sido që të jetë, kolona e dytë do të krijojë një kosto shtesë, që duhet të paguhet nga punëdhënësit e punëmarrësit ose nga buxheti (taksapaguesit), në rast se vendoset të ulet përqindja e kontributit në kolonën e parë.

 

Burimi: ISSH

 

Profesionet e vështira, kolona e dytë ende nuk zbatohet

Aplikimi i një kolone të dytë të pensioneve nuk do të ishte në fakt një risi absolute. Prej pesë vjetësh, kolona e dytë e pensioneve është miratuar për disa profesione të veçanta.

Në vitin 2019, Kuvendi miratoi ligjin për përfitimet në formën e pensionit shtesë për punonjësit e një grupi të profesioneve të vështira. Qëllimi i këtij ligji ishte trajtimi me pension shtesë i punonjësve që kanë punuar në miniera në nëntokë, të punonjësve të industrisë së naftës e të gazit dhe të punonjësve që kanë punuar në metalurgji.

Këtyre kategorive u sigurohen përfitime suplementare, pension për shkak të profesionit, si dhe shtesë mbi pensionin e pleqërisë dhe shtesë mbi pensionin e invaliditetit. Për të financuar këto përfitime, ligji parashikon derdhjen e kontributeve shtesë për punonjësit e këtyre profesioneve.

Sipas ligjit 29/2019, “PĂ«r trajtimin financiar, suplementar tĂ« punonjĂ«sve qĂ« kanĂ« punuar nĂ« miniera nĂ« nĂ«ntokĂ«, tĂ« punonjĂ«sve tĂ« industrisĂ« sĂ« naftĂ«s e tĂ« gazit dhe tĂ« punonjĂ«sve qĂ« kanĂ« punuar nĂ« metalurgji” masa e pĂ«rfitimit tĂ« shtesĂ«s mbi pensionin e pleqĂ«risĂ« pĂ«r punonjĂ«sit e nĂ«ntokĂ«s parashikohet nĂ« masĂ«n 1% tĂ« pensionit tĂ« pleqĂ«risĂ«; pĂ«r punonjĂ«sit e industrinĂ« sĂ« naftĂ«s e tĂ« gazit dhe punonjĂ«sit e metalurgjisĂ«, 0,6% tĂ« masĂ«s sĂ« pensionit tĂ« pleqĂ«risĂ«. ShtesĂ«n e pĂ«rfitojnĂ« tĂ« gjithĂ« personat qĂ« kanĂ« jo mĂ« pak se 6 vite nĂ« profesionet dhe punĂ«t e pĂ«rcaktuara.

Masa e përfitimit të shtesës mbi pensionin e invaliditetit është në masën 1% për çdo vit vjetërsie pune në miniera, në nëntokë, në industrinë e naftës dhe në metalurgji.

Ligji përcakton se përfitimet do të financohen nga kontributet dhe nga buxheti i shtetit.

Personat e punësuar në industrinë minerare, në industrinë e naftës e të gazit dhe në metalurgji, dhe punëdhënësit e tyre janë të detyruar të paguajnë kontribut për pension për shkak të profesionit dhe përfitimet shtesë mbi pensionin e pleqërisë.

Kontributi, që paguhet për mbulimin e përfitimeve të pensioneve për shkak të profesionit, përcaktohet në masën 5% të pagës bruto dhe ndahet në 3% nga punëdhënësi dhe 2% nga punëmarrësi.

Kontributi që paguhet për mbulimin e përfitimeve shtesë mbi pensionin e pleqërisë përcaktohet në masën 5% të pagës bruto dhe ndahet në 2,5% nga punëdhënësi dhe 2,5% nga punëmarrësi.

Kontributet për të punësuarit mbi moshën 48 vjeç mblidhen dhe derdhen në fondin e sigurimeve shoqërore. Diferenca ndërmjet efektit financiar të dy llojeve të përfitimeve, sipas këtij ligji, me kontributet shtesë, do të përballohet nga fondet e buxhetit të shtetit.

Mosderdhja e kontributeve të parashikuara me ligj për punonjësit mbi moshën 48 vjeç ka si rezultat direkt shtimin e barrës që duhet të përballohet nga buxheti i shtetit.

Ndërkohë, për punonjësit nën moshën 48 vjeç, në momentin e miratimit të ligjit, kontributet shtesë duhet të derdhen në një nga fondet e licencuara të pensionit privat. Për këtë segment të punonjësve, natyrisht që problemi është më i madh, sepse pagesa e pensionit shtesë të tyre në të ardhmen nuk mund të subvencionohet as nga shteti.

Por, deri tani, ky ligj po gjen pak ose aspak zbatim. Shumica e kompanive që kanë detyrimin ligjor të paguajnë kontribute shtesë nuk e bëjnë një gjë të tillë. Sipas sindikatave dhe fondeve private të pensionit, problemi është se deri tani nuk është gjetur një mënyrë për ta bërë ligjin të zbatueshëm, ose më thjesht askush nuk merr përsipër të kërkojë llogari për zbatimin e këtij detyrimi.

Organet tatimore kufizohen vetëm në kërkesën për derdhjen e detyrimeve të sigurimeve në skemën e detyrueshme, ndërsa nuk kërkojnë nga kompanitë e sektorëve të mësipërm derdhjen e detyrimeve edhe për përfitimet suplementare.

MegjithatĂ«, burime nga tregu bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se pĂ«r kĂ«tĂ« qĂ«llim Ă«shtĂ« ngritur njĂ« grup pune, qĂ« synon t’i japĂ« njĂ« zgjidhje problemit brenda disa muajve. Pritet qĂ« agjent pĂ«r mbledhjen e detyrimeve tĂ« caktohet Drejtoria e PĂ«rgjithshme e Tatimeve, e cila do t’u kĂ«rkojĂ« subjekteve qĂ« kanĂ« detyrimin ligjor tĂ« deklarojnĂ« jo vetĂ«m kontributet pĂ«r skemĂ«n e detyrueshme, por edhe pĂ«r kolonĂ«n e dytĂ« suplementare.

 

Burimi: ISSH

 

Kolona e tretë mbulon rreth 3% të numrit të të punësuarve

Gjithnjë sipas modelit teorik me tre kolona, ajo që njihet përgjithësisht si kolona e tretë konsiston në kontribute vullnetare të derdhura në një fond pensioni privat, me qëllim përfitimin e një pensioni pas mbushjes së moshës së përcaktuar me ligj.

Këto kontribute mund të derdhen nga vetë punëmarrësi, ose nga punëdhënësi për llogari të punëmarrësit, sipas marrëveshjes mes palëve. Derdhja e kontributeve nga punëdhënësit është një nga përfitimet që kompani të veçanta ofrojnë për punonjësit e tyre.

Kontributet dhe të ardhurat shtesë nga investimi i tyre në vite përfitohen nga individi në formën e pensionit privat. Kolona e tretë ekziston prej vitesh si alternativë në Shqipëri, por zhvillimi i saj është ende në përmasa modeste.

Sipas të dhënave nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare (AMF), në fund të 9-mujorit 2024, numri i anëtarëve të fondeve të pensioneve private vullnetare arriti në 43 375 anëtarë. Numri i anëtarëve është rritur me rritje 13.6% që nga fillimi i këtij viti dhe me 14.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Numri i individëve pjesëmarrës në fondet private të pensioneve po rritet me ritme të qëndrueshme në dekadën e fundit dhe është në nivelet më të larta historike. Megjithatë, depërtimi i pensioneve private ngelet në nivele mjaft modeste.

Individët që kontribuojnë për një pension privat përbëjnë afërsisht 3.3% të numrit të përgjithshëm të të punësuarve në vend (sipas të dhënave më të fundit të publikuar nga INSTAT të tremujorit IV 2023).

Vlera e aseteve neto të fondeve të pensionit në fund të muajit shtator të këtij viti arriti në 7.75 miliardë lekë, në rritje me 15% që nga fillimi i vitit dhe me 19.5% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Asetet e fondeve të pensioneve janë të investuara kryesisht në obligacione të qeverisë shqiptare. Për nga vlera e aseteve, tregu i fondeve private ngelet ende segmenti më i vogël i tregut financiar në Shqipëri.

Vlera mesatare e aseteve për çdo kontribuues sipas shifrave më të fundit ishte rreth 179 mijë lekë, ose rreth 1820 euro. Kjo tregon se shumat e akumuluara në terma mesatarë ngelen ende mjaft të ulëta.

Në fund të 9-mujorit, në tregun e pensioneve private ishin aktive gjashtë fonde të pensioneve private, që administrohen nga katër shoqëri administruese.

Sipas numrit të anëtarëve, aktori më i madh në treg është Credins Pension, me rreth 44.16% të numrit të përgjithshëm të anëtarëve, i ndjekur nga Sigal Pension me 33.42%, Albsig Pension me 10.29%, Raiffeisen Pension me 10.07%, Sigal Pro, me 1.22% dhe Smart Pension, me 1.2%.

Për nga vlera e aseteve neto, fondi më i madh është Sigal Pension me 39.4% të totalit, i ndjekur nga Credins Pension, me 31.24%, Raiffeisen Pension, me 20.42%, Albsig Pension me 8.26%, Smart Pension, me 0.61% dhe Sigal Pro, me 0.07%.

Ligji i ri “PĂ«r fondet e pensionit privat”, qĂ« hyri nĂ« fuqi nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« kaluar, ka sjellĂ« rritje tĂ« ndjeshme tĂ« incentivave fiskale pĂ«r kontributet nĂ« fondet private tĂ« pensioneve.

Me ligjin e mëparshëm, kufiri maksimal për lehtësitë tatimore mbi kontributet në pensione private, është vlera më e vogël, që del nga krahasimi i shumës 200 mijë lekë dhe 15% të të ardhurave vjetore bruto të anëtarit.

Sipas ligjit të ri, kufiri maksimal mujor i përjashtimit tatimor është rritur në nivelin e pagës minimale të miratuar, që ka arritur në 40 mijë lekë në muaj. Me nivelin aktual të pagës minimale, shuma e kontributeve e përjashtuar nga tatimet arrin në 480 mijë lekë në vit.

Edhe kontributet e pensionet privat të derdhura nga punëdhënësi në favor të punëmarrësit do të përjashtohen nga tatimi në të njëjtën masë.

Ligji gjithashtu parashikon që pensionet të mos tatohen në përfitim për pjesën e kontributeve, por vetëm për kthimin nga investimi, me kusht që tërheqja të bëhet me pagesa mujore të shtrira në të paktën dy vite dhe jo në mënyrë të menjëhershme, pas përmbushjes së kushteve ligjore për përfitimin e pensionit privat.

 

Burimi: ISSH

 

The post A mund të jetë kjo zgjidhja për problemin e pensioneve? appeared first on Revista Monitor.

“Kolona e dytĂ« sjell stabilitetin afatgjatĂ« tĂ« sistemit tĂ« pensioneve”

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
7 December 2024 at 22:08

Intervistë me Elton Korbi, Administrator i Përgjithshëm i Albsig Invest dhe President i Shoqatës së Siguruesve të Jetës, Pensioneve dhe Fondeve të Investimit

 

Aplikimi i kolonës së dytë të pensioneve private është një domosdoshmëri për të sjellë stabilitetin afatgjatë të sistemit të pensioneve.

Elton Korbi, Administrator i PĂ«rgjithshĂ«m i Albsig Invest dhe President i ShoqatĂ«s sĂ« Siguruesve tĂ« JetĂ«s, Pensioneve dhe Fondeve tĂ« Investimit, thotĂ« pĂ«r “Monitor” se aplikimi i kolonĂ«s sĂ« dytĂ« nĂ« sistemin e pensioneve do tĂ« zgjidhte problemin e pensionit nĂ« afatin e mesĂ«m dhe tĂ« gjatĂ«.

Krijimi i një burimi të dytë të ardhurash për pensionit do të shtonte mirëqenien e individëve në moshën e pensionit dhe do të ulte gradualisht barrën mbi buxhetin e shtetit për të financuar skemën e pensioneve.

Dizavantazhet e kolonës së dytë, sipas tij, mund të shtrihen vetëm në periudha afatshkurtra, duke sjellë një mungesë të ardhurash në kolonën e parë.

Gjithashtu, zbatimi i njĂ« kolone tĂ« dytĂ« kĂ«rkon infrastrukturĂ« dhe rregullime qĂ« mund tĂ« jenĂ« komplekse dhe kĂ«rkojnĂ« kohĂ« pĂ«r t’u zhvilluar, por edhe vĂ«mendje tĂ« veçantĂ« pĂ«r tĂ« shmangur barrĂ«n financiare mbi qytetarĂ«t dhe pĂ«r tĂ« menaxhuar rreziqet e tregut.

 

Cilat do të ishin avantazhet dhe dizavantazhet e aplikimit të një kolone të dytë të detyrueshme në sistemin e pensioneve? Besoni se aplikimi i një kolone të dytë do të zgjidhte në afat të gjatë problemet me skemën aktuale?

Aplikimi i kolonës së dytë të pensioneve në sistemin e pensioneve, e ashtuquajtura pensionet nga punësimi apo kolona e pensioneve vetëkapitalizuese, sjell përfitime të gjera në ekonomi, por padyshim dhe sfida. Avantazhet e kolonës së dytë të pensioneve janë të shumta.

Së pari, aplikimi i kolonës së dytë në sistemin e pensioneve do zgjidhte problemin e pensionit në afatin e mesëm dhe atë afatgjatë, ku individët, përveç pensionit shtetëror, do të kenë dhe një mundësi nga një e ardhur tjetër.

Pasja e një burimi të ri të pensionit sigurisht që rrit mundësinë e krijimit të të ardhurave të kënaqshme për moshën e pensionit. Duke ndarë kontributet mes kolonës së parë (pensionit shtetëror) dhe së dytës (fondet private të detyrueshme), pensionistët nuk do të mbështeteshin vetëm te buxheti shtetëror, gjë që rrit sigurinë për të ardhmen.

Së dyti, kolona e dytë e detyrueshme do të inkurajonte kursimin afatgjatë dhe do të ndihmonte individët të sigurojnë fonde shtesë për pension.

Së treti, implementimi i kolonës së dytë ka ndikim në zhvillimin e tregut të kapitaleve ku fondet e pensionit do zënë një rol të rëndësishëm si investitor kryesor institucional në këtë treg.

Kontributet e mbledhura në kolonën e dytë zakonisht investohen në tregje financiare, gjë që mund të çojë në rritje të investimeve në ekonomi dhe të mbështesë zhvillimin ekonomik.
Rritja e vazhdueshme e pensioneve në kolonën e dytë apo atë të tretë, zhvillon në mënyrë të përshpejtuar tregun e kapitaleve.

Për sa u përket disavantazheve potenciale që mund të sjellë aplikimi i kolonës së dytë të pensioneve duhet theksuar se nëse kolona e dytë e pensioneve konceptohet dhe zhvillohet në mënyrë të kujdesshme dhe të duhur, nuk paraqet asnjë disavantazh në periudha afatgjata.

NĂ« periudha afatshkurtra mund tĂ« sjellĂ« njĂ« mungesĂ« tĂ« ardhurash nĂ« kolonĂ«n e parĂ«, pra pensionet shtetĂ«rore, por edhe nĂ« kĂ«tĂ« rast, kjo mungesĂ« do plotĂ«sohet pikĂ«risht nga investimi qĂ« kolona e dytĂ« e pensioneve do bĂ«jĂ« pĂ«r tĂ« plotĂ«suar mungesĂ«n e krijuar. Gjithashtu, zbatimi i njĂ« kolone tĂ« dytĂ« kĂ«rkon infrastrukturĂ« dhe rregullime qĂ« mund tĂ« jenĂ« komplekse dhe kĂ«rkojnĂ« kohĂ« pĂ«r t’u zhvilluar.

Për ta përmbledhur, aplikimi i kolonës së dytë të pensioneve në sistemin e pensioneve në Shqipëri tashmë është kthyer në një domosdoshmëri dhe duhet të fillojnë sa më parë, padyshim pas kryerjes së një studimi të kujdesshëm, realiste dhe me parashikime të qarta për të ardhmen se ku duam të arrijmë.

Kolona e dytë e pensioneve mund të sjellë përfitime për stabilitetin afatgjatë të sistemit të pensioneve, por kërkon vëmendje të veçantë për të shmangur barrën financiare mbi qytetarët dhe për të menaxhuar rreziqet e tregut.

 

ÇfarĂ« ndryshimesh thelbĂ«sore do tĂ« sillte kolona e dytĂ« e pensioneve nga kolona e tretĂ« vullnetare qĂ« ofron tregu sot, me pĂ«rjashtim tĂ« kontributit tĂ« detyrueshĂ«m?

Kolona e tretë vullnetare u jep individëve fleksibilitet në vendimin për të kursyer apo jo, ndërsa kolona e dytë do të ishte e detyrueshme.

Kolona e tretë u mundëson pjesëmarrësve më shumë liri në zgjedhjen e fondeve dhe niveleve të kontributit, ndërsa kolona e dytë e detyrueshme do të rregullohej nga shteti dhe do të kishte struktura dhe rregulla të përcaktuara. Individët në fillimin e një pune dhe gjatë saj, nuk mendon për sigurimin e një pensioni adekuat.

Ky fenomen është një eksperiencë globale jo vetëm në Shqipëri.

Për këtë arsye ata në një farë mënyrë duhet të incentivohen apo detyrohen të kursejnë për një periudhë ku të ardhurat do të duhen më së shumti që është mosha e pensionit. Kontributi për një fond pensioni në kolonën e dytë apo të tretë nuk është një shpenzim por shkon në llogarinë individuale e cila investohet sipas dëshirës.

 

Si i vlerësoni rezultatet e vendeve që kanë aplikuar deri më sot një kolonë të dytë të pensioneve?

Shumë vende kanë aplikuar kolonën e dytë të pensioneve, duke përfshirë vendet e Evropës Lindore, si Polonia dhe Hungaria. Disa prej këtyre vendeve janë përballur me sfida për shkak të vendimmarrjeve jo të kujdesshme, ndërsa disa të tjera kanë pasur suksese të jashtëzakonshëm.

Disa nga problemet e shfaqura gjatë aplikimit të kolonës së dytë të pensioneve janë adresuar duke rregulluar normat e kontributit dhe skemat e investimeve për të siguruar që fondet të jenë të qëndrueshme dhe të sigurojnë kthime të mjaftueshme.

Arsyeja e aplikimit të kolonës së dytë të pensioneve nga këto vende ka qenë pikërisht fakti se këto vende po hasnin probleme në sistemin e tyre shtetëror dhe u desh të kryenin reforma strukturore në sistemet e tyre të mbrojtjes sociale.

Kili, si rasti me tipik i implementimit të kësaj reforme, është një rast suksesi në aplikimin e shtyllës së dytë të pensioneve. E rëndësishme në këtë proces është që këto vende kanë krijuar një burim shtesë pensioni për shtetasit e tyre. Krijimi i një burimi shtesë përveçse diversifikon të ardhurat për pension krijon mundësinë e pasjes së një pensioni adekuat.

 

Cila mund të jetë zgjedhja më e përshtatshme për të financuar kolonën e dytë të pensioneve, me një kosto sa më të ulët për kolonën e parë dhe buxhetin?

Financimi i kolonës së dytë mund të bëhet përmes kontributeve të ndara mes punonjësit dhe punëdhënësit, duke ruajtur një normë të moderuar të kontributeve për të mos rënduar shumë individët dhe bizneset.

Financimi me më pak kosto është që asaj mos ti preket pjesa që merret nga sigurimet shoqërore ose ti merret një pjesë shumë e vogël që nuk do të ndikonte në qëndrueshmërinë e saj. Ka shumë eksperienca globale nga të cilat vendi ynë mund të mësojë përsa i përket aplikimit dhe financimit të kolonës së dytë të pensioneve.

Duhet të kemi parasysh që kjo zgjidhje është për afatin e mesëm dhe për afatgjatë. Gjithashtu, shteti mund të ofrojë stimuj tatimorë për të lehtësuar ngarkesën dhe për të inkurajuar pjesëmarrjen në pensione.

 

Pse kolona e tretë e sigurimeve private vullnetare nuk po arrin të masivizohet dhe si mendoni se mund të përmirësohet kjo kolonë?

Kolona e tretë nuk ka arritur të masivizohet për shkak të mungesës së ndërgjegjësimit, edukimit financiar të pamjaftueshëm dhe mosbesimit ndaj skemave private të pensioneve. Në përgjithësi individët gjatë fillimit të viteve të punës dhe gjatë saj nuk mendojnë për pensionin e tyre.

Ata kujtohen në fund të viteve të punës që duhet të zgjidhin pamjaftueshmërinë e pensionin e tyre. Kolona e tretë e pensioneve funksionon me parimin e investimit dhe kursimit, ku sa më herët të fillosh të kursesh aq më e madhe rezulton shumë në dispozicion në fund të periudhës.

Si rrjedhojë e kohës së gjatë që kërkon për kursim kjo skemë nuk konsiderohet shumë nga të rinjtë në Shqipëri, që në fakt duhet të jenë anëtarët kryesor në fondet e pensionit privat. Që të zhvillohen këto skema duhet një sensibilizim në masë, padyshim me ndihmën dhe të organeve apo institucioneve të ndryshme shtetërore.

Gjithashtu, anëtarësimi në këto fonde ndihmohet nëse kjo praktikë fillohet të përdoret nga kompanitë private të cilat anëtarësojnë në skema profesionale punonjësit e tyre duke paguar një kontribut për to.

Duhet theksuar që për të përmirësuar këtë kolonë, është e rëndësishme të ofrohen stimuj të mëtejshëm fiskalë, përtej atyre që ofrohen deri më sot, ulje të tarifave të administrimit çka do të sillte kthime më të larta për anëtarët, edukim mbi rëndësinë e kursimit për pension si dhe transparencë me e lartë e skemave private të pensioneve.

 

 

 

 

 

The post “Kolona e dytĂ« sjell stabilitetin afatgjatĂ« tĂ« sistemit tĂ« pensioneve” appeared first on Revista Monitor.

❌
❌