Qeveria siriane ka paralajmëruar se do të ripozicionojë forcat e saj në jug të vendit për të rimarrë kontrollin pas ditësh dhune sektare në provincën e Sweidës, një krizë që rrezikon të kthehet në sfidën më serioze të presidencës së sapo nisur të Ahmed al-Sharaa, raporton Financial Times. Përplasjet nisën javën e kaluar, kur një grabitje […]

The post Si e humbi kontrollin Ahmed al-Sharaa në jug të Sirisë? appeared first on BoldNews.al.

Ligjvënësit iranian kanë thënë të mërkurën se Republika Islamike nuk do të vazhdojë bisedimet bërthamore me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, derisa të plotësohen disa parakushte të caktuara, ka shkruar Reuters.

“Kur SHBA-ja i përdor negociatat si një mjet për të mashtruar Iranin dhe për të mbuluar një sulm të papritur ushtarak nga regjimi zionist (Izraeli), bisedimet nuk mund të zhvillohen si më parë. Duhet të vendosen parakushte dhe nuk mund të ketë negociata të reja derisa ato të përmbushen plotësisht”, thuhet në deklaratën e trupit legjislativ.

Në deklaratë nuk specifikohen ose definohen parakushtet, porse kryediplomati iranian, Abbas Aragchi, kishte thënë kohë më parë se duhet të ofrohen garanci të forta që Teherani zyrtar s’do të sulmohet më.

Izraeli dhe SHBA-të patën lansuar sulme ndaj impianteve bërthamore të Iranit muajin e kaluar, duke pretenduar se ato kishin për qëllim të shkatërronin programin e orientuar drejt zhvillimit të armëve bërthamore. Në anën tjetër, lidershipi iranian ka argumentuar e konsideruar qëmoti se programi i tij bërthamor është tërësisht për qëllime civile.

Teherani dhe Washingtoni kishin zhvilluar pesë runde negociatash indirekte të ndërmjetësuara nga Omani përpara luftës 12-ditore, teksa kërkesë kyç e delegacionit amerikan ishte që Republika Islamike të hiqte dorë nga pasurimi i uraniumit.

Javën e kaluar, Aragchi e kishte riafirmuar qëndrimin se Teherani zyrtar nuk do të pranojë një marrëveshje që ia ndalon pasurimin e uraniumit, si dhe ka refuzuar të diskutojë për çështje të tjera jashtë këtij programi.

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka thënë të martën se s’është aspak në nxitim për të negociuar me Iranin pasi që bazat e tij bërthamore tashmë janë “shkatërruar”, ndonëse SHBA-ja dhe tri vende evropiane janë pajtuar për të caktuar fundin e muajit gusht si afatin final për arritjen e marrëveshjes bërthamore.

Ministri i Punëve të Jashtme i Francës, Jean-Noel Barrot, ka theksuar po ashtu se Parisi, Londra e Berlini do ta aktivizojnë të ashtuquajturin mekanizmin “snapback” të Kombeve të Bashkuara, i cili do të rivendoste sanksionet ndaj Iranit, deri në fund të gushtit në rast se s’ka përparim konkret lidhur me marrëveshjen.

Izraeli ka ndërmarrë sulme ajrore ndaj forcave qeveritare siriane në rajonin e Suweida-s, në jug të Sirisë, pas shpërthimit të përplasjeve të përgjakshme sektare mes milicive druze dhe fiseve beduine. Përleshjet nisën pas rrëmbimit të një tregtari druzi dhe përshkallëzuan shpejt në dhunë të armatosur, duke shkaktuar të paktën 200 të vdekur sipas Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut (SOHR).

Izraeli tha se sulmet kishin për qëllim të parandalonin përdorimin e forcës nga regjimi sirian kundër komunitetit druzi, me të cilin ka lidhje të ngushta për shkak të popullsisë druze që jeton në Izrael dhe në Lartësitë Golan të pushtuara. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Mbrojtjes Israel Katz thanë se do të vepronin për të mbrojtur druzët në Siri nga dhuna e forcave të Damaskut.

Qeveria siriane e dënoi ashpër ndërhyrjen izraelite, duke e cilësuar një akt agresioni dhe duke raportuar viktima si në radhët e ushtrisë, ashtu edhe mes civilëve. Ndërkohë, sipas burimeve lokale dhe SOHR, forcat qeveritare siriane janë akuzuar për ekzekutime të menjëhershme të civilëve druzë, djegie dhe plaçkitje të pronës private.

Pavarësisht shpalljes së një armëpushimi nga ministri i Mbrojtjes së Sirisë, luftimet vazhduan në disa pjesë të provincës. Një udhëheqës shpirtëror i komunitetit druzi u bëri thirrje luftëtarëve të rezistojnë “me çdo mjet”, duke akuzuar qeverinë për shkelje të marrëveshjes së armëpushimit.

Nga ana tjetër, Shtetet e Bashkuara i kanë kërkuar Izraelit të ndalojë sulmet ndaj ushtrisë siriane, ndërsa raportohet se Izraeli pranoi ta ndalë ofensivën nga mbrëmja e së martës.

Situata në Suweida përshkruhet si “katastrofike” nga banorët, me shumë njerëz që janë larguar nga qyteti për shkak të përplasjeve të armatosura, pavarësisht ndalim-qarkullimit të shpallur nga autoritetet. Shifrat e sakta të viktimave nuk janë verifikuar në mënyrë të pavarur, por raportohet për shumë të vrarë, përfshirë fëmijë, civilë druzë dhe beduinë, si dhe forca të sigurisë siriane.

Kjo është ndër përshkallëzimet më të rënda në jug të Sirisë që nga rënia e regjimit të Asadit dhe ka ringjallur tensionet ndërkombëtare lidhur me përfshirjen e aktorëve të jashtëm në konfliktin sirian.

Vizita e presidentit të përkohshëm të Sirisë, Ahmad al-Sharaa, në Baku fundjavën e kaluar vuri në pah një ndryshim dramatik në aleancat rajonale, duke nxitur shqetësime, dyshime dhe rillogaritje strategjike në mediat iraniane.

Deklaratat zyrtare pas takimit të Sharas me presidentin Ilham Aliyev theksuan fillimin e një epoke të re në marrëdhëniet mes Sirisë dhe Azerbajxhanit.

Të dy liderët e pranuan se ka pasur ngecje në marrëdhëniet mes dy vendeve në të kaluarën, duke fajësuar drejtpërdrejt presidentin e rrëzuar Bashar al-Assad për “politikën armiqësore” dhe u zotuan se do ta kthejnë dhe thellojnë bashkëpunimin.

Në veçanti, vizita rezultoi në një marrëveshje për eksportin e gazit azerbajxhanas në Siri përmes Turqisë.

Zyrtarët që e vlerësuan këtë marrëveshje si një zgjidhje të nevojshme për krizën kronike të energjisë në Siri.

Ndërkohë, disa media, përfshirë ato izraelite, pretenduan se zyrtarë sirianë dhe izraelitë janë takuar në prapaskenë gjatë kësaj vizite.

Nuk është e qartë nëse Sharaa mori pjesë në takim, por vetë ekzistenca e një takimi të tillë – i mundësuar nga Azerbajxhani, aleati kryesor i Izraelit në rajon – ka shtuar më tej shqetësimet në Teheran.

Sharaa, ish-rebel i njohur me nofkën Abu Mohammed al-Jolani, u bashkua me rebelët e mbështetur nga Turqia dhe në dhjetor të vitit 2024 udhëhoqi fraksionin e tij, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), në një ofensivë të shpejtë që përfundimisht përmbysi qeverinë e Assadit të mbështetur nga Irani dhe Rusia.

Sfidat e sigurisë

Një shqetësim i përbashkët në median iraniane është ajo që shihet si një zhvendosje e gjurmës militante nga fushëbetejat siriane drejt Kaukazit – mu në pragun e derës së Iranit.

Gazeta pro-reformiste Arman-e Melli argumentoi se një aspekt i marrëdhënieve në zhvillim mes Damaskut dhe Bakusë do të përfshijë transferimin e luftëtarëve me bazë në Siri përmes Turqisë në baza në Azerbajxhan – një zhvillim i mundshëm që ajo e përshkroi si një “mision” për Sharan.

Sipas gazetës, prania e tyre synon destabilizimin e zonave përgjatë kufijve të Iranit dhe Rusisë, si dhe kryerjen e operacioneve kundër boshtit më të gjerë Kinë-Rusi-Iran.

Gazeta konservatore Farhikhtegan mbajti një qëndrim të ngjashëm, duke pohuar se Sharaa e sheh ripërdorimin e luftëtarëve të tij si një mënyrë për të përmbushur kërkesën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për t’i dëbuar luftëtarët e huaj nga Siria.

Sipas këtij plani, shtoi ajo, Azerbajxhani do të bëhet një qendër strategjike – ose si një pikë nisjeje për infiltrime të mëtejshme në Kaukaz dhe Rusi, ose si një vendosje e qëndrueshme në zona si Karabaku.

“Mesazh” për Iranin

Rrjeti izraelit i24NEWS, duke cituar një burim të paidentifikuar sirian, pretendoi se Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara kishin vendosur që Bakuja të ishte vendi i një takimi mes zyrtarëve izraelitë dhe sirianë për të “dërguar një mesazh për Iranin”.

Duke iu referuar këtij raporti, gazeta shtetërore iraniane Jam-e Jam, akuzoi se, duke pasur parasysh historikun e përfshirjes së supozuar të Bakusë në operacione kundër Iranit ndër vite, dhe dyshimet për bashkëpunimin e saj me Izraelin gjatë luftës së muajit të kaluar, kjo mund të merret si një “provë e qartë” se disa vende fqinje po bashkëpunojnë me Izraelin kundër Iranit.

Gazeta përmendi veçanërisht Azerbajxhanin dhe aleatët e tij, Turqinë dhe Izraelin, si vendet që “po formësojnë dinamika të reja që punojnë kundër interesave të Iranit”.

Sipas saj, Irani do të duhet t’i mbrojë interesat e tij kombëtare me mençuri diplomatike dhe të sigurisë, përfshirë forcimin e marrëdhënieve me fqinjët si Armenia dhe Rusia, si dhe të mbajë një qëndrim të fortë ndaj “provokimeve të Bakusë”.

Teherani po vëzhgon me shqetësim të rritur teksa Azerbajxhani po forcon lidhjet me Izraelin.

Në vitet e fundit, partneriteti është zgjeruar ndjeshëm, i shënuar nga bashkëpunimi gjithnjë e më i thellë në fushën e mbrojtjes dhe vendimi i Bakusë për të hapur një ambasadë në Tel Aviv në vitin 2023 – zhvillime që vetëm sa kanë rritur mosbesimin iranian.

Presidenti i Iranit, Masud Pezeshkian, muajin e kaluar i kërkoi Aliyevit që të “hetojë dhe verifikojë” raportet se dronë izraelitë, përfshirë mikro-dronë, kishin hyrë në hapësirën ajrore iraniane përmes territorit azerbajxhanas gjatë luftës 12-ditore që përfundoi me armëpushim më 24 qershor.

Aliyev i hodhi poshtë akuzat, duke deklaruar se Qeveria e tij nuk do të lejonte kurrë që territori i Azerbajxhanit të përdorej kundër Iranit. /REL/

The post Azerbajxhani dhe Siria “në një komplot” kundër Iranit? Ja çfarë thotë Teherani! appeared first on Telegrafi.

Britania po rivendos marrëdhëniet diplomatike me Sirinë pas luftës civile shumëvjeçare të vendit, njoftoi sekretari i jashtëm britanik, David Lammy, gjatë një vizite në kryeqytetin sirian, Damask.

“Ka një shpresë të re për popullin sirian”, tha Lammy në një deklaratë.

“Është në interesin tonë të mbështesim qeverinë e re për të përmbushur angazhimin e saj për të ndërtuar një të ardhme të qëndrueshme, më të sigurt dhe të begatë për të gjithë sirianët.”

Bëhet e ditur se Vizita e Lammy në Siri është e para nga një ministër britanik në 14 vjet dhe shoqërohet me një premtim prej 94.5 milionë paundësh për ndihmë urgjente humanitare dhe për të mbështetur rimëkëmbjen afatgjatë të vendit dhe për të ndihmuar vendet që strehojnë refugjatë sirianë në rajon.

Perëndimi ka qenë duke e rivendosur ngadalë qasjen e tij ndaj Sirisë që kur forcat kryengritëse të udhëhequra nga Hayat Tahrir al-Sham islamiste rrëzuan Bashar al-Assad nga posti i presidentit në dhjetor pas më shumë se 13 vjetësh lufte, raporton the Guardian.

Vetëm disa ditë më parë, presidenti i SHBA-së, Donald Trump, nënshkroi një urdhër ekzekutiv që i jepte fund një programi sanksionesh të SHBA-së ndaj Sirisë, duke i dhënë fund izolimit të saj nga sistemi financiar ndërkombëtar dhe duke e ndihmuar atë të rindërtohet pas luftës.

Britania gjithashtu lehtësoi sanksionet e saj në prill, duke zhbllokuar asetet e bankës qendrore të Sirisë dhe 23 subjekteve të tjera, duke përfshirë bankat dhe kompanitë e naftës për të inkurajuar investimet, megjithëse mbajti në fuqi ato që synonin anëtarët e ish-regjimit.

“Një Siri e qëndrueshme do të zvogëlojë rrezikun e migrimit të parregullt, do të sigurojë që armët kimike të shkatërrohen dhe do të trajtojë kërcënimin e terrorizmit”, tha Lammy, pasi u takua me homologun e tij sirian, Asaad Hassan al-Shaibani, dhe presidentin, Ahmed al-Sharaa.

Në këto takime, Lammy përsëriti rëndësinë e një “tranzicioni politik gjithëpërfshirës dhe përfaqësues” në Siri dhe ofroi mbështetjen e vazhdueshme të Britanisë.

Ndryshe, Lammy do të udhëtojë gjithashtu për në Kuvajt, ku siguria rajonale dhe forcimi i marrëdhënieve dypalëshe do të jenë në krye të agjendës.

Përveç kësaj, ai pritet të njoftojë një partneritet të ri me monarkinë e Gjirit për të trajtuar krizën humanitare në Sudan. /Telegrafi/

The post “Ka shpresë për sirianët” – Siria dhe Britania e Madhe rivendosin marrëdhëniet diplomatike appeared first on Telegrafi.

Financial Times raporton se lufta 12-ditore mes Izraelit dhe Iranit ka rishkruar ekuilibrat e fuqisë në Lindjen e Mesme, duke sjellë një Izrael të guximshëm që kërkon të ripërcaktojë rajonin, një regjim iranian të dobësuar që lufton për të mbijetuar dhe një SHBA hezituese për t’u zhytur në një tjetër konflikt të zgjatur. Por pasoja […]

The post Izrael-Turqi, rivaliteti që po “zien” në Lindjen e Mesme appeared first on BoldNews.al.

Ulet numri i azilkërkuesve në Shqipëri. Sipas të dhënave të Institutit të Statistikave (INSTAT) në vitin 2024, numri i kërkesave për azil në vendin tonë ka rënë me 157 aplikime më pak se sa vitin e kaluar. Konkretisht gjatë vitit 2024 ka pasur gjithsej 104 kërkesa për azil, ndërsa në vitin 2023 janë regjistruar 261 […]

The post Në Shqipëri s’duan të rrinë as refugjatët nga Siria e Afganistani, rënie drastike e aplikimeve për azil appeared first on BoldNews.al.

Që nga kohërat e lashta, rajoni i gjerë që ne e quajmë Lindja e Mesme ka formuar urën midis Azisë Perëndimore dhe Jugore, Afrikës dhe Evropës. Si qendra e revolucionit bujqësor neolitik – në “Gjysmëhënën Pjellore” midis Eufratit, Anadollit juglindor, Gjirit Persik dhe Mesdheut lindor – ai ishte shporta origjinale e bukës së njerëzimit, ku […]

The post Lufta dhe transformimi në Lindjen e Mesme appeared first on Reporter.al.

Të paktën 15 persona u vranë kur një kamikaz hodhi veten në erë në kishën Mar Elias në lagjen Dweila të kryeqytetit të Sirisë, Damask, thonë burime sigurie.

Incidenti shënon sulmin e parë vetëvrasës brenda Damaskut, që kur Bashar al-Assad u rrëzua nga një kryengritje rebele e udhëhequr nga islamistët në dhjetor, transmeton Telegrafi.

Ministria e Brendshme e Sirisë thotë se kamikazi ishte anëtar i Shtetit Islamik. Ai hyri në kishë, hapi zjarr dhe më pas aktivizoi jelekun e tij shpërthyes, shton ministria në një deklaratë.

Një burim sigurie, duke folur në kushte anonimiteti, thotë se dy burra ishin të përfshirë në sulm, përfshirë atë që hodhi veten në erë.

Një transmetim i drejtpërdrejtë nga vendi i ngjarjes nga mbrojtja civile e Sirisë, Helmetat e Bardha, tregon skena shkatërrimi nga brenda kishës, duke përfshirë një dysheme të përgjakur dhe mure të shkatërruara të kishës. /Telegrafi/

فيديو متداول من داخل كنيسة “مار الياس” في منطقة #الدويلعة، شرقي العاصمة السورية #دمشق، يُظهر الأضرار التي لحقت بها جراء الانفجار.#سوريا #الميادين pic.twitter.com/MFK6OZG8xL

— قناة الميادين (@AlMayadeenNews) June 22, 2025

The post Sulm kamikaz në një kishë në Damask, të paktën 15 të vrarë appeared first on Telegrafi.

Në sulmet e tij ajrore në të gjithë Iranin, Izraeli thuhet se vrau udhëheqës të lartë ushtarakë, si dhe figura të shquara në programin bërthamor të vendit. Gjithashtu, duket se Izraeli E degradoi më tej mbrojtjen ajrore iraniane, goditi objektiva të tjera ushtarake dhe sulmoi të paktën një bazë të lidhur me armët bërthamore – […]

The post Lufta e Re e Lindjes së Mesme appeared first on Reporter.al.

Irani këmbëngul se aktivitetet bërthamore janë plotësisht paqësore dhe të orientuara për përdorim civil, por Izraeli pretendon se mashtrimet e mëparshme nga Irani tregojnë se përgjigjja ushtarake është e vetmja mënyrë për të ndaluar Teheranin të zhvillojë një bombë bërthamore.

Të mërkurën në mbrëmje, SHBA urdhëroi evakuimin e stafit jo thelbësor të ambasadave dhe familjeve të tyre nga disa vende në Lindjen e Mesme, pasi tensionet në rajon vazhdojnë të rriten.

Ky vendim vjen mes një ngërçi të dukshëm në bisedimet SHBA-Iran për programin bërthamor, me presidentin amerikan, Donald Trump që deklaroi se ishte “pak i sigurt” se të dyja vendet do të arrinin një marrëveshje për të frenuar ambiciet bërthamore të Teheranit.

Departamenti i Shtetit të SHBA-së njoftoi se do të evakuojë pjesërisht personelin nga ambasada amerikane në Bagdad për të “mbajtur amerikanët të sigurt, si në vend ashtu edhe jashtë”, transmeton Telegrafi.

Ky veprim vjen pasi zyrtarë amerikanë i thanë rrjetit televiziv, CBS se Izraeli është i gatshëm të nisë një operacion ushtarak ndaj Iranit, dhe se pozicionet ushtarake amerikane në Irakun fqinj mund të jenë objektiv i hakmarrjes iraniane.

Por, ajo që ndodh aktualisht: është vetëm një manovër nga Irani për të mbrojtur programin bërthamor, apo është rajoni përballë një skenari goditjeje të papritur ushtarake që mund të ndezë një luftë të gjerë rajonale?

Euronews hedh një vështrim mbi kompleksitetin e situatës dhe pasojat e mundshme në disa fronte të ndryshme: nga Gaza te Deti i Kuq, nga Libani në Siri.

Izraeli ka paralajmëruar prej kohësh se programi bërthamor i Iranit nuk është i natyrës paqësore dhe se, nëse Irani zhvillon armë bërthamore, Izraeli mund të bëhet objektiv i një sulmi bërthamor.

Megjithatë, lideri amerikan i dha një paralajmërim të drejtpërdrejtë kryeministrit izraelit, Benjamin Netanyahu që të mos godasë Iranin, duke thënë se veprimet ushtarake të njëanshme janë të papranueshme dhe diplomacisë duhet t’i jepet një shans.

Nga ana tjetër, disa kritikë të Netanyahut e shohin përshkallëzimin ushtarak ndaj Iranit si një mënyrë për të siguruar të ardhmen e tij politike, duke e krahasuar me ndikimin që kanë pasur frontet që ai ka hapur në Liban dhe Siri.

A do ta përthithë Irani goditjen apo do të hakmerret?

Çdo luftë me Iranin nuk do të vinte pa një kosto të konsiderueshme për Shtetet e Bashkuara. Bazat amerikane në Irak, Kuvajt, Katar, Bahrejn dhe Emiratet e Bashkuara Arabe do të ishin të gjitha të ekspozuara ndaj sulmeve me raketa iraniane në rast konflikti.

Komandanti i Gardës Revolucionare të Iranit, Hossein Salami, deklaroi pa ekuivok se “ne monitorojmë thellësinë e objektivave të armikut dhe jemi të përgatitur për çdo skenar”.

Ministri iranian i Mbrojtjes, Aziz Nasserzadeh, gjithashtu paralajmëroi se çdo sulm nuk do të mbetej pa përgjigje, duke u zotuar të bombardojë bazat amerikane në rajon.

Por, mbetet për t’u parë nëse këto janë thjesht deklarata retorike apo nëse Irani do t’i çojë kërcënimet deri në fund. Po ashtu, është e diskutueshme nëse Shtetet e Bashkuara do të dëshironin të futeshin sërish në një konflikt të zgjatur në Lindjen e Mesme, aq shpejt pas tërheqjes së trupave të fundit nga Iraku pas gati tetë vjetësh prezencë atje.

Prania e Flotës së Gjashtë të Marinës Amerikane në Mesdhe ngre gjithashtu pyetje për rolin e saj në rast lufte. Në një kohë kur kërcënimet po shtohen, dislokimi i kësaj flote duket se rrit aftësinë e Uashingtonit për të vepruar me shpejtësi, por gjithashtu e bën atë një objektiv të drejtpërdrejtë për çdo reagim iranian.

Në mesin e gjithë kësaj përballjeje dhe tensioni rajonal, palestinezët në Rripin e Gazës kanë frikë se çështja e tyre mund të lihet në harresë.

Kjo situatë mund ta kthejë Gazën në një “çështje të harruar” në rast të një përplasjeje të madhe rajonale, me të gjitha pasojat humanitare që kjo do të sillte.

Po Houthit dhe Hezbollahu?

Houthit e mbështetur nga Irani në Jemen, të cilët kanë shprehur mbështetje për Gazën që nga fillimi i luftës në tetor të vitit 2023 duke sulmuar anije që ata besonin se ishin të lidhura me Izraelin në Detin e Kuq, kohët e fundit arritën një marrëveshje me Uashingtonin për të ndalur sulmet ndaj anijeve tregtare.

Megjithatë, ekziston një mundësi reale që nëse Irani do të sulmohej dhe do të kundërpërgjigjej me sulme, kjo marrëveshje të harrohej dhe Houthit të riaramatoseshin dhe të rifillonin luftimet në mbështetje të mbështetësit të tyre financiar kryesor.

Një përshkallëzim tjetër në dhe përreth rrugëve kryesore tregtare të Detit të Kuq rrezikon sërish të rrisë çmimet e mallrave dhe të naftës dhe të ndërpresë qarkullimin e mallrave mes vendeve.

Një tjetër çështje delikate është Libani.

Megjithëse, Izraeli arriti një marrëveshje armëpushimi me grupin militant, Hezbollah me bazë në Liban në nëntor të vitit të kaluar, sulmet izraelite në Liban nuk kanë pushuar realisht, me ushtrinë izraelite (IDF) që dyshohet se ka sulmuar anëtarë dhe objekte të Hezbollahut.

Deri më tani, Hezbollahu ka qëndruar në heshtje përballë tensioneve në rritje, por, njësoj si Houthit, financuesi i tyre kryesor mbetet Irani.

Pritshmëria është që Hezbollahu do të ndërmarrë sulme ndaj Izraelit, dhe ndonëse grupi është dobësuar ushtarakisht pas një viti përplasjesh të përditshme me armë me Izraelin përgjatë kufirit, sinjalet janë se Hezbollahu ruan ende kapacitet të konsiderueshëm sulmues, i cili mund të shndërrohet në presion të fortë mbi frontin verior të Izraelit.

Ku qëndrojnë Iraku dhe Siria?

Iraku ndodhet në një pikë shumë të ndjeshme. Fraksionet e armatosura besnike ndaj Teheranit, të udhëhequra nga Brigadat e Hezbollahut të Irakut, mbajnë gatishmërinë e tyre në pritje të çdo zhvillimi ushtarak kundër Iranit, duke ngritur pyetje urgjente nëse këto fraksione do të jenë në vijën e parë të sulmeve ndaj bazave amerikane apo interesave të lidhura me Izraelin nga territori irakian.

Megjithatë, sfida më e madhe përballë Bagdadit nuk është vetëm qëndrimi ndaj një krize të mundshme, por si të ruajë një ekuilibër mes shmangies së një përplasjeje shkatërrimtare dhe mbajtjes së një stabiliteti të brishtë të sigurisë.

Raportet e sigurisë tregojnë frikë serioze se grupi terrorist i ashtuquajtur Shteti Islamik (ISIS) mund të rikthehet, duke shfrytëzuar ndonjë konflikt rajonal dhe vakumin e mundshëm të sigurisë.

Në këtë kontekst, Iraku rrezikon të përfshihet në një konflikt në të cilin nuk është palë, por që mund të gjendet papritur në qendër të një beteje përtej kapacitetit për ta përballuar apo kontrolluar.

Që nga marrja e pushtetit nga presidenti i përkohshëm, Ahmad al-Sharaa, Siria ka shfaqur një ndryshim gradual në qasjen e saj ndaj marrëdhënieve rajonale dhe ndërkombëtare, me një hapje ndaj Perëndimit dhe shenja të një afrimi të paprecedentë me Izraelin.

Ky ndryshim, ndonëse ende në proces formimi, ngre një pyetje thelbësore. Në dritën e këtyre marrëveshjeve të reja, a mund të shndërrohet territori sirian në një korridor ose platformë për operacione ushtarake në rast konflikti?

Nga ana tjetër, ky skenar nuk është pa sfida të brendshme. Mbetjet e regjimit të mëparshëm mund të përpiqen të përfitojnë nga situata për të rikthyer ndikimin e tyre, ndërsa kërcënimi i rinovuar nga ISIS paraqet një rrezik real për stabilitetin.

Sa i përket al-Sharaa, ai përballet me një provë vendimtare – nëse shpërthen një luftë rajonale, a do të qëndrojë në anë si spektator, apo do të përpiqet të pozicionohet në këtë ekuacion kompleks rajonal duke zgjedhur një aleancë?

Një aleancë me Iranin duket e pamundur në dritën e kursit të ri politik, ashtu siç duket e pamundur edhe një rreshtim kundër Izraelit.

Mes këtyre dy “pamundësive”, rajoni pret të shohë se si do të pozicionohet Damasku në fazën e ardhshme.

Fituesit dhe humbësit

Çdo sulm ushtarak ndaj Iranit nuk do të jetë një operacion i shpejtë apo i lehtë, por një hap i mbushur me komplikime të mëdha strategjike dhe sigurie.

Shpërthimi i një përplasjeje do të nënkuptonte zgjerimin e saj në shumë fronte, shqetësime të gjera në balancat rajonale dhe ekspozimin e interesave jetike në Lindjen e Mesme ndaj goditjeve të dhimbshme.

Nga ana izraelite, Netanyahu mund ta shohë këtë betejë si një mundësi për t’u larguar nga krizat e brendshme politike dhe gjyqësore – ai përballet me akuza në tre çështje të ndryshme korrupsioni – dhe për të arritur fitime personale në kurriz të stabilitetit rajonal.

Sa i përket SHBA-së, pavarësisht fuqisë së madhe ushtarake, ajo po përballet me një moment vendimtar, mes adoptimit të një politike të qëllimshme të frikësimit ose tërheqjes në një konflikt të hapur që mund t’i kushtojë shumë, sidomos në dritën e dislokimit të bazave të saja ushtarake në rajonin përreth Iranit.

Irani, i lodhur tashmë nga sanksionet perëndimore dhe presionet ekonomike të grumbulluara, do të jetë i pari që do të preket nga çdo luftë, e cila rrezikon të shpërthejë situatën e brendshme dhe të zgjerojë rrethin e zemërimit popullor në një kohë kur udhëheqja e vendit përballet me një test të dyfishtë; ruajtjen e kohezionit të brendshëm dhe përgjigjen ndaj kërcënimeve të jashtme. /Telegrafi/

The post Izraeli po përgatitet ta godasë Iranin – manovër politike apo luftë e gjithanshme? appeared first on Telegrafi.

Ndërsa presidenti Donald Trump kërkon të riformësojë politikën e jashtme të Uashingtonit në Lindjen e Mesme, udhëheqësi i SHBA-së ka shikuar gjithnjë e më shumë drejt një aleati të hershëm i cili është shfaqur si një nga zërat më me ndikim në rajon – dhe më gjerë.

Vetëm gjatë javës së kaluar, presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka dëshmuar veten si një lojtar i rëndësishëm në disa fronte gjeopolitike.

Disa ditë pasi mbikëqyri fundin e një kryengritjeje katër dekadëshe të zhvilluar nga Partia separatiste e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), Erdogan u vlerësua nga Trump për bindjen e tij për të hequr sanksionet ndaj Sirisë dhe madje për t’u takuar me rebelin e vendit, i cili u shndërrua në udhëheqës të përkohshëm, Ahmad al-Sharaa, gjatë një vizite të profilit të lartë në Arabinë Saudite, udhëtimi i parë i huaj i presidencës së dytë të Trumpit.

Turqia, e njohur zyrtarisht si Türkiye, vazhdoi të priste bisedime bërthamore me rrezik të lartë midis Evropës dhe Iranit, së bashku me diskutime të pakapshme të kohës së luftës midis Rusisë dhe Ukrainës.

Angazhimet erdhën ndërsa Trump kërkoi të udhëhiqte përpjekjet diplomatike për të dyja çështjet dhe tani e gjen veten duke u rreshtuar me të vetmin udhëheqës që duket se është i aftë të ndihmojë në avancimin e vizionit të tij.

“Z. Trump e quan atë mik”, kujton Cagri Erhan, këshilltari kryesor i Erdoganit dhe anëtar i këshillit të sigurisë dhe politikës së jashtme të presidencës turke.

“Dhe ai dëshiron që ai të jetë një aktor kyç, si në nivel rajonal ashtu edhe global, për të bashkëpunuar me Shtetet e Bashkuara nën administratën Trump”, thotë Erhan për Newsweek, përcjell Telegrafi.

“Dhe unë mendoj se të dy vendet mund të përfitojnë reciprokisht në këtë epokë të re”, shton Erhan.

“Receta e Erdoganit” për sukses

Erhan ia atribuon suksesin e Erdoganit katër faktorëve që ai argumenton se përbëjnë një përzierje të dallueshme atributesh që kanë kontribuar në pozicionin e tij si udhëheqësi më me ndikim i Turqisë që nga Mustafa Kemal Ataturku, i cili themeloi republikën moderne në vitin 1923 pas rënies së Perandorisë Osmane dhe Luftës Turke për Pavarësi.

“I pari, ai është me përvojë, për më shumë se 23 vjet tani, ai ka udhëhequr një nga vendet kryesore të NATO-s dhe një nga ekonomitë kryesore midis 20 kombeve të botës”, ka thënë Erhan në margjinat e panelit “Përtej Aleancës: Ripërcaktimi i Marrëdhënieve SHBA-Turqi në një Botë në Ndryshim” të organizuar në Nju Jork nga Drejtoria e Komunikimit e presidencës turke.

Duke dalë nga një “fillim i përulur” në Stamboll, Erdogan e nisi karrierën e tij politike duke u ngjitur në radhët e disa partive islamike që u përplasën me kushtetutën laike të vendit të tij përpara se të themelonte Partinë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) që përfundimisht e çoi atë në pozitën për kryeministër në vitin 2003.

Ai e ka udhëhequr vendin që atëherë, duke siguruar presidencën në vitin 2014, pas së cilës ai fuqizoi pozicionin dikur ceremonial dhe shpërbëri plotësisht rolin e kryeministrit.

Duke u marrë me shumë presidentë amerikanë dhe udhëheqës të ndryshëm nga kombe të tjera, Erdogan “është i vetëdijshëm për çdo dinamikë në nivel rajonal dhe global”, mendon Erhan. “Ai ka qenë pjesë e tendencave dhe proceseve me të cilat jemi përballur për një çerek shekulli tani”.

Erhan gjithashtu argumentoi se Erdogan ishte jashtëzakonisht “i besueshëm” dhe “gjithmonë i ka mbajtur premtimet dhe zotimet e tij ndaj aleatëve dhe vendeve mike”.

Edhe midis “disa prej vendeve armiqësore”, tha Erhan, “besueshmëria e tij respektohet shumë mirë”.

Ndikimi i presidentit turk i ka dhënë atij “një zë në nivelet rajonale”, sipas Erhan, duke e vendosur atë në një pozicion të shkëlqyer për të çuar përpara qëllimet e tij në disa nga konfliktet më të vështira në botë.

“Kur bëhet fjalë për krizën Rusi-Ukrainë, ai nuk dëshiron që dy fqinjë të Turqisë të luftojnë me njëri-tjetrin dhe [dëshiron që ata] të ulen në një tryezë paqeje”.

Siç vë në pah shkrimi i Newsweek, përcjell Telegrafi, pavarësisht ofertave nga shumë kombe të tjera, Turqia deri më tani ka provuar të jetë i vetmi vend që ka bashkuar me sukses dy palët në konfliktin më vdekjeprurës të Evropës që nga Lufta e Dytë Botërore.

Përpara bisedimeve të fundit të mbajtura të premten në Stamboll, Erdogan kishte arritur të mbikëqyrte negociatat midis përfaqësuesve rusë dhe ukrainas në pranverën e vitit 2022, dhe atë verë ndërmjetësoi një marrëveshje për të lejuar eksportin e grurit përmes Detit të Zi.

Në atë kohë, Erdogan kishte bërë tashmë lëvizje sizmike në disa rajone të tjera.

Këto përfshijnë forcimin e qeverisë së njohur ndërkombëtarisht të Libisë në Tripoli kundër rivalit të saj me bazë në Bengazi, mbështetjen e operacioneve të Azerbajxhanit për të rimarrë territorin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakut nga separatistët e lidhur me Armeninë dhe ruajtjen e ndihmës për grupet rebele siriane të cilat më vonë do të rrëzonin presidentin e hershëm Bashar al-Assad, një aleat i Iranit dhe Rusisë, në dhjetor.

“Kur bëhet fjalë për bashkëpunimin rajonal në Kaukaz, ai dëshiron që të tre këto vende të Kaukazit të kontribuojnë në krijimin e një rajoni Kaukazi më të qëndrueshëm dhe të begatë”, vë në pah Erhan. “Kur bëhet fjalë për Lindjen e Mesme, ai ka fjalën e tij. Ai dëshiron që rajoni të pastrohet nga organizatat terroriste, etj”.

Së fundmi, Erhan tha se, “ai ka një perspektivë të ardhshme, një vlerësim të ardhshëm për nivelin global”, një vlerësim në të cilin vendet e përhershme të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara zgjerohen përtej pesë vendeve aktuale, dhe reformat ndiqen për të arritur një rend ndërkombëtar “më të drejtë” që gjithashtu ngushton hendekun midis të pasurve dhe të varfërve në mbarë botën.

“Kjo është arsyeja pse këto katër karakteristika e bëjnë Erdoganin një udhëheqës unik, jo në shkallë rajonale, por në shkallë botërore”, thotë Erhan. “Dhe mendoj se zoti Trump e di këtë”.

‘Mua më pëlqen ai, dhe atij i pëlqej unë’

Lëvdatat e Trump për Erdoganin gjatë turneut të tij në Lindjen e Mesme ishin vetëm shembulli i fundit i udhëheqësit amerikan që shprehu admirim për homologun e tij turk.

Menjëherë pasi Assad ra nga pushteti në një sulm të rrufeshëm nga kryengritësit sirianë, Trump shpejt i dha më shumë merita Erdoganit sesa udhëheqësi turk pretendoi për veten e tij, duke e quajtur atë “shumë të zgjuar dhe shumë të fortë”.

“Mendoj se Turqia do të mbajë çelësin e Sirisë, në fakt”, u tha Trump gazetarëve gjatë një konference për shtyp më 16 dhjetor pak më shumë se një muaj para inaugurimit të tij. “Nuk mendoj se e keni dëgjuar këtë nga dikush tjetër, por unë kam qenë mjaft i mirë në parashikime”.

Miratimi i Trump ishte edhe më i dukshëm gjatë një konference për shtyp më 7 prill së bashku me kreun e një aleati tjetër të lartë të SHBA-së në Lindjen e Mesme, kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, i cili është përplasur gjithnjë e më shumë me Erdoganin për shkak të luftës në Gaza dhe luftës civile në Siri.

Ndërsa kryeministri izraelit paralajmëroi për rritjen e ndikimit turk në Siri nën qeverinë e re të Sharaa-s mes operacioneve ushtarake izraelite të vazhdueshme në vendin fqinj, Trump kishte vetëm “fjalë të ngrohta” për Erdoganin.

“Kam një marrëdhënie të shkëlqyer me një burrë të quajtur Erdogan. A keni dëgjuar për të? Dhe rastësisht më pëlqen ai, dhe atij i pëlqej unë”, tha Trump, përpara se të vazhdonte të ofrohej për të ndërmjetësuar “përplasjen midis Netanyahut dhe Erdoganit”.

“Çdo problem që keni me Turqinë, mendoj se mund ta zgjidh, dua të them për sa kohë që jeni të arsyeshëm”, i tha Trump, Netanyahut. “Ju duhet të jeni të arsyeshëm. Ne duhet të jemi të arsyeshëm”.

Deri më tani, mosmarrëveshja izraelito-turke duket se ka mbetur e tensionuar, pavarësisht bisedimeve të fundit të zhvilluara nga të dyja palët në Azerbajxhan.

Ndërkohë, shenjat e një përçarjeje midis Trump dhe Netanyahut janë bërë më të dukshme në javët e fundit.

Trump ka ndjekur bisedime të drejtpërdrejta me lëvizjen palestineze Hamas për të siguruar lirimin e një pengu amerikano-izraelit, ka arritur një marrëveshje armëpushimi me lëvizjen jemenase Ansar Allah, të njohur edhe si Huthitë, që nuk përfshinte sulmet e grupit kundër Izraelit, dhe ka vazhduar me bisedimet bërthamore me Iranin.

Në një tjetër goditje të mundshme ndaj raportit dikur të ngushtë të Trump dhe Netanyahut, Axios raportoi të hënën se zëvendëspresidenti JD Vance kishte anuluar një udhëtim të ardhshëm në Izrael mes shqetësimeve se vizita do të sinjalizonte mbështetje për vendimin e Izraelit për të rinovuar operacionet në Gaza pavarësisht përpjekjeve të SHBA-së për të promovuar një armëpushim, duke cituar një zyrtar të paidentifikuar amerikan, shkruan Newsweek, përcjell Telegrafi.

Sinan Ulgen, ish-diplomat turk i cili tani është bashkëpunëtor i lartë në Carnegie Endowment for International Peace, foli për arsyen pse besonte se Turqia po fitonte terren në kalkulimet e administratës Trump.

“Në Lindjen e Mesme, krahasuar me Izraelin, Turqia në realitet ka më shumë për të shtuar në qëllimet e politikës së jashtme të SHBA-së, të shërbyera nga aftësia dhe qëllimi i saj për të kontribuar në ndërtimin e shtetit, stabilizimin rajonal dhe zhvillimin ekonomik”, tha Ulgen për Newsweek.

“Kjo është veçanërisht e qartë në Siri”, shtoi ai, “ku që nga rënia e qeverisë së Assadit, përfshirja e Ankarasë ka qenë kritike për të drejtuar administratën e re në Damask në drejtim të një stili më gjithëpërfshirës qeverisjeje që do të ishte i dobishëm në sigurimin e normalizimit afatgjatë të vendit”.

Megjithatë, marrëdhënia midis Erdogan dhe Trump nuk ka qenë pa periudha tensioni.

Administrata e parë Trump ushtroi presion të fortë mbi Ankaranë për të liruar pastorin e burgosur Andrew Brunson pas ndalimit të tij në vitin 2016 të lidhur me një përpjekje të dështuar për grusht shteti atë vit në Turqi.

Ai u lirua përfundimisht në vitin 2018 në një veprim të cilësuar sot nga Trump si një shenjë e angazhimit pozitiv me Erdoganin, me të cilin udhëheqësi i SHBA-së tani thotë se “nuk ka pasur kurrë problem”.

Një tjetër episod ndodhi në vitin 2020, kur SHBA-të vendosën sanksione kundër Turqisë në përputhje me Aktin e Kundërshtimit të Kundërshtarëve të Amerikës Përmes Sanksioneve (CAATSA) për shkak të blerjes së sistemit rus të raketave tokë-ajër S-400.

Blerja ishte e lidhur me mosmarrëveshjet e mëparshme në lidhje me përpjekjet e Turqisë për të blerë sistemin amerikan Patriot, por vetëm sa i intensifikoi fërkimet, duke çuar në përjashtimin e Ankarasë nga programi i aeroplanëve luftarakë F-35.

Por kjo çështje duket se është në rrugën e zgjidhjes nën administratën e dytë Trump.

Duke folur me gazetarët të shtunën, Erdogan tha se ka pasur një “zbutje në CAATSA”.

“Me mikun tim Trump që mori detyrën, kemi arritur një komunikim më të hapur, më konstruktiv dhe më të sinqertë mbi këto çështje”, tha ai.

Ulgen u pajtua se zgjedhja e Trump ishte ndoshta një fitore për lidhjet SHBA-Turqi, të cilat kishin vazhduar të përkeqësoheshin nën ish-presidentin e SHBA-së, Joe Biden, i cili e quajti udhëheqësin turk një “autokrat” dhe shkoi aq larg sa kërkoi hapur mbështetjen e SHBA-së për opozitën e Erdoganit në fushatën e vitit 2020.

“Ndryshimi në administratë ka hapur rrugën për një bashkëpunim më të ngushtë Turqi-SHBA në diplomacinë rajonale”, tha Ulgen. “Me Administratën Trump, rezultati demokratik i Turqisë pushoi së qeni një faktor kufizues për një bashkëpunim më të thellë dypalësh. Uashingtoni vlerësoi saktë se mbështetja e Ankarasë do të ishte kritike për të adresuar disa nga sfidat e vështira rajonale, duke përfshirë Ukrainën dhe Sirinë”.

Për “Një Turqi përsëri të Madhe”

Për më shumë se gjashtë shekuj, ndikimi turk mbizotëroi në pjesën më të madhe të Lindjes së Mesme nën sundimin e Perandorisë Osmane.

Shteti multietnik, me seli në ish-kryeqytetin bizantin të Kostandinopojës – më vonë i riemëruar Stamboll nga Ataturku – i dha fund gjurmëve të fundit të romakëve për t’u shfaqur si një fuqi globale deri në një rënie të gjatë që pa kontrollin dhe ndikimin e tij të zbehej mbi zotërimet në Ballkan dhe Afrikën e Veriut, duke humbur më në fund kontrollin e tij mbi botën arabe.

Por sot, dhe për pjesën më të madhe të shekullit të 21-të, shteti i tij pasardhës është përsëri në ngritje, me një numër mbështetësish dhe kritikësh të Erdoganit që i referohen politikave të tij si një formë e “neo-osmanizmit”.

Megjithëse Erdogani dhe rrethi i tij i ngushtë e kanë hedhur poshtë këtë term, udhëheqësi turk i është referuar shpesh popullit turk si “pasardhës të osmanëve” kur flet me mbështetësit e AKP-së.

James Jeffrey, ish-ambasador i SHBA-së në Turqi dhe më parë i dërguari i posaçëm presidencial i Trump për koalicionin e udhëhequr nga SHBA-ja kundër grupit militant të Shtetit Islamik (ISIS), identifikoi tri arsye pse ai ndihej përgjegjës për “rritjen dramatike të ndikimit të saj gjeostrategjik nga Turqia gjatë 25 viteve të fundit, afërsisht sa periudha e sundimit të Erdoganit”.

“Duke filluar në vitin 2000, periudha ‘unipolare’ e dominimit amerikan (mbështetur nga BE-ja) u zbeh, me Evropën dhe Amerikën (kryesisht Evropën) që ranë në aspektin e PBB-së globale [produktit të brendshëm bruto], shtetet anti-sistem që u rritën: Rusia, Kina, Irani (deri në 18 muajt e fundit)”, tha Jeffrey për Newsweek. “E gjithë kjo krijoi mundësi, dhe rriti rëndësinë një shteti të mesëm agresivisht aktiv në një vendndodhje gjeografikisht kritike, domethënë Turqinë”.

Ndërkohë, Jeffrey shtoi se “Turqia në të njëjtën periudhë u rrit si në krahasim me shumicën e vendeve të tjera ashtu edhe në terma realë: stabilitet (një parti në pushtet); forcë ekonomike (eksporte të jashtëzakonshme, shërbime dhe rritje industriale, hyrje në G-20); ushtri – si nga forca e forcave të armatosura ashtu edhe gatishmëria për t’i përdorur drejtpërdrejt ose tërthorazi në konflikte (dronët Bayraktar, Ukraina që mbyll Ngushticat për Rusinë, Siria, Iraku, Somalia, Kaukazi)”.

Ai shpjegoi se “Erdogani punoni për një vend në çdo tavolinë ndërsa përpiqej të zgjidhte konfliktet afatgjata” në këto rajone, ndërsa në të njëjtën kohë demonstroi “menaxhim të shkathët të pikave të dobëta të mundshme” në vend, duke përfshirë kritikat për konsolidimin e pushtetit të tij, problemet ekonomike dhe kryengritjen e PKK-së.

Kjo vjen “pavarësisht disa anëve negative të dukshme”, të cilat Jeffrey i vuri në dukje, duke përfshirë pyetjet e vazhdueshme të angazhimit të Erdoganit ndaj demokracisë midis anëtarëve të Kongresit dhe zërave të tjerë me ndikim në Uashington, si dhe kundërshtimin nga disa komunitete me ndikim në SHBA, duke përfshirë grupet e interesit armene, greke dhe izraelite.

Mbrojtja e aleancave të saj perëndimore nga Ankaraja duke ruajtur lidhjet me Moskën gjithashtu mund të jetë potencialisht e ndërlikuar, theksoi Jeffrey.

Megjithatë, Jeffrey pa një “të përbashkët interesi” midis dy burrave, të cilët ai tha se ndajnë një “qasje transaksionale jo moraliste ndaj çështjeve, qëndrime të ngjashme mbi Iranin dhe Rusinë, të gjitha në kontrast me partnerët evropianë të Amerikës”.

“Shekulli Turk”

Përkeqësimi i lidhjeve të Uashingtonit me aleatët evropianë të NATO-s që nga rikthimi i Trump në pushtet në janar vjen në mes të një beteje më të gjerë për lidership global, një garë që më shpesh portretizohet si kryesisht midis SHBA-së dhe Kinës, dhe në përgjithësi si midis Lindjes dhe Perëndimit.

Me Turqinë në mes, si në mënyrë figurative ashtu edhe në atë të drejtpërdrejtë, siç theksoi Erdogan në një intervistë me Newsweek korrikun e kaluar, udhëheqësi turk ka investuar në rolin e saj në NATO dhe ka kërkuar një angazhim më të ngushtë me Evropën, ndërsa njëkohësisht ka ndërtuar lidhje me blloqe të udhëhequra nga Kina dhe Rusia, përkatësisht BRICS dhe Organizatën e Bashkëpunimit të Shangait, përcjell Telegrafi.

Në tetor të vitit 2022, në 99-vjetorin e republikës së tij, Erdogan përshkroi më tej ambiciet e tij duke njoftuar “agimin e Shekullit të Turqisë”.

Richard Outzen, kolonel në pension i Ushtrisë Amerikane, i cili shërbeu si këshilltar civil dhe ushtarak në Departamentin e Shtetit të SHBA-së dhe më vonë në zyrën e përfaqësuesit special për Sirinë nën administratën e parë Trump, e quajti ngritjen gjeopolitike dhe projeksionin e fuqisë së Turqisë “një nga zhvillimet kryesore strategjike të shekullit të 21-të”.

“Pjekuria e liberalizimit ekonomik dhe ndërkombëtarizimit të vendit prej dekadash, reformat ushtarake, sofistikimi në rritje në industrinë e mbrojtjes dhe aftësitë e inteligjencës, dhe një politikë e jashtme më e hapur kanë qenë të gjitha faktorë”, tha Outzen për Newsweek.

“Vazhdimësia e ofruar nga qeverisja e pandërprerë nga partia AKP e Erdoganit, cilado qofshin implikimet e saj për politikën e brendshme, sigurisht që jep përparësi në politikën e fuqisë dhe çështjet ndërkombëtare”, shtoi ai. “Sistemi ndërkombëtar në ndryshim ka favorizuar fuqitë e mesme në shumë mënyra, dhe Ankaraja ka luajtur mirë në këtë drejtim”.

Ndryshimet në SHBA kanë luajtur gjithashtu një rol të spikatur, pasi Trump shfrytëzon “lodhjen kombëtare” për shkak të përfshirjes së zgjatur në konfliktet e huaja dhe kërkon ndihmë nga partnerët në përpjekjet e tij për paqe.

Në të njëjtën kohë, paparashikueshmëria e një rendi global në zhvillim të shpejtë, si dhe qasja jokonvencionale e Trump ndaj presidencës sjellin gjithashtu rreziqe, jo më pak të vogla prej të cilave, vuri në dukje Outzen, përfshijnë “nevojën për menaxhim të vazhdueshëm dhe të duruar të aleancave – dhe është e drejtë të vihet në dyshim nëse burokracitë në të dyja palët kanë memorien e duhur për ta bërë këtë punë”.

Megjithatë, deri më tani, të dy burrat duket se po gjejnë mjaftueshëm terren të përbashkët në axhendat e tyre përkatëse për të mbështetur një shtrirje të zgjatur.

“Të dy udhëheqësit mund të jenë të ndryshëm në stilin personal, por plotësues në qasjen e politikës së jashtme”, vlerëson Outzen. “Të dy respektojnë forcën, vlerësojnë tregtinë dhe marrëveshjet e mëdha të llojit politik ose të biznesit, dhe u besojnë qasjeve të personalizuara të politikave mbi qasjet e institucionalizuara”.

Dhe tani Trump duket se ka një vend për Erdoganin në “Epokën e Artë të Amerikës” të tij të shpallur.

“SHBA-të nuk kanë as oreksin dhe as, ndoshta, burimet për të menaxhuar në mënyrë të njëanshme botën – ato kanë nevojë për partnerë të aftë me një përputhje të përgjithshme, nëse jo të plotë, në rajone të ndryshme të botës”, mendon Outzen.

“Lista e konflikteve dhe sfidave rajonale ku interesat e SHBA-së dhe Turqisë mbivendosen është e gjatë, dhe Uashingtoni ka nevojë për partnerë me aftësi serioze ushtarake, ekonomike dhe diplomatike”, shtoi ai. “Përfitimet janë pra të qarta”. /Telegrafi/

The post Si u bë Erdogani i Turqisë një nga njerëzit më të fuqishëm në botë – dhe një aleat i Trumpit? appeared first on Telegrafi.

Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio tha këtë të martë se heqja e sanksioneve ndaj Sirisë është një hap kritik drejt shpëtimit të qeverisë kalimtare, duke paralajmëruar se një luftë civile mund të jetë vetëm disa javë larg. Duke folur para Komitetit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë, Rubio deklaroi se Presidenti i SHBA-së Donald Trump mori një “vendim të guximshëm, duke urdhëruar heqjen e të gjitha sanksioneve kundër Sirisë dhe qeverisë së saj”.

Rubio dhe Trump u takuan javën e kaluar në Riad me udhëheqësit e tranzicionit sirianë, përfshirë edhe Ahmed Hussein al-Sharaa, i cili është shpallur terrorist nga SHBA-të. Al-Sharaa dhe udhëheqja siriane kanë një “histori të vështirë”, tha Rubio, duke shtuar: “Ana tjetër e çështjes është se nëse i përfshijmë, mund të jemi në gjendje t’ia dalim”.

Sekretari i Shtetit i SHBA-së paralajmëroi se Siria përballet me rrezikun e një lufte civile në shkallë të plotë nëse qeveria kalimtare nuk mbështetet. “Vlerësimi ynë është se duke pasur parasysh sfidat me të cilat përballet, është ndoshta javë, jo shumë muaj, larg një kolapsi të mundshëm dhe një lufte civile në shkallë të plotë me përmasa epike, në thelb shpërbërjes së vendit.”

Rubio foli për sfidat e sigurisë që paraqet rihapja e Ambasadës Amerikane në Damask pasi aktualisht, funksionet e Ambasadës Amerikane për Sirinë kryhen nga Turqia. ©LAPSI.al

The post Rubio: Siria, në prag të një lufte epike civile që mund ta shpërbëjë vendin appeared first on Lapsi.al.

BRUKSEL, 20 maj /ATSH-DPA/ – Ministrat e Jashtëm të Bashkimit Evropian kanë vendosur të heqin sanksionet ekonomike ndaj Sirisë, njoftoi kryediplomatja e BE-së Kaja Kallas.

“Ne duam të ndihmojmë popullin sirian të rindërtojë një Siri të re, gjithëpërfshirëse dhe paqësore”, shkroi Kallas në X.

“BE-ja ka qëndruar gjithmonë pranë sirianëve gjatë 14 viteve të fundit – dhe do të vazhdojë ta bëjë këtë”, shtoi ajo.

BE-ja synon të luajë një rol udhëheqës në rimëkëmbjen dhe rindërtimin e ardhshëm të Sirisë.

Megjithatë, sanksionet kundër individëve dhe organizatave me lidhje me regjimin e ish-presidentit Bashar al-Assad dhe atyre që janë përgjegjës për shtypjen e dhunshme të popullit sirian dhe shkeljet e të drejtave të njeriut do të mbeten në fuqi.

Për më tepër, kufizimet e eksportit të armëve si dhe mallrave dhe teknologjive të përdorura për shtypje të brendshme, do të mbeten në fuqi për momentin.

Shtetet anëtare të BE-së kishin rënë dakord tashmë për një lehtësim gradual të sanksioneve në shkurt, me qëllim mbështetjen e një rimëkëmbjeje të shpejtë ekonomike në Siri, si dhe rindërtimin dhe stabilizimin e saj.

Masat në sektorët e energjisë, transportit dhe bankave u pezulluan fillimisht deri në qershor./ /os/

The post BRUKSEL – BE heq sanksionet ekonomike ndaj Sirisë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Vendet e Bashkimi Evropian i kanë dhënë dritën e gjelbër heqjes së të gjitha sanksioneve ekonomike ndaj Sirisë, me qëllim që ta ndihmojë vendin e dalë nga lufta që të rikuperohet pas rënies së regjimit të Bashar al-Assad.

Ambasadorët e 27 vendeve anëtare të BE-së kanë arritur një marrëveshje fillestare për këtë lëvizje, që mund të zbulohet zyrtarisht nga takimi i ministrave të Jashtëm në Bruksel, transmeton Telegrafi.

Ky veprim pason njoftimin e Shteteve të Bashkuara gjatë javës së kaluar se do të heqin gjithashtu të gjitha sanksionet ndaj Damaskut.

Diplomatët e BE-së i thanë AFP-së se marrëveshja duhet të parashikojë heqjen e sanksioneve që i shkëputin bankat siriane nga sistemi global dhe ngrijnë asetet e bankës qendrore.

Por diplomatët thanë se blloku kishte ndërmend të vendoste sanksione të reja individuale ndaj atyre që ishin përgjegjës për nxitjen e tensioneve etnike, pas sulmeve vdekjeprurëse që synonin pakicën alevite.

Masat e tjera që synonin regjimin e al-Asadit dhe ndalonin shitjen e armëve ose pajisjeve që mund të përdoren për të shtypur civilët, do të mbeteshin në fuqi.

Lëvizja e fundit nga BE-ja vjen pasi ndërmori një hap të parë në shkurt për pezullimin e disa sanksioneve mbi sektorët kryesorë ekonomikë sirianë.

Zyrtarët thanë se këto masa mund të rivendosen nëse udhëheqësit e rinj të Sirisë shkelin premtimet, për të respektuar të drejtat e pakicave dhe për të ecur drejt demokracisë. /Telegrafi/

 

The post BE-ja pranon të heqë sanksionet ekonomike ndaj Sirisë appeared first on Telegrafi.

Rreth 2500 dokumente dhe sende personale që i përkisnin spiunit legjendar izraelit Eli Cohen janë kthyer në Izrael nga Siria në një operacion të fshehtë të kryer nga Mossadi. Njoftimi vjen në 60-vjetorin e ekzekutimit të Cohen në Damask, më 18 maj 1965. Mijëra artikuj së bashku përbëjnë tërësinë e arkivit sirian mbi Eli Cohen, […]

The post Mbërrijnë në Izrael dokumentet e spiunit legjendar Eli Cohen appeared first on BoldNews.al.

Për më shumë se një dekadë, Siria ka qenë ndër vendet më të izoluara të botës, e dërrmuar nga lufta civile, dështimi i ekonomisë dhe sanksionet e mëdha ndërkombëtare. Por, më 14 maj, ndodhi një ndryshim i madh në skenën botërore kur presidenti i Shteteve të Bashkuar (SHBA), Donald Trump, u takua me presidentin e […]

The post Çfarë sinjalizon takimi i Trumpit me udhëheqësin e ri sirian? appeared first on BoldNews.al.

Donald Trump pritet të përshëndetet me presidentin sirian Ahmad al-Sharaa në Riad të mërkurën, shkruan Axios, duke cituar dy burime të njohura me planin.

Më herët në një njoftim të rëndësishëm, Trump tha se po i hiqte të gjitha sanksionet ndaj Sirisë për t’i “dhënë atyre një shans për madhështi”, më pak se gjashtë muaj pasi regjimi brutal i Bashar al-Assad u rrëzua me shpejtësi, transmeton Telegrafi.

Axios raporton se, i pyetur nga gazetarët më parë nëse pret të takohet me al-Sharaa gjatë vizitës së tij në Arabinë Saudite, Trump u përgjigj: “Po, mendoj se po”.

Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë më vonë i tha Axios: “Presidenti pranoi të përshëndeste presidentin sirian ndërsa është në Arabinë Saudite nesër”.

Por kjo nuk e bën atë më pak të rëndësishme. Megjithatë, është një takim mbresëlënës me një njeri që është ende në listën terroriste të SHBA-së – dhe takimi i parë midis udhëheqësve amerikanë dhe sirianë që nga viti 2000.

Sanksionet e SHBA-së kanë ndikuar rëndë në ekonominë siriane, duke kërcënuar aftësinë e al-Sharaa për të rindërtuar vendin që kur udhëheqësi rebel rrëzoi regjimin e Asadit pesë muaj më parë.

Trump tha gjatë fjalimit të tij në forumin e investimeve SHBA-Arabia Saudite se kishte vendosur të hiqte sanksionet ndaj Sirisë pas bisedave me presidentin turk Recep Tayyip Erdogan, si dhe me princin e kurorës saudite Mohammed bin Salman.

“Oh, çfarë bëj për princin e kurorës”, tha Trump duke iu referuar MBS para se të bënte njoftimin.

Sanksionet “brutale dhe paralizuese” kishin shërbyer qëllimin e tyre në atë kohë, por nuk ishin më të nevojshme, tha Trump, duke shtuar: “Tani është koha e tyre për të shkëlqyer. Po i heqim të gjitha. Paç fat Siri. Na trego diçka shumë të veçantë”.

Në një shenjë të mëtejshme të normalizimit të marrëdhënieve SHBA-Siri, Trump tha se Sekretari i tij i Shtetit, Marco Rubio do të takohet me ministrin e jashtëm sirian të enjten në Turqi. /Telegrafi/

 

 

The post Trump do të takohet nesër me presidentin sirian në Riad appeared first on Telegrafi.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka njoftuar se SHBA do të heqë të gjitha sanksionet ndaj Sirisë, duke e cilësuar këtë si një hap drejt një kapitulli të ri për vendin e Lindjes së Mesme. Deklarata u bë publike në prag të një takimi të paralajmëruar për nesër mes Trump dhe presidentit sirian […]

The post Trump njofton fundin e sanksioneve ndaj Sirisë: Tani është koha e tyre për të shkëlqyer! appeared first on BoldNews.al.

Ushtria izraelite tha të dielën se kishte riatdhesuar trupin e një ushtari të zhdukur prej më shumë se katër dekadash, pasi i kishte gjetur mbetjet në “zemër të Sirisë” gjatë një operacioni special me agjencinë e inteligjencës Mossad.

Tzvika Feldman ishte një nga tre ushtarët izraelitë që u zhdukën gjatë një beteje në vitin 1982 kundër forcave siriane në Libanin lindor.

Një nga ushtarët u kthye në Izrael gjashtë vjet më parë, dhe me Feldmanin që tani është sjellë në shtëpi, udhëheqësit izraelitë thanë se përpjekjet do të vazhdojnë për të rikuperuar të tretin.

“Në një operacion special të udhëhequr nga IDF (ushtria) dhe Mossad, trupi i Rreshterit të Klasit të Parë Tzvika Feldman u gjet në zemër të Sirisë dhe u soll përsëri në Izrael”, tha ushtria në një deklaratë, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Në një deklaratë të veçantë, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu vlerësoi përpjekjet për të gjetur eshtrat e Feldman, duke vënë në dukje se kërkimi për të dhe shokët e tij – Zachariah Baumel dhe Yehuda Katz – kishte vazhduar për dekada.

Ushtria tha se eshtrat e Feldman ishin identifikuar nga Qendra e Identifikimit Gjenomik…, por dha pak detaje se si trupi i tij u gjet thellë brenda Sirisë.

“Kthimi i Rreshterit Feldman u bë i mundur nëpërmjet një operacioni kompleks dhe të fshehtë, i mundësuar nga inteligjenca e saktë dhe përdorimi i aftësive operacionale që demonstruan zgjuarsi dhe guxim”, thuhet në deklaratë. /Telegrafi/

The post Ushtria izraelite thotë se trupi i ushtarit të zhdukur prej 43 vitesh është gjetur në “zemër të Sirisë” appeared first on Telegrafi.