Autoritetet shëndetësore në Greqi kanë ngritur alarmin pas vdekjes së një 72-vjeçari nga ethet hemorragjike Krime-Kongo, një sëmundje virale që shkaktohet nga pickimi i rriqrave. Mediat raportojnë se i moshuari, një fermer bagëtish, u infektua nga një rriqër dhe u shtrua në spitalin e Larisës, ku dyshohet se e transmetoi sëmundjen te mjeku i tij. Fatmirësisht, […]

The post Rikthehet virusi i rrallë në Greqi, autoritetet nisin hetimet pas vdekjes së një 72-vjeçari appeared first on BoldNews.al.

Rasti i murtajës së ruminantëve të vegjël është identifikuar në një fermë të mbarështimit të caprinëve (dhive) në njësinë administrative Postribë, qarku Shkodër. Mostrat e marra në terren nga Shërbimi Veterinar janë analizuar nga laboratori referencë i Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë, i cili ka konfirmuar praninë e virusit PPR.

“Pas konfirmimit të rastit, janë ndërmarrë menjëherë të gjitha masat e parashikuara në legjislacionin përkatës dhe në Planin Kombëtar të Kontigjencës për PPR, me qëllim kontrollin, izolimin dhe menaxhimin efektiv të situatës në terren” – thuhet në njoftim.

“U bëjmë thirrje të gjithë fermerëve dhe mbarështuesve të kafshëve të imta (dele dhe dhi) që të zbatojnë masat parandaluese dhe të kufizojnë lëvizjen e kafshëve brenda dhe jashtë fermave. Në çdo rast të shfaqjes së simptomave të dyshimta, si temperaturë e lartë, rrjedhje nazale, inflamacion i syve, ulje e oreksit, diarre apo ngordhje e papritur, duhet të njoftohet menjëherë Shërbimi Veterinar Rajonal përkatës ose të kontaktohet numri i gjelbër falas: 0800 3366.

Theksojmë se Murtaja e Ruminantëve të Vegjël nuk është sëmundje zoonotike, pra nuk transmetohet tek njerëzit dhe nuk paraqet asnjë rrezik për shëndetin publik. Autoriteti Kombëtar i Veterinarisë dhe Mbrojtes së Bimëve, në bashkëpunim me strukturat përkatëse, do të vijojë ndjekjen e situatës me seriozitet dhe do të informojë publikun në mënyrë të vazhdueshme për çdo zhvillim” – thuhet në njoftim. /LAPSI.al

The post Konfirmohet rasti i parë i murtajës së ruminantëve të vegjël në Shqipëri appeared first on Lapsi.al.

Nga të qenit shpëtimtarja e Evropës për vaksinat te kthimi në një skelet në dollapin e saj: të gjitha ngritjet dhe uljet në historinë e dashurisë mes Ursula von der Leyen dhe gjigantit farmaceutik Pfizer.

Gjykata Evropiane e Drejtësisë vendosi sot se “Komisioni Evropian nuk ka dhënë një shpjegim të besueshëm për të justifikuar mosposedimin e dokumenteve të kërkuara”, në çështjen e ngritur nga The New York Times kundër ekzekutivit të Bashkimit Evropian për qasjen në dokumentet që lidhen me kontratat e vaksinës kundër COVID-19 me Pfizerin, transmeton Telegrafi.

Çështja u nxit nga ish-shefja e zyrës së Brukselit të The New York Times, Matina Stevis-Gridneff, dhe fokusohet në çështjet e transparencës lidhur me prokurimin e vaksinave gjatë pandemisë së COVID-19, me theks të veçantë mbi dështimin e Komisionit për të bërë publike mesazhet tekst që janë shkëmbyer mes Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe CEO-s së Pfizerit, Albert Bourla.

Tani, Gjykata e Përgjithshme ka deklaruar se Komisioni nuk mund të pretendojë thjesht se nuk i zotëron dokumentet e kërkuara; ai duhet të japë shpjegime të besueshme që t’u mundësojnë si publikut ashtu edhe Gjykatës të kuptojnë pse këto dokumente nuk mund të gjenden.

Ky epilog vjen pas një sërë ngjarjesh të pafata që e kthyen një histori suksesi evropiane në një siklet për Von der Leyen gjatë mandatit të saj të parë në krye të Komisionit.

I ashtuquajturi ‘Pfizer-gate’ i ka të gjitha elementet e një historie dashurie: romancë në fillim, dyshime për mesazhe të fshehta, mohime dhe në fund ajo faza kur ish-të dashurit preferojnë të mos flasin më fare për të.

Euronews rendit ngritjet dhe rëniet e kësaj marrëdhënieje.

Muaji i mjaltit

Ishte dashuri me shikim të parë. Vaksina kundër COVID-19 e zhvilluar nga BioNTech dhe Pfizer ishte e para që mori autorizimin e BE-së në dhjetor 2020, por një marrëveshje paraprake për blerje ishte nënshkruar një muaj më parë për një sasi fillestare prej 200 milionë dozash.

Pfizer ofroi një zgjidhje në një moment delikat për Evropën, kur prodhuesi tjetër kryesor i vaksinave, AstraZeneca, kishte vështirësi për të përmbushur detyrimet kontraktuale – mes dyshimeve se po i jepte përparësi dërgesave për Mbretërinë e Bashkuar.

Duke negociuar blerjet në emër të shteteve anëtare, Von der Leyen gjeti te Pfizer gjithçka që AstraZeneca nuk mund të ofronte: besim dhe besueshmëri.

Kontratat e tjera me Pfizer pasuan shpejt, në muajt mars dhe maj të vitit 2021, duke siguruar në total vaksina me vlerë 2.4 miliardë euro, me një opsion për të blerë edhe 900 milionë doza të tjera – një rrugë kryesore për të dalë nga pandemia.

Gjithçka po ecte mirë; madje në prill të vitit 2021, Von der Leyen vizitoi fabrikën qendrore të Pfizerit në Puurs, Belgjikë, prej nga shpalli objektivin për të vaksinuar shumicën e popullsisë së rritur të Evropës deri në fund të atij vere.

Por, kjo romancë në lulëzim ishte gati të merrte një kthesë të keqe.

Mesazhe dhe dyshime

Pika e kthesës erdhi me një raport të New York Times në prill të vitit 2021, mbi telefonatat dhe mesazhet tekstuale të shkëmbyera mes Ursula von der Leyen dhe CEO-së së Pfizer-it, Albert Bourla, përmes të cilave të dy palët negociuan kontratat për vaksinat – një marrëveshje ku “diplomacia personale luajti një rol të madh”, sipas raportit.

Më pas, një gazetar tjetër, Alexander Fanta, bëri një kërkesë zyrtare pranë Komisionit për të pasur qasje në përmbajtjen e këtyre mesazheve.

“Nuk u identifikua asnjë dokument që bie brenda fushës së kërkesës,” u përgjigj shkurtimisht ekzekutivi i BE-së.

Për Komisionin, natyra e përkohshme e mesazheve tekstuale do të thotë se ato zakonisht nuk kualifikohen si dokumente që kërkojnë regjistrim, pasi zakonisht nuk përmbajnë politika, aktivitete apo vendime të institucionit.

Përgjigjja e Komisionit nxiti një hetim nga Ombudsmania Evropiane, Emily O’Reilly, e cila në janar 2022 arriti në përfundimin se kishte keqadministrim në trajtimin e kërkesës së Fantës.

“Nuk u bë asnjë përpjekje për të zbuluar nëse ekzistonin mesazhe tekstuale,” tha Ombudsmania, duke shtuar se “kjo bie nën pritshmëritë e arsyeshme për transparencë dhe standardet administrative të Komisionit”.

Në janar 2023, The New York Times vendosi ta çojë çështjen në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë, pasi Komisioni nuk i vuri në dispozicion mesazhet e kërkuara.

Tradhti dhe zemërim

Ndërkohë, Parlamenti Evropian po ndjehej gjithnjë e më i irrituar nga roli i tij si “i tepërt” në lidhjen Von der Leyen/Pfizer. Eurodeputetët kërkuan sqarime dhe transparencë për marrëveshjet e vaksinave në më shumë se 20 pyetje parlamentare të paraqitura Komisionit.

Një nga këto pyetje, e paraqitur nga eurodeputetja Sophie in ‘t Veld (Holandë/Renew), solli një tjetër përgjigje – nga zëvendëspresidentja e Komisionit për transparencë, Vera Jourova – e cila përsëriti justifikimin mbi natyrën e përkohshme të mesazheve tekstuale.

Mungesa e informacionit i zemëroi ligjvënësit, të cilët u indinjuan edhe më shumë kur CEO i Pfizer-it, Albert Bourla, refuzoi dy ftesa nga komiteti special i Parlamentit për COVID-19 (COVI) për të diskutuar çështjen.

Këto ngjarje çuan në thirrjet e disa eurodeputetëve për të ndaluar qasjen e përfaqësuesve të Pfizer-it në Parlamentin Evropian – një propozim që u refuzua më vonë nga Konferenca e Presidentëve të Parlamentit.

Në mars të vitit 2023, Komisionerja për Shëndetësinë, Stella Kyriakides, u paraqit me kërkesë të COVI-t për një debat të tensionuar me eurodeputetët, gjatë të cilit ajo këmbënguli se “presidentja e Komisionit nuk ka qenë e përfshirë në asnjë negociatë për kontratat e vaksinave kundër COVID-it. E kam thënë më parë dhe do ta them sërish”.

Ndarje apo fund i lumtur?

Duke iu rikthyer vendimit të sotëm, Gjykata Evropiane e Drejtësisë konstatoi se The New York Times kishte paraqitur prova të rëndësishme dhe të qëndrueshme që tregonin ekzistencën e mesazheve tekstuale midis Presidentes së Komisionit dhe CEO-së së Pfizer-it lidhur me prokurimin e vaksinave kundër COVID-19.

Për gjyqtarët e BE-së, Komisioni nuk ka shpjeguar në mënyrë të detajuar se çfarë lloj kërkimesh janë kryer për të gjetur këto dokumente apo se ku saktësisht janë zhvilluar ato kërkime.

Si rrjedhojë, nuk ka dhënë një shpjegim të besueshëm për të justifikuar mosposedimin e dokumenteve të kërkuara.

“Transparenca ka qenë gjithmonë me rëndësi parësore për Komisionin dhe Presidenten von der Leyen. Ne do të vazhdojmë të respektojmë rreptësisht kuadrin ligjor të fortë që rregullon detyrimet tona”, tha Komisioni në një deklaratë pas vendimit.

Komisioni Evropian ka dy muaj kohë për të apeluar vendimin e Gjykatës së Drejtësisë. /Telegrafi/

The post Si u prish ‘historia e dashurisë’ midis Von der Leyen dhe Pfizer? appeared first on Telegrafi.

Një kërpudhë patogjene me efekte potencialisht fatale për njerëzit parashikohet të përhapet në rajonet veriore të Evropës, Azisë dhe Amerikës, ndërsa temperaturat në rritje zgjerojnë gamën e saj, sipas një studimi të kohëve të fundit shkencor.

Kërpudha Aspergillus, një lloj i zakonshëm i mykut, është lidhur tashmë me probleme serioze të frymëmarrjes. Aspergilloza – një infeksion i shkaktuar nga sporet e saj – mund të prekë jo vetëm mushkëritë, por edhe organe të tjera, veçanërisht tek njerëzit me astmë, fibrozë cistike ose një sistem imunitar të dobësuar.

“Jemi afër një pike kthese për përhapjen e patogjenëve kërpudhorë“, paralajmëron Norman van Rhijn nga Universiteti i Mançesterit. Siç vëren ai, këta mikroorganizma lulëzojnë në një sërë mjedisesh, madje edhe brenda shtëpive.

Hulumtimet tregojnë se Aspergillus fumigatus mund të zgjerohet në deri në 77% më shumë tokë deri në vitin 2100, për shkak të konsumit global të lëndëve djegëse fosile. Kjo mund të ekspozojë rreth 9 milionë njerëz në Evropë ndaj një rreziku në rritje të infeksionit.

Kërpudha rritet me shpejtësi në temperatura të larta, si ato që gjenden në pleh organik ose në trupin e njeriut (afërsisht 37°C). Ky përshtatje mund t’i japë asaj një avantazh në infeksionin e mushkërive, sipas profesoreshës Elaine Bignell, bashkëdrejtoreshë e Qendrës MRC për Mikologji Mjekësore në Universitetin e Exeterit.

Edhe pse Aspergillus ka edhe përdorime industriale, siç është fermentimi i salcës së sojës dhe sake, disa specie përbëjnë një kërcënim në rritje. Aspergillus flavus , i cili sulmon të korrat bujqësore, parashikohet të përhapet me 16% shtesë në zonat e Kinës Veriore, Rusisë, Skandinavisë dhe Alaskës deri në vitin 2100, ndërsa disa ekosisteme tropikale mund të preken negativisht.

The post Kërpudha potencialisht vdekjeprurëse përhapet në Evropë, kërcënon miliona njerëz appeared first on iconstyle.al.

Ndërsa teoritë e konspiracionit dhe lajmet e rreme për OBSH-në janë të zakonshme në internet, traktati i pandemisë u ka dhënë atyre një mundësi të re për t’u rishfaqur.

Një varg pretendimesh të rreme dhe mashtruese në internet janë shfaqur në lidhje me traktatin e pandemisë, një marrëveshje historike për të cilën sapo është rënë dakord nga më shumë se 190 anëtarë të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Traktati i pandemisë u propozua për herë të parë nga anëtarët e OBSH-së në mes të pandemisë COVID-19, me synimin për të “parandaluar, përgatitur dhe përgjigjur ndaj pandemive”, përcjell Telegrafi.

Dhe për ekspertët globalë të shëndetit, një pandemi e ardhshme është çështje e kohës dhe jo nëse do të ketë një të tillë.

Pas më shumë se tri vjet negociatash të gjata, anëtarët e OBSH-së arritën në një marrëveshje më 16 prill, ndërsa traktati nuk do të jetë ligjërisht i detyrueshëm derisa të miratohet zyrtarisht nga shtetet – gjë që pritet të ndodhë në maj.

Që nga krijimi i OBSH-së në vitin 1948, është arritur vetëm një marrëveshje tjetër ndërkombëtare e kësaj shkalle – marrëveshja e kontrollit të duhanit të vitit 2003.

A do të shkelë traktati sovranitetin e shtetit?

Në një postim të shpërndarë në rrjetet sociale më 18 mars, grupi ultra-konservator CitizensGlobal pretendoi se traktati do të çonte në kontrollimin e politikave shëndetësore “nga zyrtarë të pazgjedhur nën maskën e gatishmërisë ndaj pandemisë”.

Ndërsa marrëveshja e pandemisë do të jetë ligjërisht e detyrueshme pasi shtetet ta kenë miratuar atë, traktati nuk anulon aftësinë e asnjë kombi për të miratuar politika individuale të lidhura me pandeminë.

Anëtarësimi në OBSH ndodh në baza vullnetare, me formulimin e traktatit që afirmon në mënyrë eksplicite sovranitetin e shteteve.

Në një deklaratë të lëshuar më 16 prill, menjëherë pas miratimit të traktatit, OBSH tha se “asgjë në projekt-marrëveshje nuk do të interpretohet se i ofron OBSH-së ndonjë autoritet për të drejtuar, urdhëruar, ndryshuar ose përshkruar ligjet ose politikat kombëtare, ose të mandatojë shtetet për të ndërmarrë veprime specifike”.

A do të vendosë traktati vaksinime të detyrueshme?

Një tjetër pretendim në internet, i ndarë më 12 prill nga AUF1, një kanal mediatik austriak i ekstremit të djathtë pretendonte se “traktati do të çonte në vaksinim të detyrueshëm, regjime testimi dhe kërkesa izolimi”.

Por sipas deklaratës së OBSH-së, asgjë në traktat nuk i jep autoritetin për të detyruar një vend të “ndalojë ose pranojë udhëtarët, të vendosë mandate vaksinimi ose masa terapeutike ose diagnostike ose të zbatojë bllokime”.

Duke folur për Euronews, Jaume Vidal, këshilltar i lartë i politikave në Health Action International theksoi “përpara se OBSH të shpallë një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim të veçantë si një pandemi, ajo kalon përmes një komiteti me shtete anëtare dhe ekspertë”.

“Qeveritë kanë fjalën e fundit për çdo gjë që ndodh në territoret e tyre. OBSH mund të këshillojë, mund të sugjerojë, të ofrojë asistencë teknike, por janë qeveritë ato që vendosin në fund”, shtoi ai.

A do të detyrohen shtetet të dhurojnë vaksina?

Gjatë pandemisë së shkaktuar nga COVID-19, vendet më të pasura u akuzuan për grumbullimin e vaksinave në dëm të vendeve më të varfra.

Në një përpjekje për ta menaxhuar këtë, anëtarët e OBSH-së shikuan se si mund të adresohej kjo çështje gjatë rrjedhës së negociatave të traktatit.

Sidoqoftë, kjo perspektivë bëri që disa përdorues në internet të pretendojnë se marrëveshja do të çonte në detyrimin e vendeve të dhurojnë vaksina.

“Një detyrim i mundshëm për të dhuruar vaksina nuk është dakorduar në traktat. Gjithashtu nuk është e qartë se sa përqind e vaksinave ose produkteve të tjera mjekësore do t’i jepeshin potencialisht OBSH-së”, tha Pedro A. Villarreal, studiues global i shëndetit, Instituti Gjerman për Çështjet e Sigurisë Ndërkombëtare për Euronews.

“Nëse një marrëveshje për vaksinat arrihet midis vendeve të caktuara, nuk është gjithashtu e qartë nëse vendet më të varfra do të merrnin vaksina pa pagesë ose me çmime preferenciale”, shtoi Villarreal.

Një tjetër pikë mosmarrëveshjeje ishte klauzola e transferimit të teknologjisë, e cila përqendrohet rreth idesë se vendet mund të ndajnë të drejtat e pronësisë intelektuale dhe mjetet për prodhimin e vaksinave dhe ilaçeve.

Ndërsa vendet me të ardhura më të ulëta ishin në favor të rregullave më të forta që do t’i lejonin ata të prodhonin vaksina në vend, vendet më të pasura, duke përfshirë anëtarët e BE-së, këmbëngulën që transferimi i teknologjisë duhet të jetë vullnetar dhe për të “duhet rënë dakord reciprokisht”.

Skepticizëm më i gjerë rreth traktatit pandemik

Në Evropë, kryeministri sllovak Roberto Fico – i cili krijoi një komision të posaçëm të ngarkuar me hetimin e masave pandemike – lëshoi kritikat më të zëshme për traktatin e pandemisë.

Në tetor 2024, komisioni bëri thirrje që Sllovakia të “refuzojë të nënshkruajë traktatin global të pandemisë, si dhe rregulloret e përditësuara të Organizatës Botërore të Shëndetësisë”.

Ish-ministrja e Shëndetësisë e Sllovakisë, Zuzana Dolinková dha dorëheqjen nga posti i saj menjëherë pas publikimit të raportit, i cili është diskredituar nga shkencëtarët.

Ndërkohë përtej atlantikut, presidenti amerikan Donald Trump filloi procesin e tërheqjes së SHBA-së nga Organizata Botërore e Shëndetësisë në janar. /Telegrafi/

The post Sa janë të vërteta pretendimet për “traktatin e pandemisë së OBSH-së, një përpjekje për të shmangur gabimet gjatë COVID-19”? appeared first on Telegrafi.

Pesë vjet pasi COVID-19 shkaktoi bllokime kombëtare, pasiguri ekonomike dhe vrau miliona njerëz, vendet anëtare të Organizatës Botërore të Shëndetësisë ranë dakord për një projekt “traktat pandemik”.

Ai përcakton udhëzimet se si komuniteti ndërkombëtar mund të përballet me krizën e ardhshme globale shëndetësore.

Pas përgjigjes kryesisht katastrofike të botës ndaj coronavirusit, vendet e ngarkuan OBSH-në të mbikëqyrte një traktat pandemik në vitin 2021.

Negociatat përfunduan herët të mërkurën mbi një marrëveshje që pritet të miratohet muajin e ardhshëm në takimin vjetor të agjencisë shëndetësore të OKB-së në Gjenevë, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus e shpalli atë si një moment historik, duke thënë se vendet kanë vërtetuar se “në botën tonë të ndarë, kombet mund të punojnë ende së bashku për të gjetur gjuhën e përbashkët dhe një përgjigje të përbashkët”.

Pas vendimit të presidentit të SHBA-së, Donald Trump për të tërhequr vendin nga OBSH në janar, zyrtarët amerikanë u ndaluan të marrin pjesë në bisedimet nga administrata Trump dhe nuk pritet të nënshkruajnë traktatin.

Javë pas vendimit të Trump, presidenti i Argjentinës, Javier Milei gjithashtu u largua nga OBSH, duke përmendur “dallimet e thella” me agjencinë e OKB. /Telegrafi/

The post Vendet anëtare të OBSH-së bien dakord për një projekt “traktat pandemik” në përpjekje për të shmangur gabimet gjatë COVID-19 appeared first on Telegrafi.

Shumica e botës u gjend e mbyllur në shtëpitë e tyre në muajin mars të vitit 2020, ndërsa COVID-19 përhapej me një ritëm të frikshëm. Disa vende nuk vendosën asnjë kufizim bllokues – a ishte vendimi i tyre i duhuri?

Në mars të vitit 2020, miliarda njerëz vështronin nga dritaret e tyre një botë që nuk e njihnin më. Të kufizuar papritur brenda katër mureve dhe para ekraneve të kompjuterëve, jeta e tyre ndryshoi në mënyrë drastike, shkruan bbc.

Në mbarë botën, liderët kombëtarë dolën në televizion dhe u kërkuan njerëzve të qëndronin në shtëpi – të dilnin vetëm për të blerë gjëra të domosdoshme ose për ndonjë ushtrim të përditshëm, ndoshta. Ishte një përpjekje e fundit për të frenuar përhapjen e një virusi të tmerrshëm që kishte marrë tashmë mijëra jetë në mbarë botën.

Në Londër, punonjësi i teatrit Tony Beckingham dhe partneri vendosën të përdornin kohën e ushtrimit për të bërë një xhiro me biçikletë në qendër të qytetit.

“Menduam se do të ishte argëtuese të shihnim qytetin bosh”, thotë ai dhe shtoi se “nuk ishte. Vendet që njihnin mirë, si Piccadilly Circus dhe Leicester Square, zakonisht të mbushur me njerëz, ishin shqetësuese të heshtura. Ishte menjëherë tronditëse”.

Kjo zhdukje e njerëzve nga rrugët e qyteteve, vendet e argëtimit dhe bizneset fillimisht filloi në Kinë, ku u shfaq COVID-19. Urdhrat e karantinës u kopjuan shpejt në vende të tjera pasi Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) shpalli pandeminë më 11 mars 2020. Në asnjë moment tjetër në historinë njerëzore njerëzit nuk ishin përballur me kufizime të tilla në një shkallë kaq të gjerë.

Por, disa vende vepruan ndryshe. Suedia, Tajvani, Uruguai, Islanda dhe disa të tjera nuk vendosën kurrë një izolim me kufizime të rrepta mbi lëvizjen e njerëzve, si urdhrat detyrues për të qëndruar në shtëpi të zbatuar në pjesë të mëdha të popullsisë. Në vend të kësaj, ato vende zgjodhën masa të tjera, si kufizimet mbi grumbullimet e mëdha, testimet masive, karantinimin e të infektuarve ose kufizimet e udhëtimeve.

Pesë vite më vonë, studimet shkencore dhe të dhënat janë grumbulluar, duke ofruar një vlerësim të detajuar dhe afatgjatë për të kuptuar nëse këto vende kishin të drejtë kur refuzuan këtë masë drastike të ndërhyrjes shëndetësore publike.

Qyteti suedez Goteborg është një parajsë për adhuruesit e qenve, thotë administratori i burimeve njerëzore dhe blogerja Anna Mc Manus. “Kemi një qytet shumë miqësor për qentë këtu”, thotë ajo dhe shtoi se “kemi edhe një kinema që është miqësore për qentë”. Ndërkohë që shumë vende në mbarë botën, përfshirë fqinjët e Suedisë, Norvegjinë, Finlandën dhe Danimarkën, vendosën bllokime të nivelit kombëtar në mars 2020, Mc Manus e dinte që qeveria e saj kishte vendosur të shkonte kundër këtij trendi.

Ajo dëgjoi si pronarët e qenve në disa shtete nuk mund të nxirrnin as kafshët e tyre për shëtitje për shkak të rregullave të bllokimit. Afrika e Jugut ishte një nga këto shtetet. Kjo i duket Mc Manus një gjë e tmerrshme. Në atë kohë, ajo shkroi një mesazh në blogun e saj ku tha se “jam e bindur që qeveria ime po vepron në një mënyrë të sigurt dhe të drejtë”. Megjithatë, ajo shprehu gjithashtu shqetësimin se shokët e saj suedezë nuk po e ndiqnin gjithmonë udhëzimin zyrtar të shëndetit publik për distancimin social, siç ishte kufizimi i numrit të njerëzve që mund të mblidheshin në një grup.

Mc Manus kujton që bënte shëtitje të shpeshta në vendet me pamje të bukura, por gjithashtu se ajo dhe kolegët e saj mbanin vazhdimisht maska për të ndihmuar në parandalimin e transmetimit të COVID-19 në spitalin veterinar ku ajo punonte në vitin 2020. Përveç kësaj, ajo dhe partneri i saj shmangën restorantet dhe takimet me shumë njerëz të tjerë. Edhe tani, Mc Manus thotë se nuk është e sigurt se çfarë të mendojë për strategjinë zyrtare të Suedisë.

“Do të doja ta mbështes në fakte – si sa njerëz vdiqën. A mund të kishim shpëtuar shumë më shumë njerëz nëse do të kishim një bllokim?”, thotë ajo.

Shkencëtarët kanë provuar të përgjigjen në këtë pyetje. Ingeborg Forthun nga Instituti Norvegjez i Shëndetit Publik dhe kërkues të tjerë nga vende të ndryshme, përfshirë Suedinë, publikuan një studim në maj 2024 që krahasoi vdekjet shtesë në Suedi, Norvegji, Danimarkë dhe Finlandë gjatë viteve të para të pandemisë.

Ndërsa suedezët shmangën kontrollet e rrepta të imponuara nga qeveria, tre vendet e tjera vendosën bllokime të rrepta në fazat e para të pandemisë. Norvegjia, Finlanda dhe Danimarka mbyllën shkollat dhe shumicën e aspekteve të tjera të jetës publike, duke kërkuar gjithashtu që njerëzit të punonin nga shtëpia, por ata nuk i mbyllën njerëzit në shtëpitë e tyre në të njëjtën mënyrë siç e bënë disa vende të tjera si Britania e Madhe.

Ndoshta pa u habitur, hulumtuesit gjetën një rritje të dukshme të vdekjeve shtesë në Suedi gjatë valëve fillestare të pandemisë në pranverën dhe dimrin e vitit 2020, kur COVID-19 mund të përhapej më lirshëm se në vendet fqinje. Por, ndërsa vdekshmëria shtesë ra në tre vendet e tjera në vitin 2020, ajo u rrit krahasuar me Suedinë në vitet 2021 dhe 2022.

“Katër vendet kanë një numër të ngjashëm vdekjesh shtesë kur merrni parasysh faktin që madhësitë e popullsisë ndryshojnë”, thotë Forthun. Ajo që ndikoi në bllokimet, pjesërisht, ishte koha kur shpërthimet numrat e vdekjeve. Për sa i përket qasjes së Norvegjisë, Forthun shton se “ndoshta kemi mbajtur disa persona të moshuar dhe të cenueshëm gjallë për një periudhë më të gjatë”. Ndërsa autoritetet në Suedi u kritikuan në vitin 2020 për numrat e lartë të vdekjeve në shtëpitë e kujdesit.

Disa ekonomistë kanë kombinuar të dhëna të ngjashme me krahasime të treguesve të performancës ekonomike mes katër vendeve nordike për të argumentuar se, në përgjithësi, qasja e Suedisë ishte e justifikuar për shkak të kostove të ulëta ekonomike. Por, këto argumente janë të kontestueshme dhe mungesa e një bllokimi në Suedi mbetet një fushë për debat të ashpër mes disa individëve.

Një studim tjetër nga një grup ekonomistësh gjermanë – të cilët modeluan se si një bllokim mund të kishte ndikuar në rezultatet e pandemisë në Suedi – sugjeron se kufizimet vullnetare të mëdha të vendosura nga njerëzit në këtë vend duket se kishin riprodhuar disa nga efektet e një bllokimi, megjithatë.

Një epidemiologe suedeze, Nele Brusselaers, nga Instituti Karolinska, ka kritikuar strategjinë e Suedisë për COVID-19. Ajo u transferua në Belgjikë gjatë pandemisë.

“Jam mjeke, prandaj natyrisht më interesojnë jetët. Ne duam të shpëtojmë çdo jetë”, thotë ajo. Epidemiologia thotë se shumë nga suedezët e tjerë janë “ende duke e mohuar” COVID-19, megjithëse disa kanë filluar të dyshojnë për mungesën e bllokimit në vitet e fundit.

Brusselaers, e cila jetoi në Suedi në vitin 2020, vëren se mesazhet për COVID-19 në rrjetet sociale rezultuan në reagime të forta nga disa që nuk pajtoheshin me qëndrimin për bllokimin si një strategji të duhur. “Më urrejnë kaq shumë. Kjo nuk është diçka që isha mësuar”, thotë ajo.

Edhe sot, disa njerëz e kanë të vështirë të kalojnë përtej armiqësisë që hasën për sa i përket temës së bllokimeve. Një kërkues universiteti, i intervistuar nga BBC-ja për këtë artikull, tha se ishte traumatizuar aq shumë nga abuzimet që mori online në vitin 2020, saqë nuk kishte ndërmend të komentonte më për masat e kontrollit të COVID-19, ose për bllokimet, publikisht.

Për më tepër, disa njerëz që jetuan në vende pa bllokime, dhe që nuk ishin dakord me qasjen e qeverisë së tyre, ende po përballen me pasojat e kësaj përvoje. Tanzania kurrë nuk pati bllokime për COVID-19. Ish-presidenti i vendit, John Magufuli, i cili e hodhi poshtë bllokimin dhe ndërhyrjet e tjera të shëndetit publik, vdiq në vitin 2021. Qasja e Magufulit ndaj pandemisë ishte “jo-shkencore”, thotë lektori i historisë Fadhili Mtani në Universitetin Mysliman të Morogoros në Tanzani. “Ai promovoi barërat tradicionale dhe më pas refuzoi vaksinat”, shtoi ai.

Por, Mtani kujton se vizitoi spitale ku anëtarë të familjes kishin vdekur nga një sëmundje. “Pashë njerëz që po mbyteshin në spitale”, thotë ai dhe shtoi se “spitali tha se nuk duhej të thoshim që ishte COVID-19”. Shifrat zyrtare sugjerojnë se rreth 840 njerëz kanë vdekur nga COVID-19 në Tanzani që nga fillimi i pandemisë. Megjithatë, Mtani thotë se qeveria nuk ka bërë të disponueshme statistika të sakta. Një bashkëpunim ndërkombëtar që synon të vlerësojë vdekjet shtesë globale gjatë dy viteve të para të pandemisë ka vlerësuar se numri total i vdekjeve në Tanzani është diku mes 102-188 mijë.

Mtani argumenton se Tanzania duhej të kishte zbatuar një bllokim, megjithatë pa vendosur kufizime të tepërta mbi lëvizjen e punëtorëve. “Shumica e njerëzve janë të varfër. Të mohosh lëvizjen për ta është të mohosh ekzistencën e tyre”, shpjegon Mtani.

Shumë shkencëtarë theksojnë se bllokimet ishin thelbësore për shpëtimin e jetëve në pjesën e hershme të pandemisë, para se vaksinat të ishin të disponueshme, dhe gjithashtu për kufizimin e presionit mbi shërbimet shëndetësore. Deri në mars 2020, ky presion ishte tashmë shumë i madh në Britaninë e Madhe, thotë Adam Kucharski, profesor i epidemiologjisë së sëmundjeve infektive në Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale në Londër.

“NHS ishte mbingarkuar”, shpjegon Kucharski, duke iu referuar dëshmive emocionale të mjekëve që kanë folur për hetimin publik të Britanisë mbi përgjigjen e qeverisë ndaj COVID-19. “Është qesharake të sugjerohet se [NHS] nuk ishte nën presion efektivisht shkatërrues deri në atë moment”, shton Kucharski.

Ky i fundit gjithashtu thotë se, për shkak të lidhjeve globale të Britanisë dhe numrit të madh të të rinjve që jetojnë së bashku ose me prindërit e tyre krahasuar me Suedinë, për shembull, mund të kishte qenë shumë më e vështirë për Britaninë të kontrollonte përhapjen e COVID-19 pa vendosur një bllokim.

Ai gjithashtu përmend një studim të vitit 2021 që u mundua të vlerësojë efektin e ndërhyrjeve të qeverisë në përhapjen e COVID-19, duke përdorur të dhëna nga 41 vende. Ai tregon se disa aspekte të bllokimeve kombëtare mund të kenë pasur më shumë ndikim se të tjerat. Hulumtuesit gjetën, për shembull, se ndalimi i grumbullimeve me më shumë se 10 njerëz ose mbyllja e shkollave dhe universiteteve ishte veçanërisht efektive, duke e reduktuar përhapjen me më shumë se 35 për qind mesatarisht. Mbyllja e restoranteve dhe bareve duket se kishte një ndikim më të vogël në përhapjen e sëmundjes.

Për më tepër, hulumtuesit sugjerojnë se shtimi i një urdhri të rreptë për të qëndruar në shtëpi mbi këto masa “kishte një efekt të vogël shtesë” në ngadalësimin e COVID-19 – i vlerësuar nën 17.5 për qind mesatarisht.

Vendet që zgjedhën të mos vendosin bllokime të rrepta gjithashtu mund të kenë pasur më shumë kohë për t’u përgatitur për ardhjen e COVID-19, ose arsye sociale dhe strukturore që e bënin më të vështirë për virusin Sars-CoV-2 të përhapej shpejt atje krahasuar me vendet e tjera. Edhe atëherë, ka krahasime të befasishme për t’u bërë. Merrni Islandën dhe Zelandën e Re, për shembull. Të dyja janë shtete ishuj me popullsi relativisht të vogël dhe të pasura, por ndërsa Zelandë e Re vendosi një bllokim të rreptë më 25 mars 2020, Islanda kurrë nuk e bëri këtë.

“[Islandës] i kishte një strategji më shumë për lehtësimin”, thotë Leah Grout, analiste e të dhënave kërkimore e specializuar në shëndetin publik në Universitetin e Shkencave të Shëndetit të Kalifornisë Jugore. Grout ishte autore kryesore e një punimi kërkimor për strategjitë dhe rezultatet e ndryshme të COVID-19 të këtyre dy vendeve. Islanda nisi një program testimi dhe gjurmimi, ku infeksionet dhe kontaktet midis njerëzve u monitoruan që individët – në vend të popullsisë së tërë – të kërkoheshin të respektonin karantinën për një kohë. Ky masë u përdor gjithashtu në shumë vende që vendosën bllokime, kur këto bllokime u hoqën. Islanda kishte disa kufizime për grumbullimet sociale dhe mbylli kufijtë për disa udhëtarë përkohësisht.

“Zelanda e Re pati një nga normat më të ulëta të vdekjeve në nivel global me qasjen e saj”, thotë Grout dhe shtoi se “Islanda gjithashtu ia doli mjaft mirë.” Për më tepër, ndikimet ekonomike në të dyja vendet ishin të kufizuara, pohoi ajo. Hulumtues të tjerë kanë bërë gjetje të ngjashme për Zelandën e Re dhe Islandën.

Shumë u shkrua në vitin 2020 për përpjekjet e vendeve të ndryshme për të luftuar pandeminë e COVID-19. Por, me kalimin e kohës, kjo duket shumë herët për të nxjerrë ndonjë përfundim të vërtetë. Uruguai u lavdërua në atë kohë për arritjen e dukshme për të mbajtur COVID-19 nën kontroll, megjithëse nuk vendosi asnjëherë një bllokim të rreptë. Qeveria e vendit e zbatoi disa forma distancimi social, përfshirë mbylljen e disa palestrave, dhe kufijtë e Uruguait gjithashtu u mbyllën për disa udhëtarë, për shembull. Por, portet mbetën të hapura dhe nuk kishte një urdhër për të qëndruar në shtëpi që prekte të gjithë popullatën. Një studim i botuar në vitin 2024 gjeti se, ndërsa vdekjet shtesë ishin të ulëta në Uruguai gjatë vitit 2020, ato në të vërtetë u rritën ndjeshëm në vitet 2021 dhe 2022. Vdekjet shtesë në vitin 2021, për shembull, ishin gati 19 për qind më të larta se shifra e pritur, bazuar në trendet historike. Autorët e studimit e lidhin këtë kryesisht me përhapjen e COVID-19, por shtojnë se ndikimet nga pandemia në aftësinë për të ofruar shërbime shëndetësore në mënyra të tjera gjithashtu mund të kenë luajtur një rol.

Po ashtu, Japonia arriti të mbante vdekshmërinë nga COVID-19 në një nivel relativisht të ulët në pjesën e hershme të pandemisë. Gjatë verës së vitit 2022, vdekjet nga coronavirus kishin arritur në 36200. Sot, ato janë 130 mijë.

Atëherë, çfarë ndodhi gjatë kësaj periudhe? Varianti Omicron. Forma të reja të virusit të hershëm Sars-CoV-2 që u përhapën në mbarë botën në vitet 2022 dhe 2023.

Disa kërkues argumentojnë se qasja e Japonisë doli të ishte e duhura në përgjithësi. “Edhe pa bllokim, kurba e epidemisë ka qenë kryesisht e suksesshme”, argumenton Hiroshi Nishiura, profesor në shkollën e pasdiplomike të mjekësisë në Universitetin e Kiotos.

Megjithatë, ashtu si në vendet e tjera ku bllokimet ligjërisht të detyrueshme nuk u vendosën, ka prova që njerëzit në Japonia ndryshuan sjelljen e tyre në mënyrë të ndjeshme. Një studim i lëvizjeve të njerëzve bazuar në të dhënat e telefonave celularë sugjeron se, kur qeveria japoneze shpalli një gjendje emergjence kombëtare në prill 2020, njerëzit në Tokio reduktuan daljet nga shtëpia afërsisht aq sa njerëzit në SHBA, të cilët, përkundrazi, u ndeshën me bllokime ligjërisht të detyrueshme.

Pavarësisht kësaj, Yasuharu Tokuda, epidemiolog klinik dhe drejtor i Qendrës Muribushi Okinawa për Spitalet Mësimore në Okinawa, Japoni, argumenton se një qasje më e ashpër mund të kishte qenë e dobishme. “Disa pacientë nuk mund të pranoheshin në spital për shkak të mungesës së shtretërve të disponueshëm”, thotë ai. “Nëse kemi një pandemisë virale të fortë, atëherë duhet të kemi një bllokim më të rreptë në Japoni.” Hulumtimet sugjerojnë se mund të ketë një kundërshtim ndaj një ideje të tillë mes anëtarëve të publikut në Japoni, megjithatë.

Është e rëndësishme të reflektojmë mbi sa drastike është masa e bllokimit. Kucharski, për shembull, e quan atë një “mjet të shurdhër”.

“Ne kurrë nuk duhej të arrinim deri në atë pikë ku ishim kaq në vështirësi, me kaq pak dukshmëri se çfarë po bënte pandemia”, thotë ai. Kjo ndodhi për shkak të mungesës së sigurisë mbi atë se çfarë do të ndodhte më pas dhe mungesës së ndërhyrjeve të tjera në tryezë, që e detyruan Mbretërinë e Bashkuar të vendoste bllokim, sugjeron ai.

Shumë njerëz ende nuk kanë kaluar përtej pasojave të bllokimit. Në mars të vitit 2020, Bill Allison, një ish-punonjës civil në Skoci, ishte në të 60-at e tij. Ai kishte shumë plane për pensionimin e tij – dëshironte të shihte botën. Atëherë, Allison ishte gjithashtu një dashamirës i bareve, i cili takonte shpesh miqtë për një gotë birrë. Bllokimi e ndali atë në vend. Ai thotë se ndiqte rregullat gjithmonë, por kjo e la të ndihej një ndjenjë të thellë vetmie dhe izolimi.

“Grumbullova të gjitha copat e drurit që kisha dhe vendosa të shoh nëse mund t’i bëja ato në një kitarë elektrike. Do të punoja deri vonë natën. Nuk kishte asgjë tjetër për të bërë, vërtet. Ai gjeti një grup online për ndërtimin e kitareve, përmes të cilit takoi njerëz me interesa të ngjashme. Bëra shumë miq të rinj”, thotë ai.

Por kur bota filloi të hapet ngadalë sërish, Allison u godit nga një ndjenjë e fortë e asaj që kishte humbur dhe që ishte e vështirë të rimerrte.

“Pubi afër meje, nuk është aspak kaq i zënë sa ishte para COVID-it. U bëra mjaft introvert dhe tani e gjej veten se nuk dua të ndërveprojë me njerëz aq shumë sa bëja më parë. Po e diskutoja këtë me disa nga miqtë e mi. […] Të gjithë ndiejmë shumë pakënaqësi”, thotë ai.

Shumë shpejt do të mbushë 72 vjeç, Allison thotë se planet për udhëtimet para pandemisë mbeten të pezulluara. “Po arrij në një moshë ku nuk dua vërtet të bëj një fluturim 9-orësh në anën tjetër të botës më. Është si të më ketë kthyer prapa”, thotë ajo.

Në thelb, Tajvani (dhe më vonë Koreja e Jugut, e cila deri diku pasoi qasjen e Tajvanit) e shmangu bllokimin përmes monitorimit dhe kontrollit të hollësishëm të një popullate të tërë. Megjithatë, edhe në Tajvan, shpërthimet e COVID-19 shkaktuan probleme. Fillimisht, në gjysmën e parë të vitit 2021 dhe më pas përsëri në vitin 2022, rastet u rritën pasi disa masa parandaluese në vend dhe popullata vetë filluan të relaksoheshin. Hulumtuesit vërejnë, megjithatë, se vdekjet nga COVID-19 u bënë më të pakta me kalimin e kohës, pasi autoritetet shëndetësore të Tajvanit shpërndanë vaksina për popullatën.

Ndërsa këto studime rastesh nga vende të ndryshme tregojnë se ishte padyshim e mundur të përballohej pandemia e COVID-19 pa përdorur bllokime kombëtare, rezultatet përfundimtare duket se varen nga karakteristikat e vendeve specifike, popullatave të tyre dhe sistemeve të tyre shëndetësore.

Në fund, shumica dërrmuese e vendeve vendosën bllokime në një moment gjatë vitit 2020 ose 2021 dhe do të ishte e vështirë të sugjerohet që ato janë ndikuar ndjeshëm negativisht për shkak të kësaj ndërhyrjeje, konkretisht.

Ende, pesë vjet më vonë, ashpërsia e bllokimeve dhe efektet e tyre mbi miliona nëse jo miliarda njerëz janë bërë më të qarta. Madje edhe disa hulumtues që kanë gjetur prova se bllokimet shpëtuan jetë kanë paralajmëruar kundër përdorimit të kësaj mase në mënyrë të nxituar në të ardhmen. Efektet afatgjata mbi fëmijët, arsimin dhe ekonomitë ende po zhvillohen dhe ka të ngjarë që ato të kuptohen plotësisht vetëm pas shumë vitesh.

Çfarëdo që qeveritë të vendosin të bëjnë, të kenë një plan që ata ta komunikojnë përpara çdo pandemie të re do të përmirësojë pranimin dhe përputhshmërinë e publikut me çdo masë të rreptë, thotë Grout.

“Duhet të jetë shumë e qartë”, kjo do të thotë se të gjithë mund të dinë përpara kohe se cilat kushte do të shkaktonin një bllokim.

Në Gothenburg, Mc Manus kujton debatet që ajo pati dikur me bashkëqytetarët suedezë për të kuptuar nëse vendlindja po bënte gjënë e duhur në vitin 2020. Dhe si disa njerëz dukeshin të papërgjegjshëm ose të painteresuar për të respektuar udhëzimet për distancim shoqëror në atë kohë.

“Madje nuk flitet më për këtë. Duke menduar mbrapa, ndjej se, si shoqëri, vallë a mësuam vërtet ndonjë gjë nga kjo?”, thotë ajo. /Telegrafi/

The post Bota u mbyll, ata jo – si janë pesë vjet më vonë ata që nuk iu frikësuan COVID-19 appeared first on Telegrafi.

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë në Maqedoninë e Veriut tha se është duke inspektuar të gjitha dërgesat e ujit të importuar burimor nga Kosova, pasi analizat laboratorike zbuluan praninë e bakterit koliform në një mostër uji nga shteti fqinj, raporton Shërbimi maqedonas i Radios Evropa e Lirë.

Disa media në këtë vend publikuan edhe vendimin e agjencisë, sipas të cilit bëhet fjalë për mostra të ujit “Rugove”. REL-i në Prishtinë kontaktoi pronarin e kësaj kompanie, Visar Kelmendi, i cili tha se shitjet në Maqedoninë e Veriut janë duke vazhduar.

“Ka qenë një problem që dy-tri javë me një provë të analizës… Pastaj janë marrë edhe dhjetë analiza të tjera të ujit në Maqedoni të Veriut, në Kosovë dhe në një shtet të tretë dhe është konfirmuar se nuk ka asgjë”, tha Kelmendi.

REL-i kontaktoi edhe Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë në Kosovë në lidhje me këtë rast dhe është në pritje të përgjigjes.

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë në Shkup tha se “nga secila dërgesë e ujit burimor dhe pijeve joalkoolike me origjinë nga Kosova, do të merren mostra laboratorike për testimin e mikroorganizmave, në përputhje me Rregulloren për kërkesat specifike, që kanë të bëjnë me kriteret mikrobiologjike për ushqim”.

Paralelisht, kjo agjenci tha se Maqedonia e Veriut ka intensifikuar kontrollet edhe për frutat dhe perimet e importuara nga të gjitha vendet, për të monitoruar mbetjet e pesticideve. Ajo tha se produktet nuk do të lejohen në treg pa i pasur rezultatet që e konfirmojnë sigurinë e tyre./ REL

The post Maqedonia e Veriut gjen bakterin koliform në një mostër uji të importuar nga Kosova appeared first on Albeu.com.

Shpërthimi i fundit i etheve Lassa në Nigeri ka shkaktuar të paktën 80 vdekje në 11 shtete të ndryshme.
Autoritetet e shëndetit publik, përfshirë Qendrën e Nigerisë për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (NCDC), kanë raportuar gjithsej 413 raste të konfirmuara të etheve Lassa që kanë filluar në janar të këtij viti. Në raportin e tyre, NCDC ka identifikuar një shkallë vdekshmërie prej 19.4% nga këto raste.

Tre shtete kanë kontribuar për 73% të rasteve të konfirmuara. Shteti më i goditur është Ondo, një shtet në jugperëndim të Nigerisë, i cili ka regjistruar të paktën 34% të totalit të rasteve. Shpërthimi ka përfshirë gjithsej 63 nga 774 zonat e qeverisjes vendore të Nigerisë, duke prekur kryesisht individë të moshës 21 deri 30 vjeç, me një raport mashkull-femër prej 1:0.8.

Sfida kryesore që janë identifikuar nga NCDC përfshijnë kërkimin e dobët të shëndetit, kostot e larta të trajtimit në disa zona dhe ndërgjegjësimin e kufizuar në disa komunitete me ngarkesë të lartë. Si pjesë e reagimit, NCDC ka aktivizuar një sistem shumë-sektorial për menaxhimin e incidenteve në të gjithë vendin dhe ka organizuar trajnime për punonjësit shëndetësor dhe ka shpërndarë pajisje të nevojshme për mbrojtje personale dhe trajtim të etheve Lassa.

Në vitin 2024, Nigeri kishte raportuar gjithashtu 214 vdekje nga ethe Lassa. Për të ndihmuar në kontrollin e shpërthimit dhe rritjen e ndërgjegjësimit, një fushatë kombëtare për kontrollin e brejtësve dhe për edukimin e komunitetit do të realizohet në bashkëpunim me Veprimin e Përparuar të Nigerisë (BA-N) dhe organizata të tjera të interesuara.

/ abcnews.al

Batwoman është kthyer për të paralajmëruar botën, por është ende herët për t’u alarmuar. Shi Zhengli, virologia kineze e cila u bë e famshme me pseudonimin e fituar për studimet e saj mbi lakuriqët e natës, publikoi një studim, i cili thotë se është zbuluar një Coronavirus i ri. Virusi paraqet rrezikun e transmetimit nga kafsha […]

The post Ja pse nuk duhet të alarmohemi nga zbulimi i Coronavirus-it të ri appeared first on BoldNews.al.

Zbulohet një koronavirus i ri, i transmetueshëm tek njeriu. Një ekip kërkuesish i Universitet Wuhan, qyteti kontrovers në origjinë të pandemisë së kaluar, ka zbuluar koronavirusin e ri të lakuriqeve të natës që mbart rrezikun e transmetimit nga kafsha tek njeriu, sepse përdor të njëjtin receptor human të mikrobit që shkakton Covid 19. Zbulimi i […]

The post Zbulohet një koronavirus i ri në Hong Kong appeared first on BoldNews.al.

Dhimbjet e kokës, trupit, ftohja, kolla, teshtitja dhe ethet këtë vit, duket se do të zgjasin më shumë se vitet e mëparshme. Mjekët thonë se lloji i gripit i këtij viti është më agresiv se më parë. Kjo ka çuar në vuajtje të tejzgjatura për pacientët. Mjekët rekomandojnë mbajtjen e maskave në ambiente të mbyllura dhe ruajtjen e një stili jetese të shëndetshëm për të parandaluar infeksionin. Sipas bluzave të bardha në Shqipëri gripi po shfaqet më agresiv se më parë.

“Raste ka përditë, mosha më e prekur janë fëmijët dhe grupmosha aktive që janë në punë dhe kontakt me më shumë njerëz. Është evidente shumë temperaturë e lartë, sidomos ditët e para, ndërsa ka pacientë të tjerë që fillojnë me një kollë, shumë temperaturë që shfaqet ditën e dytë apo të tretë. Ka dhimbje fyti, dhimbje gjoksi, kollë e fortë. Mund të zgjasë 3-5 deri 7 ditë tek personat me imunitet më të lodhur” – thonë mjekët.

Sipas ekspertëve, kalimet në dimër me ditë të nxehta dhe net të ftohta intensifikon rastet e gripit. Megjithatë, gripi i këtij viti është jashtëzakonisht i rëndë, duke shkaktuar dhimbje të forta koke dhe kollë të vazhdueshme. “Ne po shohim më shumë pacientë në klinika, spitale dhe në telefonata. Pothuajse çdo familje ka një ose dy anëtarë të sëmurë. Disa kanë qenë të sëmurë për një deri në një muaj e gjysmë” – tha një mjek për “TBS News”.

Ekspertët vënë në dukje se përveç gripit viral të zakonshëm, ka raste ku ai është përzier edhe me viruse të lidhura me Covid-19. Duke shpjeguar ashpërsinë e gripit të këtij viti, ekspertët thonë se disa pacientë kanë pasuar edhe grumbullim të lëngjeve rreth zemrës ndërsa kolla nuk u përgjigjet trajtimeve tipike. Sipas mjekëve ka një fluks pacientësh me kollë dhe ethe dhe shumë po trajtohen në baza ambulatore. Problemi këtë herë është se pacientët po qëndrojnë të sëmurë për një kohë të gjatë dhe ilaçet po japin një efekt të ngadaltë. ©LAPSi.al

The post Flasin ekspertët/ Pse gripi i këtij dimri është kaq agresiv appeared first on Lapsi.al.

Shkencëtarët spanjollë kanë zbuluar një virus të ri të transmetuar nga mushkonjat, virusin Sindbis, i cili nuk është fatal, por shkakton simptoma të tilla si ethe, dhimbje koke dhe dhimbje kyçesh, si dhe skuqje të lëkurës.

Shkencëtarët zbuluan virusin te mushkonjat në Andaluzi, dhe ata supozojnë se ai ka qenë në Spanjë që nga viti 2017, por ai nuk ishte zbuluar deri më tani sepse kërkimet ishin të fokusuara në virusin e Nilit Perëndimor.

Ky virus është shfaqur më parë në Skandinavi dhe Algjeri dhe është transmetuar nga mushkonjat nga Afrika e Veriut ose Kenia te mushkonjat lokale.

Sipas mediave ndërkombëtare, ky virus nuk është aq vdekjeprurës sa virusi i Nilit Perëndimor, i cili është i pranishëm edhe në Andaluzi./abcnews.al

Virozat e stinës duket se kanë arritur kulmin në qytetin e Shkodrës, ku prej disa ditësh po shënohen shifra rekord të pacientëve që kërkojnë ndihmë mjekësore, por pa shënuar rritje. Shefja e epidemiologjisë në Shkodër ka dhënë një panoramë të situatës dhe grupmoshat më të prekura nga variantet dhe nënvariantet e virozave që qarkullojnë në […]

The post Mbi 2 mijë raste në muaj, ja llojet e virusit që qarkullojnë në Shkodër, mjekja jep alarmin appeared first on BoldNews.al.

GJENEVË, 22 janar /ATSH-AA/ – Zëdhënësja e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), Margaret Harris, tha se virusi respirator Metapneumovirusi njerëzor (HMPV) i përhapur në Kinë nuk përbën rrezik për një pandemi të re, duke bërë thirrje për trajtim simptomatik për të luftuar këtë virus.

Harris vlerësoi numrin në rritje të rasteve me virusin HMPV në Kinë që nga dhjetori i vitit të kaluar si dhe panikun që shkaktoi ky rast në mbarë botën.

Sipas saj, HMPV nuk është një virus i ri. “Ky është një nga viruset e zakonshme që shkakton ftohjen e zakonshme. Virusi u identifikua për herë të parë në Holandë në vitin 2001. Por besojmë se ka qenë në popullatën njerëzore për breza. Në fakt, shumica e njerëzve kanë zhvilluar antitrupa kundër tij deri në moshën 5-vjeçare. Sepse është një nga viruset që qarkullon sidomos në muajt e dimrit dhe shkakton ftohje”, u shpreh ajo.

Ajo tregoi se Kina të gjitha infeksionet e ndryshme respirative që shihen në popullatë i mban nën mbikëqyrje të rreptë, duke theksuar se “Vetëm rreth 5 në 100 raste (respiratore) të zbuluara në Kinë janë virus HMPV dhe shumica e rasteve janë në fakt grip sezonal. Ne nuk shohim ndonjë problem të veçantë me këtë virus (përsa i përket shkaktimit të një pandemie të re)”.

“Nuk ka asnjë rast urgjence në Kinë dhe as në spitalet atje. Megjithatë, çdo vend që përjeton dimër dhe është i ftohtë do të ketë më shumë raste të virusit të frymëmarrjes”, shtoi Harris.

– “Është shumë e rëndësishme që të gjitha vendet të përgatiten për viruset e frymëmarrjes dhe viruset e reja”

Duke kujtuar se raste të virusit HMPV janë zbuluar edhe në disa vende të tjera si në Kinë, Harris tha se kjo nuk shkakton ndonjë problem të madh për sistemin shëndetësor dhe se problemi më i madh për momentin është shtimi i rasteve të gripit sezonal.

Ajo pohoi se është e nevojshme që personat e pambrojtur duhet të vaksinohen, duke u bërë thirrje atyre që e kanë neglizhuar këtë të vaksinohen.

“Është shumë e rëndësishme që të gjitha vendet të përgatiten për viruset e frymëmarrjes dhe viruset e reja. Është thelbësore që sistemi mbarëbotëror i mbikëqyrjes të mbetet vigjilent. Sepse mënyra më e mirë për të ndaluar çdo pandemi është zbulimi i rritjes në rastet sapo të ndodhë. Aktualisht nuk e shohim këtë në virusin HMPV”, theksoi Harris.

Harris mes tjerash theksoi se HMPV nuk shkakton ndonjë problem të madh shëndetësor dhe se shumica e njerëzve e kalojnë atë vetëm me rrjedhje hundësh dhe bllokim që zgjat disa ditë.

“Megjithatë, të moshuarit me sistem të dobët imunitar, ata me sëmundje kronike, sëmundje të zemrës, diabet, ata që i nënshtrohen trajtimit të kancerit ose fëmijët nën moshën 5 vjeç mund të sëmuren më rëndë. Prandaj, këto grupe duhet të mbrohen gjithmonë nga ekspozimi ndaj sëmundjeve të frymëmarrjes që mund t’i bëjnë ata më të sëmurë. Nëse jeni të ftohur, mos i ekspozoni fëmijët e vegjël ose të moshuarit ndaj infeksionit tuaj. Nëse njerëzit në rrezik e dinë që virusi po qarkullon, ata duhet të mbrojnë veten duke vendosur maska ​​në mjedise të mbushura me njerëz. Nëse ka një vaksinë të përshtatshme, duhet të vaksinohet”, u shpreh zëdhënësja e OBSH-së, Harris.  /os/

The post FOKUS – OBSH: Virusi HMPV i përhapur në Kinë nuk përbën rrezik pandemie appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Shkalla e infektimeve me virusin e ngjashëm me gripin, metapneumovirus (HMPV), është duke shënuar rënie në veri të Kinës, thanë zyrtarët shëndetësorë të dielën.

Rritja e rasteve me HMPV javë më parë kishte ngjallur frikën për përhapjen e një pandemie në mbarë botën.

HMPV-ja, e cila i përket të njëjtës familje si virusi sincicial respirator, shkakton simptoma të ngjashme me gripin ose ftohjen, përfshirë ethe, kollë dhe kongjestion nazal.

Simptomat shpesh zhduken vetë, megjithëse ato mund të shkaktojnë infeksione të traktit të poshtëm respirator te fëmijët, tek të moshuarit dhe te ata me imunitet të kompromentuar.

“Metapneumovirusi njerëzor nuk është virus i ri, sepse ka qenë i pranishëm te njerëzit për të paktën disa dekada”, tha Wang Liping, hulumtuese në Qendrën Kineze për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, gjatë një konference për shtyp nga Komisioni Kombëtar i Shëndetësisë së Kinës.

Wang shtoi se rritja e rasteve të virusit në vitet e fundit, i zbuluar për herë të parë në Holandë në vitin 2001, lidhet me metoda më të mira zbulimi.
“Aktualisht, shkalla e rasteve pozitive në zbulimin e metapneumovirusit njerëzor po luhatet, ndërsa shkalla e rasteve pozitive në provincat veriore është në rënie, dhe shkalla e rasteve pozitive te pacientët nën moshën 14-vjeçare ka filluar të bjerë”, tha ajo.

Shqetësime u rritën ditët e fundit lidhur me rritjen e infeksioneve me HMPV në Kinën veriore, pasi u shpërndanë pamje në internet që treguan spitale të mbushura me pacientë me maska. Organizata Botërore e Shëndetësisë tha se nuk është njoftuar për shpërthime të pazakonta të infeksioneve në Kinë apo diku tjetër.

Javën e kaluar, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës njoftoi të hënën qytetarët e vendit me informacione thelbësore lidhur me këtë, me qëllim rritjen e masave të kujdesit parandalues.
Instituti tha asokohe se nuk kishte ndonjë rast me HMPV në Kosovë.

Ekspertët thonë se HMPV-ja nuk është si COVID-19, pasi ka qenë i pranishëm për dekada dhe ekziston një imunitet i ndërtuar kundër tij. Shumica e fëmijëve infektohen me këtë virusin deri në moshën 5-vjeçare.
Wang tha se sëmundjet respiratore që po i prekin njerëzit në këtë kohë në Kinë, shkaktohen nga patogjenë të njohur dhe nuk janë shfaqur sëmundje të reja infektive.
Numri i pacientëve në klinika dhe reparte të emergjencës në mbarë vendin është në rritje, por përgjithësisht më i ulët krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, tha Gao Xinqiang, zëvendësdrejtor i Departamentit të Reagimit të Urgjencës Mjekësore të komisionit të shëndetësisë.

Numri i të prekurve nga gripi në të gjithë vendin pritet të bjerë gradualisht në mesin ose fundin e janarit, tha Hu Qiangqiang.
Aktualisht, nuk ka trajtim specifik ose vaksinë për HMPV dhe kujdesi mjekësor është kryesisht simptomatik dhe virusi zakonisht kalon vetë.

Ekspertët këshillojnë masa parandaluese kundër marrjes së virusit dhe sëmundjeve të tjera respiratore, sic është larja e duarve rregullisht, shmangia e vendeve të mbipopulluara dhe bartja e maskës në vende të mbipopulluara./REL

The post Rastet me virusin HMPV në Kinë, bie numri i të infektuarve appeared first on iconstyle.al.

Vdekja e parë për shkak të virusit Corona u regjistrua pesë vjet më parë, më 11 janar 2020: Po a është e përgatitur bota sot më mirë për pandemitë e reja?

Pesë vjet më parë, një virus i panjohur deri atëherë e zhyti njerëzimin në një krizë të paprecedentë: më 11 janar 2020 u regjistrua vdekja e parë në botë nga koronavirusi SARS-CoV-2 në Kinë. Pesë vjet pas shpërthimit të pandemisë së koronës, ekspertët pyesin veten se sa mirë është përgatitur bota për pandemitë e ardhshme.

Vlerësimi i OBSH-së

I pyetur nëse bota tani është më e përgatitur për pandemitë, kreu i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus tha në një konferencë shtypi në dhjetor: “Përgjigja është po dhe jo”. Bota ende duhet të përballet me “disa dobësi dhe tendenca dobësie”. Nga ana tjetër, komuniteti botëror ka nxjerrë shumë “mësime të dhimbshme” dhe “ka marrë masa të rëndësishme për të forcuar mbrojtjen e tij kundër epidemive dhe pandemive të ardhshme”, ka theksuar kreu i OBSH.

Sipas Maria Van Kerkhove, drejtuese e Departamentit të Përballimit të Epidemisë dhe Pandemisë së OBSH-së, është vetëm çështje kohe para se bota të kërcënohet nga pandemia e ardhshme. Si rezultat i përvojave nga pandemia e Coronës dhe epidemia e rëndë e gripit në vitin 2009, “shumë gjëra janë përmirësuar”, por bota mbetet e përgatitur në mënyrë të pamjaftueshme për një “shpërthim masiv” të një sëmundjeje infektive ose një pandemie të re, është e mendimit Van Kerkhove.

Edhe Paneli i Pavarur për Përgatitjen dhe Reagimin ndaj Pandemive, i mbledhur nga OBSH, vjen në një përfundim shumë të ngjashëm: Ndër të tjera, ai kritikon faktin se ka ende pabarazi në mbarë botën në aksesin ndaj vaksinave dhe ilaçeve.

Epidemiologia amerikane Meg Scheffer është gjithashtu skeptike: “Të jem e sinqertë, jo, nuk mendoj se jemi më të përgatitur sesa ishim me Covid-in”. Autoritetet shëndetësore në mbarë botën ende nuk janë në gjendje të mbledhin dhe shkëmbejnë me shpejtësi informacione rreth patogjenëve të rinj./DW

The post A është bota më e përgatitur për pandemitë e reja? Sot 5 vite nga humbja e jetës së pacientit të parë nga Covid-19 appeared first on Sot News | Lajme.

TIRANË, 10 janar/ATSH/ Epidemiologu Ilir Alimehmeti deklaroi sot se nuk ka asnjë rrezik për pandemi nga metapneumovirusi human (HMPV).

Në një intervistë televizive, Alimehmeti tha se “nuk është vetë virusi që shkakton problemin, por lajmet ndërkombëtare. Fatkeqësisht nuk është diçka që nuk e dinim. Nuk është virus i ri. Njerëzimi e ka izoluar në 2001. Aty ka qenë me shekuj. Ai vazhdon e qarkullon. Është i kudondodhur. Në muajt e dimrit qarkullon”.

“Nuk është i ngjashëm me COVID, por me gripin. Transmetohet në të njëjtën mënyrë. Simptomat e njëjta dhe grupmoshat janë po ashtu të njëjta, fëmijët, të moshuarit dhe kushdo që ka probleme sëmundjesh dhe sistem imunitar të dobët. Kalon si gripi për 4–5 ditë. Ndonjë rast shkon dhe komplikohet po si gripi. I ngjan kokë më kokë në shifra virusit të gripit të tipit A. Ky virus ka një mundësi tejet të ulët për pandemi. Ky virus ka dekada që nuk ka ndryshuar. Ndërsa gripi ka gjasa të larta për të dhënë pandemi”, theksoi Alimehmeti.

Ai shtoi se “10–12% e rasteve me probleme respiratorë shkaktohen nga HMPV në Europë”.

Çfarë është HMPV?

HMPV është një virus i rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, shumë i ngjashëm me gripin. Ai u identifikua për herë të parë në 2001 në Holandë.

Si përhapet HMPV?

Cërkat e prodhuara gjatë kollitjes dhe teshtitjes. Kontakti i ngushtë personal, si puthja, prekja ose shtrëngimi i duarve. Prekja e sipërfaqeve të kontaminuara dhe më pas prekja e gojës, hundës ose syve.

Simptomat përfshijnë kollë, ethe, bllokim të hundëve dhe fishkëllima gjatë frymëshkëmbimit. Shumica e rasteve janë të lehta, me simptoma të ngjashme me rrufën e zakonshme.

/k.s//a.f/

The post Virusi HMPV, Alimehmeti: S’ka vend për panik, i ngjashëm me gripin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Instituti gjerman për sëmundjet infektive “Robert Koch Institut” sheh shenja të fillimit të një vale gripi në Gjermani. Sipas raportit të fundit të RKI që nga fillimi i dhjetorit, numri i rasteve të infeksioneve është rritur ndjeshëm. Edhe vitet e fundit janari ka qenë periudha në të cilën numri i infektimeve është rritur ndjeshëm. Thënë shumë thjesht për valë gripi flitet kur viruse gripale të tipit influenca A ose B gjenden në një nga analizat e çdo pesë pacientëve.

40 të vdekur nga infektimi me virusin e gripit

Sipas raportit të RKI-së është rritur gjithashtu edhe numri i shtrimeve në spital i personave me diagnozën grip. Në periudhën 2 deri më 30 dhjetor u shtruan në spital rreth 18 për qind e pacientëve të diagnostikuar me grip. Kurse nga data 30 dhjetor deri sot kjo shifër është rreth 27 për qind. Shifrat u referohen rasteve të raportuara në RKI. Javët e fundit është vënë re gjithashtu edhe një rritje e infektimeve me virusin sincicial respirator (RSV).

Po ashtu njoftohet edhe për persona që kanë vdekur për shkak të infeksionit me grip. Deri tani për sezonin dimëror 2024/25 në RKI janë raportuar 40 vdekje nga infeksioni me virusin e gripit. Sipas RKI-së, 80 përqind e të prekurve ishin 60 vjeç ose më të vjetër. Po ashtu në RKI janë raportuar edhe pesë vdekje për shkak të infeksioneve me RSV./ DW

The post DW: 40 të vdekur nga infektimi me virusin e gripit në Gjermani appeared first on Lapsi.al.

Nga shkurti, në Kosovë do të nisë imunizimi i djemve me vaksinën kundër papilloma virusit (HPV), pasi një vaksinë e tillë nisi të administrohej për vajzat vitin e kaluar. Në një konferencë për media, të organizuar nga Ministria e Shëndetësisë dhe Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike, u tha se që nga nisja e procesit të imunizimit, 10.000 vajza janë vaksinuar kundër këtij virusi.

Source