❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

Ndërtimet pa leje, Rama paralajmëron reformë të re për kontrollin e territorit

By: fra nc
9 July 2025 at 11:42

Kryeministri Edi Rama ka reaguar sërish lidhur me zënien e hapësirave publike dhe ndërtimet pa leje në territor.

Përmes një postimi në rrjetin social X, kreu i qeverisë paralajmëroi një reformë të re për administrimin e territorit, duke vënë theksin mbi përgjegjësinë e Inspektoratit Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit për ndërtimet pa leje.

Rama njoftoi gjithashtu se paralelisht me këtë reformë, po projektohen edhe nisma të tjera në sektorë kyç si furnizimi me ujë, pastrimi i qyteteve, si dhe furnizimi me naftë dhe barna.

“Toleranca ndaj tokave tĂ« xanuna nĂ« kurriz tĂ« komunitetit apo lejeve me shkelje nĂ« kurriz tĂ« qytetit, qĂ« janĂ« pranuar nga qeverisja vendore si bashkĂ«udhĂ«tare tĂ« jetĂ«s urbane, ndĂ«rkohĂ« qĂ« inspektoriatet e mbrojtjes sĂ« territorit dhe policitĂ« bashkiake janĂ« bĂ«rĂ« nĂ« tĂ« shumtĂ«n e rasteve pjesĂ« e problemit, do tĂ« adresohet rrĂ«njĂ«sisht me njĂ« reformĂ« tĂ« re ligjore tĂ« kontrollit e tĂ« zhvillimit tĂ« territorit, pĂ«r tĂ« cilĂ«n kemi nisur nga puna paralelisht me disa reforma tĂ« reja tĂ« shĂ«rbimit me ujĂ« tĂ« pishĂ«m, tĂ« sistemit tĂ« pastrimit e tĂ« pĂ«rpunimit tĂ« mbetjeve, tĂ« furnizimit tĂ« popullit me naftĂ« e me barna, si edhe tĂ« shĂ«rbimit spitalor, qĂ« do tĂ« jenĂ« piketat e hyrjes nĂ« rrugĂ«n e mandatit tonĂ« tĂ« katĂ«rt pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« 2030 nĂ« Bashkimin Europian”, shkruan Rama nĂ« X.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Ndërtimet pa leje, Rama paralajmëron reformë të re për kontrollin e territorit appeared first on Euronews Albania.

Dumani: 43 procedime penale për krimet zgjedhore, kontrolle banesash dhe zyrash

TIRANË, 26 qershor /ATSH/ Drejtuesi i pĂ«rgjithshĂ«m i ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme Altin Dumani tha sot se hetimet e shpejta nĂ« prag tĂ« zgjedhjeve tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« 11 majit dhe gjatĂ« gjithĂ« fushatĂ«s zgjedhore, kanĂ« çuar nĂ« rezultate konkrete pĂ«r adresimin e veprave penale qĂ« lidhen me zgjedhjet.

GjatĂ« aktivitetit “PĂ«rtej monitorimit: Drejt njĂ« reformĂ« zgjedhore gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se pĂ«r integritetin e zgjedhjeve nĂ« ShqipĂ«ri”, ku merrnin pjesĂ« edhe Kryekomisioneri Ilirjan Celibashi, ambasadori britanik Nick Abbott dhe drejtues tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit, Dumani u shpreh se bashkĂ«punimi me ProkurorinĂ« e PĂ«rgjithshme, KQZ-nĂ« dhe PolicinĂ« e Shtetit ndĂ«rtoi njĂ« regjim proaktiv, si front kundĂ«r veprave penale nĂ« zgjedhje, qĂ« ka çuar nĂ« 43 procedime penale.

“JanĂ« administruar 192 materiale qĂ« lidhen me dyshime pĂ«r krime zgjedhore, nga kĂ«to 43 materiale kallĂ«zuese janĂ« regjistruar si procedime penale. NdĂ«r 43 procedime penale pĂ«r krime zgjedhore, nga ato 22 janĂ« referuar si krime nga Policia e Shtetit, 1 procedim nga shĂ«rbimi i kontrollit tĂ« burgjeve, 9 janĂ« regjistruar me iniciativĂ« tĂ« ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme, 3 si rezultat i denoncimit nga shtetas tĂ« ndryshĂ«m, 3 nga prokuroritĂ« e rretheve, 4 nĂ« kallĂ«zimet e subjekteve politike dhe 1 nga njĂ« procedim tjetĂ«r penal i regjistruar mĂ« parĂ«â€, tha Dumani.

Kreu i SPAK nĂ«nvizoi se nga totali i procedimeve, 35 procedime janĂ« pĂ«r korrupsion aktiv nĂ« zgjedhje. “KatĂ«r procedime janĂ« pĂ«r korrupsion aktiv dhe pasiv nĂ« zgjedhje, 1 procedim penal pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« funksionit publik pĂ«r qĂ«llime politike, 1 pĂ«r kanosje apo dhunimi ndaj pjesĂ«marrĂ«se nĂ« zgjedhje dhe disa tĂ« tjera pĂ«r vepra tĂ« tjera penale”.

“JanĂ« ushtruar disa kontrolle banese zyre personale. JanĂ« ekzekutuar 20 vendime gjykate pĂ«r lejim kontrolli tĂ« ambienteve tĂ« ndryshme dhe personave tĂ« ndryshĂ«m, janĂ« sekuestruar prova e dokumente tĂ« rĂ«ndĂ«sishme qĂ« do t’i shĂ«rbejnĂ« procesit tĂ« hetimit”, tha Dumani.

“Sfidat nuk janĂ« tĂ« pakta. Referuar materialeve tĂ« partive tĂ« politike depozituar nĂ« SPAK, kallĂ«zimet e tyre kanĂ« qenĂ« tĂ« paplota. Nevojitet mĂ« shumĂ« ndĂ«rgjegjĂ«sim publik dhe mbĂ«shtetje mĂ« e madhe pĂ«r denoncimin pĂ«rmes fushatave informuese dhe garancive ligjore pĂ«r mbrojtjen e dĂ«shmitarit”, pohoi kreu i SPAK.

Kreu i SPAK theksoi rëndësinë e bashkëpunimit në kohë reale mes Prokurorisë së Përgjithshme, KQZ-së dhe Policisë së Shtetit, si një angazhim shumë produktiv për të adresuar dhe zgjidhur në kohë të shpejtë çdo ankim apo pretendim të bërë nga qytetarët, forcat politike apo organizata të ndryshme të shoqërisë civile.

/e.i//a.f/

The post Dumani: 43 procedime penale për krimet zgjedhore, kontrolle banesash dhe zyrash appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BE kĂ«rkon “reforma tĂ«rĂ«sore” pĂ«r median nĂ« ShqipĂ«ri

By: Ardit
18 June 2025 at 17:40

Lajmet për hapjen e kapitujve të negociatave kanë qenë të shumëreklamuara nga qeveria gjatë muajve të fundit, nën premtimin e integrimit të shpejtë të Shqipërisë në Bashkimin Evropian, por një dokument jozyrtar i sekretariatit të Këshillit të Bashkimit Evropian, institucionit që merr vendime në lidhje me procesin negociues dhe anëtarësues, thekson se vendi ka nevojë [
]

The post BE kĂ«rkon “reforma tĂ«rĂ«sore” pĂ«r median nĂ« ShqipĂ«ri appeared first on BoldNews.al.

“SPAK sulmohet se po punon”/ Reagon analisti: Kemi nevojĂ« pĂ«r reformĂ« zgjedhore

12 June 2025 at 17:39

Baçi tha se “ShqipĂ«ria bĂ«het” mori mbi 60 mijĂ« vota dhe sĂ«rish nxori njĂ« deputet, ndĂ«rsa shtoi se edhe Lulzim Basha mori mbi 20 mijĂ« vota e nuk fitoi dot asnjĂ« mandat. Sipas tij, kjo tregon se reforma zgjedhore ka nevojĂ« pĂ«r ndryshim.

Analisti politik Agim Baçi, i ftuar në një studio televizive, komentoi situatën aktuale politike në vend.

Agim Baçi:

“Evidentimi i problemeve tĂ« zgjedhjeve tĂ« 11 majit Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si. Largimi i koalicioneve nga Edi Rama i bĂ«n dĂ«m opozitĂ«s. ‘ShqipĂ«ria bĂ«het’ mori 61 mijĂ« vota dhe mori 1 mandat, Basha mori mbi 20 mijĂ« vota dhe nuk fitoi deputet. Kemi nevojĂ« pĂ«r reformĂ« zgjedhore. Duhet njĂ« reformĂ« e thellĂ«. Mbledhja e fakteve pĂ«r proces elektoral tĂ« vjedhur Ă«shtĂ« diçka e mirĂ«. Integrimi nĂ« BE besoj se do bĂ«het si nĂ« NATO, ndodh pĂ«r çështje strategjike dhe jo reformash. Edi Rama dhe Sali Berisha janĂ« kundĂ«rshtarĂ« tĂ« drejtĂ«sisĂ«. PavarĂ«sia e gjyqĂ«sorit duhet tĂ« ruhet. Kompromisi i mundshĂ«m mes palĂ«ve politike kundĂ«r drejtĂ«sisĂ« do ishte i frikshĂ«m”.

The post “SPAK sulmohet se po punon”/ Reagon analisti: Kemi nevojĂ« pĂ«r reformĂ« zgjedhore appeared first on Sot News | Lajme.

Reforma, Mali i Zi së shpejti me ditë pune 7-orëshe

8 June 2025 at 22:52

Qeveria e Malit tĂ« Zi Ă«shtĂ« afĂ«r miratimit tĂ« njĂ« zgjidhjeje qĂ« do tĂ« sillte orarin shtatĂ«orĂ«sh tĂ« punĂ«s, dhe modeli qĂ« po shqyrtohet pritet tĂ« kĂ«naqĂ« si punĂ«dhĂ«nĂ«sit, ashtu edhe sindikatat, njoftoi kryeministri i Malit tĂ« Zi, Milojko Spajiç. Ky i fundit deklaroi se, pas shqyrtimeve tĂ« gjera, Ă«shtĂ« gjetur njĂ« model me tĂ« [
]

The post Reforma, Mali i Zi së shpejti me ditë pune 7-orëshe appeared first on BoldNews.al.

Gonzato: Reforma zgjedhore të përfshijë rekomandimet e OSBE-ODIHR! Anëtarësimi kërkon dialog politik

By: Mirgen
28 May 2025 at 20:37

Bashkimi Europian kĂ«rkon nga klasa politike shqiptare tĂ« pĂ«rfshijĂ« nĂ« reformĂ«n e re zgjedhore tĂ« gjitha rekomandimet e OSBE/ODIHR, ndĂ«rsa pret qĂ« palĂ«t t’i qĂ«ndrojnĂ« angazhimit tĂ« tyre pĂ«r ta pĂ«rmbyllur kĂ«tĂ« proces deri nĂ« vitin 2026. NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r emisionin “Ekspres” nĂ« RTSH, ambasadori i Bashkimit Evropian nĂ« ShqipĂ«ri, Silvio Gonzato, tha se [
]

The post Gonzato: Reforma zgjedhore të përfshijë rekomandimet e OSBE-ODIHR! Anëtarësimi kërkon dialog politik appeared first on BoldNews.al.

“Vendi i ShqipĂ«risĂ« nĂ« BE, i rĂ«ndĂ«sishĂ«m”, Macron: Franca krah jush. Perspektiva e 2027 Ă«shtĂ« njĂ« realitet

By: xhir jeta
17 May 2025 at 09:48

Krah kryeministrit Rama nĂ« TiranĂ«, Presidenti Emanuel Macron shprehu mbĂ«shtetjen pĂ«r rrugĂ«n europiane tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Macron vlerĂ«soi se vendi i ShqipĂ«risĂ« nĂ« BE Ă«shtĂ« I rĂ«ndĂ«sishĂ«m, ndĂ«rsa theksoi se perspektiva e 2027 Ă«shtĂ« njĂ« realitet. “ShqipĂ«ria tregon udhĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« shkĂ«lqyer” tha ai.

“BashkĂ«punimi universitar po bĂ«het realitet. NĂ« fushĂ«n ekonomike projekti prioritar menaxhimi I ujit, turizmi , bujqĂ«sia. Kjo pĂ«r tĂ« thĂ«nĂ« se deklaratat e mĂ«parshme u bĂ«nĂ« realitet. Kemi avancuar nĂ« temat e mbrojtjes.do vijojmĂ« nĂ« tĂ« gjitha fushat me kapacitet tĂ« mirĂ«. RadarĂ«t e mbikĂ«qyrjes, kemi vijuar bashkĂ«punim dhe pĂ«r mĂ« shumĂ« aktorĂ« francezĂ«, prania jonĂ« Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« gjitha rajonin.

Franca do jetë krah jush për kapacitet financimi Më shumë se 300 milionë investime janë bërë tashmë, edhe për Korcën djepi historik I frankofonisë. Përtej kësaj marrëdhënie dy palëshe, duam të shkojmë më tej. Vendi i Shqipërisë në BE, është i rëndësishëm Shqipëria ka bërë avancime të mëdha, kam besim te ajo që do bëni, jam I lumtur për mandatin. Udha e Shqipërisë drejt BE është shumë e qartë.

ËshtĂ« njĂ« udhĂ« shumĂ« sensibĂ«l, Franca do jetĂ« krah jush pĂ«r t ju shoqĂ«ruar nĂ« kĂ«to reforma. Ju do mbani axhendĂ«n tuaj dhe ne tonĂ«n. Perspektiva e 2027 Ă«shtĂ« njĂ« realitet. ShqipĂ«ria tregon udhĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« shkĂ«lqyer” u shpreh Macron./abcnews.al

Rama: Pensioni mesatar në 400 euro

TIRANË, 5 maj /ATSH/ Kryeministri Edi Rama u shpreh sot gjatĂ« njĂ« interviste televizive se pensionistĂ«t nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« tĂ« ndarĂ« nĂ« dy blloqe, ata qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension para 2014-s dhe qĂ« kanĂ« pensione mĂ« tĂ« ulta dhe ata qĂ« kanĂ« dalĂ« pas 2014-s dhe reformĂ«s sĂ« qeverisjes socialiste dhe qĂ« kanĂ« pensione mĂ« tĂ« larta.

Rama tha se para reformës së qeverisjes socialiste në 2014-n për pensionet, në Shqipëri nuk ka pasur sistem pensionesh, por sistem asistence.

Sipas tij, para qeverisjes socialiste ritja e pensioneve nuk bazohej te kontributet dhe nuk tĂ« njihej e drejta pĂ«r tĂ« marrĂ« pensione bazuar nĂ« kontribute. “Ti tavanin e kishe 24 mijĂ« lekĂ« tĂ« reja dhe tĂ« gjithĂ« qĂ« dilnin nĂ« pension merrnin asistencĂ«. Merre sot njĂ« mĂ«suese qĂ« ka dalĂ« nĂ« pension nĂ« 2016-n me 35 vite pune dhe njĂ« pĂ«rpara 2013-s me 35 vite pune. Nuk funksionon rritja si rritja e rrogave, se bie shteti. Pensionet duhet tĂ« bazohen te kontributet. TĂ« gjithĂ« pensionistĂ«t qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension gjatĂ« qeverisjes sonĂ« kanĂ« pensione dhe 400, dhe 500 euro. Kjo ka ndodhur sepse ne kemi vendosur qĂ« kjo del nĂ« bazĂ« tĂ« kontributeve. PĂ«r pensionet e plota e kemi mesataren 300 euro, sepse kemi vendosur sistemin siç e ka gjithĂ« bota”, pohoi Rama.

Kryeministri u ndal edhe te blloku tjetër i pensionistëve, që nuk janë pensionuar mbi bazën e kontributeve, por kanë mbetur jashtë, plus pensionet e fshatit që janë asistencë, se nuk kanë dhënë kontribute shoqërore.

“Kemi dhĂ«nĂ« bonuse, 230 mijĂ« pensionistĂ« kanĂ« marrĂ« rimbursime pĂ«r ilaçet, pĂ«r energjinĂ« elektrike. Ne duam qĂ« pĂ«r kĂ«ta qĂ« janĂ« me pension tĂ« plotĂ« ta çojmĂ« pensionin mesatar nga 300 nĂ« 400 euro, ndĂ«rsa ata me pensione tĂ« ulta tĂ« vendosim minimalin, ku do duhet tĂ« futet dhe shteti, pra 200 euro”, tha Rama.

Kryeministri tha se ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« ulur nĂ« njĂ« tryezĂ« me BE me 250 mijĂ« faqe ku po negociohet çdo “qime” e lĂ«kurĂ«s sĂ« shteti, ndĂ«rsa opozita ka program dĂ«shirash.

/a.f/r.e/

The post Rama: Pensioni mesatar në 400 euro appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Rama: Pensioni mesatar 400 euro në Shqipërinë 2030, do vijojmë me dhënien e bonuseve

TIRANË, 3 maj/ATSH/ Kryeministri, njĂ«herĂ«sh kreu i PS-sĂ«, Edi Rama gjatĂ« takimit elektoral nĂ« GjirokastĂ«r u ndal sot te reforma e pensioneve nĂ« pasqyrĂ« e qartĂ« tĂ« asaj qĂ« sjell keqqeverisja dhe mirĂ«qeverisja.

Rama u shpreh se “nĂ« vitet kur u godit ideja e pensionit nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« barbare ndodhi fillimi i hapjes sĂ« njĂ« grope shumĂ« tĂ« madhe qĂ« Ă«shtĂ« akoma midis nesh. U shkatĂ«rruan shumĂ« industri dhe u mbyllĂ«n shumĂ« fabrika dhe shumĂ« njerĂ«z u konsiderua pensionistĂ« edhe nĂ« moshĂ«n 40 vjeç qĂ« nuk iu dha pension, por asistencĂ«. U vendos njĂ« tavan 24 mijĂ« lekĂ« dhe u veprua kĂ«shtu pĂ«r 23 vite. Ne nuk kishim njĂ« sistem sigurimesh tĂ« qĂ«ndrueshme dhe fond sigurimesh tĂ« qĂ«ndrueshme, por njĂ« gropĂ« qĂ« vetĂ«m thellohej. BĂ«mĂ« reformĂ«n dhe pĂ«rmbysĂ«m logjikĂ«n pasi nuk mund tĂ« kesh njĂ« tavan pĂ«r pensionet”.

“Sot kemi dy blloqe pensionistĂ«sh. NjĂ« bllok qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension para reformĂ«s tonĂ« qĂ« janĂ« me pension tĂ« ulĂ«t dhe njĂ« bllok qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension pas reformĂ«s tonĂ« dhe qĂ« kanĂ« dal nĂ« pension pas reformĂ«s tonĂ«â€, theksoi Rama.

Kryeministri solli si shembull pensionin e mësuesit, të atij që ka dal në pension para reformës dhe me pension të ulët dhe atij që ka dal në pension pas reformës dhe që ka pension më të lartë.

“NĂ« aspektin moral kjo Ă«shtĂ« e padrejtĂ«, nĂ« aspektin e sistemit kjo Ă«shtĂ« e vetmja rrugĂ« sepse ajo gropĂ« nuk mbyllej kurrĂ«. Ne gjithsesi duhet tĂ« gjejmĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« edhe atyre qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension para reformĂ«s duhet t’u vijmĂ« nĂ« ndihmĂ«. Ne filluam me rritjen e bonuseve sepse t’u vijmĂ« pranĂ« parĂ« pensionistĂ«ve duhet tĂ« risim ekonominĂ«. PikĂ«risht se ekonomia ka filluar tĂ« japĂ« rezultate, na u krijuar mundĂ«sia tĂ« rrisim bonusin. Pastaj na u krijua mundĂ«sia tĂ« japim dy bonuese gjĂ« qĂ« do vazhdojmĂ« tĂ« bĂ«jmĂ« sĂ« edhe vitin tjetĂ«r”, deklaroi ai.

“Kemi dy nivele bonuesesh, nivelin deri nĂ« 200 euro dhe mbi nivelin 200 euro dhe japim mĂ« shumĂ« atyre qĂ« janĂ« nĂ«n 200 euro pasi janĂ« pensionistĂ«t qĂ« kanĂ« dalĂ« nĂ« pension para reformĂ«s. Sot kemi njĂ« pension mesatar 300 euro nĂ«se i referohemi sigurimeve tĂ« plotĂ«. Pensioni mesatar do shkojĂ« 400 euro nĂ« ShqipĂ«rinĂ« 2030. NdĂ«rkohĂ« qĂ« pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r do fusim mĂ« shumĂ« nga arka e pĂ«rbashkĂ«t”, deklaroi Kryeministri Rama.

The post Rama: Pensioni mesatar 400 euro në Shqipërinë 2030, do vijojmë me dhënien e bonuseve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

“NĂ« interes tĂ« KosovĂ«s qĂ« tĂ« formojĂ« shpejt institucionet e saj”/ BE: Arritja e reformave, Ă«shtĂ« lĂ«vizja pĂ«rpara në 

24 April 2025 at 15:07

Guillaume Mercier, zĂ«dhĂ«nĂ«s i BE-sĂ« pĂ«r çështje tĂ« zgjerimit, Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjur nĂ« pyetjet nĂ«se dĂ«shtimi i katĂ«rt me radhĂ« pĂ«r tĂ« konstituuar Kuvendin e KosovĂ«s ka pasoja nĂ« raportet e KosovĂ«s me BE-nĂ«. “Ne nuk do tĂ« komentojmĂ« çështjet e brendshme tĂ« KosovĂ«s, sikurse nuk i komentojmĂ« as pĂ«r cilindo vend tjetĂ«r partner. Ajo qĂ« mund tĂ« them Ă«shtĂ« se gjithsesi Ă«shtĂ« nĂ« interes tĂ« KosovĂ«s qĂ« tĂ« formojĂ« shpejt institucionet e saj. Kjo Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r arritjen e reformave evropiane dhe pĂ«r tĂ« lĂ«vizur pĂ«rpara nĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ«tim“, ka thĂ«nĂ« ai.

Bashkimi Evropian, ndonëse nuk komenton çështjet dhe procedurat e brendshme në Kosovë, sikurse as në ndonjë vend tjetër partner, vlerëson se është në interes të Kosovës që sa më parë të formojë institucionet e saj. Ai ka nënvizuar edhe rëndësinë që kjo ka për përfitimet e Kosovës nga Plani i Rritjes i BE-së.

“ËshtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme edhe pĂ«r çështje tĂ« tjera siç Ă«shtĂ« Plani i rritjes. Siç e dini, na duhet qĂ« tĂ« kemi Kuvendin e KosovĂ«s tĂ« konstituar nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« vazhdojmĂ« punĂ«n nĂ« kĂ«tĂ« drejtim po ashtu“, ka thĂ«nĂ« ky zĂ«dhĂ«nĂ«s i BE-sĂ«.

The post “NĂ« interes tĂ« KosovĂ«s qĂ« tĂ« formojĂ« shpejt institucionet e saj”/ BE: Arritja e reformave, Ă«shtĂ« lĂ«vizja pĂ«rpara në  appeared first on Sot News | Lajme.

Jeta e Papa Françeskut/ Një epokë reformash dhe polemikash brenda Kishës

By: xhir jeta
21 April 2025 at 11:40

Papa Françesku ka ndërruar jetë në moshën 88-vjeçare. Që nga viti 2013, ai drejtoi 1.3 miliard katolikë, duke u vlerësuar për thjeshtësinë, por edhe kritikuar për përçarjet. Në këtë video, Zëri i Amerikës sjell një vështrimin për jetën e një pape që mbrojti të varfrit dhe emigrantët, por përpjekjet e të cilit për të reformuar Kishën krijuan konfuzion dhe ndasi mes besimtarëve.

Papa Franceku arriti shumë gjëra për herë të parë si udhëheqës i 1.3 miliardë katolikëve në botë.

Horge Mario Bergoglio u lind nga prindër emigrantë italianë në Buenos Aires të Argjentinës. Në 2013 ai u bë Papa I parë nga Amerika Latine dhe i pari jezuit që drejtoi Kishën Katolikë, duke zgjedhur emrin papnor Francesku, sipas Shën Franceskut të Asizit, një shenjt i njohur për përulësinë dhe thjeshtësinë e tij. Ai ishte 76 vjec në atë kohë.

Francesku preferoi një qasje më pak formale se paraardhësit e tij dhe jetoi në mënyrë modeste, duke zgjedhur të flinte në një shtëpi të thjeshtë mysafirësh në Vatikan ne vend të aparatamentit papnor.

Papa zemëroi katolikët konservatorë duke zbutur qëndrimin ndaj disa dokrinave, por mbeti I vendosur për cështjen e abortit.

“Aborti Ă«shtĂ« vrasje, pa ekuivok, ata qĂ« kryejnĂ« aborte vrasin.”

Francesku mbajti qĂ«ndrim zyrtar se cdo akt seksual jashtĂ« martesĂ«s tradicionale Ă«shtĂ« mĂ«kat, por bĂ«ri thirrje pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund persekutimit tĂ« homoseksualĂ«ve nĂ« mbarĂ« botĂ«n dhe mbĂ«shteti pĂ«rfshirjen personave LGBTQ+ brenda kishĂ«s.

‘NĂ«se njĂ« person Ă«shtĂ« homoseksual dhe kĂ«rkon Zotin dhe ka vullnet tĂ« mirĂ«, kush jam unĂ« pĂ«r ta gjykuar?”

Ai e zgjeroi qasjen në kungim për ata që ishin të shkurorëzuar dhe të martuar sërish.

Francesku rriti rolin e grave në Meshë dhe në udhëheqjen e Vatikanit, por mbeti i palëkundur në qëndrimin e Kishës se vetëm burrat mund të shugurohen si priftërinj.

Francesku u dërgoi një letër peshkopëve amerikanë duke thënë se ndihma për emigrantët është një detyrim moral dhe kritikoi anëtarë të lartë katolikë të administratës amerikane për përpjekjet e tyre të ashpra për të zbatuar ligjet e emigracionit dhe për dëbimet masive.

Ai udhëtoi në më shumë se 60 vende si Papë. Shëndeti i tij u përkeqësua dhe duke përdorur një karrige me rrota, Papa Francesku vizitoi katër vende të rajonit Azi-Paqësor në vitin 2024.

Në Sudanin e Jugut, gjatë një meshe para mijëra njerëzve ai bëri thirrje për paqe. Në Irak, ai u përpoq të kapërcejë ndasitë mes të krishterëve dhe myslimanëve, në Kubë, ai punoi për të zbutur marrëdhëniet, mes SHBA dhe Kubës.

Kina nuk e ftoi kurrë, por ai arriti një marrëveshje historike dhe të diskutueshme mbi mënyrën se si Pekini i cakton peshkopët katolikë.

Papa Francesku punoi për një marrëveshje paqeje mes Moskës dhe Kievit për luftën në Ukrainë, por nuk arriti ta realizojë atë.

“NĂ« emĂ«r tĂ« Zotit, ju lutem ndaleni kĂ«tĂ« masakĂ«r!’

Papa Francesku u zgjodh pas dorëheqjes së Papa Benedikt, I cili u bë Papa I parë që hoqi dorë për arsye shëndetësore, duke krijuar një dekadë të pazakontë me dy Papë të gjallë deri me vdekjen e Benediktit në dhjetor 2022.

Francesku vuajti nga probleme shëndetësore, gjatë gjithë jetës, duke humbur një pjesë të mushkërive në rini.

Më vonë, ai pati probleme me gjunjët dhe crregullime të përsëritura në mushkëri.

Pap Francesku u shtrua në një spital të Romës në mes të shkurtit 2025 me një infeksion respirator që u përkeqësua.  Ai emëroi 110 nga 140 kardinalët që do të jenë të ligjshëm për të marrë pjesë në konklavën papnore që do të vendosë për pasuesin e tij./REL

 

Analiza: Reformimi i plotë i taksave vendore, urgjent dhe i domosdoshëm

By: user7
16 April 2025 at 07:20

Sistemi aktual i taksave vendore kërkon një reformë të thellë në strukturë, varësi institucionale, barrë tatimore, kuadër ligjor. Qëllimi duhet të jetë: (1) thjeshtësi në zbatim, (2) objektivitet pa hapësira për interpretime subjektive dhe (3) një barrë tatimore më e ulët e më e drejtë. Ligji 9632 dhe aktet nënligjore nuk janë harmonizuar me zhvillimet në legjislacionin tatimor, duke krijuar boshllëqe dhe mos koordinim me ligje si tatimi mbi të ardhurat, TVSH apo procedurat tatimore. Një reformë e thellë e taksave vendore do të krijonte një klimë më të favorshme për bizneset dhe investitorët. Disa nga arsyet pse reforma është urgjente dhe e domosdoshme:

Së pari, ndarja e tatimpaguesve sipas xhiros (0-2-8 milionë lekë) bie ndesh me kufirin aktual prej 14 milionë lekësh të përcaktuar në ligjin organik të të ardhurave. Ky mospërputhje nxit shmangien nga formalizimi dhe penalizon padrejtësisht bizneset për diferenca të vogla në xhiro. Gjithashtu, taksa për ndërtimet dhe detyrimi për strehimin social kanë rritur kostot, duke goditur blerësin dhe veçanërisht shtresën e mesme, pa transparencë për përfituesit e këtij kontributi.

Së dyti, mungesa e koordinimit mes bashkive dhe administratës qendrore, pavarësisht marrëveshjeve ekzistuese dypalëshe që kanë, mbetet shqetësuese. Ne kemi klientët tanë që kanë muaj që e kanë hapur biznesin, kanë dërguar dhe njoftim për regjistrim në taksat vendore (edhe pse nuk e kanë detyrim njoftimin) dhe akoma nuk e kanë faturën përkatëse për të paguar taksat vendore, edhe pse afati është 30 ditë pas hapjes së biznesit.

Apo kemi raste që klientët tanë kanë ndryshuar kategorinë prej xhiros së rritur dhe kjo gjë nuk është reflektuar në kohë në sistem dhe nuk ka pasur faturë për pagesë të gjeneruar, por është shfaqur pas 3 vitesh, bashkë me gjoba dhe kamatëvonesa edhe pse vullneti dhe korrektësia për të paguar ka qenë në çdo kohë!

Regjistrimet në QKB dhe deklarimet tatimore në sistemin e tatimeve qendror janë të njëkohshme për të gjithë institucionet e tjera publike, megjithatë, nuk përkthehen automatikisht në përditësim të detyrimeve për taksat vendore. Mungesa e sistemit të adresave rrit pasigurinë dhe penalitetet, ndërsa Komisioni i Apelimit për Taksa Vendore ka pretendime dhe emisione investigative që nuk ka qenë funksional, duke cenuar të drejtën për apelim.

SĂ« treti, fragmentimi i sistemit dhe mungesa e standardizimit mes bashkive. Çdo bashki ka autonomi pĂ«r tĂ« miratuar rregulla dhe nivele tĂ« ndryshme taksash, duke krijuar njĂ« mozaik tĂ« pakoordinuar pĂ«r bizneset qĂ« operojnĂ« nĂ« nivel kombĂ«tar. Po ashtu, mungon dixhitalizimi i plotĂ« i proceseve dhe transparenca. Ndryshe nga administrata qendrore, bashkitĂ« ende pĂ«rdorin praktika tĂ« decentralizuara, tĂ« pa aksesueshme dhe tĂ« fragmentuara pĂ«r tatimpaguesin.

SĂ« fundi, parimi i proporcionalitetit, i zbatuar nĂ« legjislacionin tatimor kudo, shpesh neglizhohet nĂ« nivel vendor nga dispozitat e VKB qĂ« janĂ« grey areas. Zbatimi jo proporcional i detyrimeve vjetore, pa marrĂ« parasysh momentin e hapjes apo mbylljes sĂ« aktivitetit apo ndryshimin e kategorisĂ« sjell ngarkesa tĂ« pajustifikuara vjetore dhe jo proporcionale. Shembulli i tarifĂ«s sĂ« arsimit, e quajtur “e pĂ«rkohshme” por qĂ« zgjat prej vitesh, tregon mungesĂ«n e logjikĂ«s fiskale.

Për ta mbyllur, deri në realizimin e një reforme të mirëkonsultuar gjerë dhe të plotë, bizneset duhet të veprojnë me kujdes të shtuar. Duhet që të kërkojnë faturat në kohë, të ndjekin ndryshimet e kategorisë edhe pse nuk është detyrim i tyre për të njoftuar, për të shmangur penalitete të panevojshme.

Megjithatë, reforma nuk është vetëm e domosdoshme, por urgjente. Një reformë kaq e rëndësishme kërkon një debat të gjerë publik, ku të gjithë aktorët të përfshihen në propozimin dhe miratimin e ndryshimeve. Konsultimi i shoqërisë civile, ekspertëve dhe bizneseve është një hap i jetik për të siguruar që reforma të jetë efektive dhe gjithëpërfshirëse./ Monitor

The post Analiza: Reformimi i plotë i taksave vendore, urgjent dhe i domosdoshëm appeared first on Lapsi.al.

Bilanci i ministrave ndër vite para drejtësisë, sa u paraqitën në SPAK dhe kush ka kallëzim penal

14 April 2025 at 18:00

Kryeministri Edi Rama deklaroi nĂ« fund tĂ« muajit Shkurt se nga lista e gjatĂ« e ministrave ndĂ«r vite vetĂ«m dy prej tyre janĂ« tĂ« dĂ«nuar nga drejtĂ«sia. “NĂ« tre mandate kanĂ« qenĂ« rreth ose 60 ministra, numĂ«rojini pak. Dy ministra janĂ« dĂ«nuar nga mandati i parĂ«, njĂ«ri i PartisĂ« Socialiste, njĂ«ri i aleatit strategjik ndjesĂ« pastĂ« partia aleate strategjike, pastaj njĂ« i tretĂ« nĂ« paraburgim sot e gjithĂ« ditĂ«n por i padĂ«nuar ende qĂ« prezumohet i pafajshĂ«m sipas drejtĂ«sisĂ« europiane dhe njĂ« i katĂ«rt nĂ« arrati, zĂ«vendĂ«s kryeministri. 4, ok?”, Ă«shtĂ« shprehur Rama nĂ« rubrikĂ«n “sy me sy”. Kjo ishte e para, por jo e fundit deklaratĂ« e RamĂ«s pĂ«r korrupsionin dhe hetimet ndaj anĂ«tarĂ«ve tĂ« qeverisĂ« sĂ« tij.

Edhe nĂ« takimin e fundit me diasporĂ«n nĂ« Milano, Rama Ă«shtĂ« pĂ«rpjekur tĂ« relativizojĂ« perceptimin e pĂ«rcjellĂ« nga opozita se “gjysma e qeverisĂ« Ă«shtĂ« nĂ« burg”, duke ofruar mĂ« shumĂ« njĂ« kornizĂ« statistikore. NĂ« takimin me diasporĂ«n, Rama tha me pak fjalĂ« se hetimet ndĂ«r vite janĂ« arsye pĂ«r krenari dhe jo pĂ«r turp, pasi janĂ« rezultat i njĂ« drejtĂ«sie tĂ« pavarur.

Arsyeja

Politologu Ilir Kalemaj thotĂ« pĂ«r Faktoje.al se, “deklarata e RamĂ«s qĂ« kĂ«rkon tĂ« shfajĂ«sohet duke bĂ«rĂ« spin-in e zakonshĂ«m, pĂ«r tĂ« justifikuar akuzat e shumĂ«fishta ndaj anĂ«tarĂ«ve tĂ« tij tĂ« kabinetit, janĂ« thjesht pĂ«r efekt elektoral por nuk dihet çfarĂ« efektshmĂ«rie mund tĂ« kenĂ«â€.

Pse? “Kjo pasi Ă«shtĂ« nĂ« kontradiktĂ« termash si dhe sfumon logjikĂ«n elementare. Pra, nga njĂ«ra anĂ« SPAK si institucion Ă«shtĂ« krijuar dhe vijon tĂ« mbĂ«shtetet vetĂ«m nga PS dhe Rama si garant i tij dhe nga ana tjetĂ«r, mbi 90 pĂ«rqind e tĂ« akuzuarve tĂ« SPAK nĂ« nivelet e larta janĂ« ish-ministra, ish-deputetĂ« dhe ish-kryebashkiakĂ« tĂ« PS, duke filluar nga ish-bashkĂ«punĂ«torĂ«t mĂ« tĂ« ngushtĂ« tĂ« RamĂ«s si Tahiri, Ahmetaj dhe Beqaj”.

Nga ana tjetër, sipas tij, një aradhë e gjatë funksionarësh të lartë duke nisur nga Veliaj janë gjithashtu rrugës së përballjes me drejtësinë.

Kalemaj e ka një shpjegim të relativizimit të fenomenit.

“Nuk mund ta kapitalizosh SPAK dhe reformĂ«n nĂ« drejtĂ«si elektoralisht thjesht se sondazhet e nxjerrin kĂ«tĂ« organ tĂ« drejtĂ«sisĂ« tĂ« vlerĂ«suar nga qytetarĂ«t dhe njĂ«kohĂ«sisht tĂ« nĂ«nvleftĂ«sosh rolin dhe peshĂ«n e bashkĂ«punĂ«torĂ«ve tĂ« tu tĂ« dikurshĂ«m ose tĂ« tashĂ«m thjesht pĂ«r tĂ« marrĂ« vota”.

Fenomeni  

Rrethi i hetimeve dhe ndjekjeve penale ndaj zyrtarëve të lartë dhe ish-zyrtarëve në Shqipëri është zgjeruar ndjeshëm ndër vite, me një seri rastesh që përfshijnë emra të njohur të politikës shqiptare si ministra, deputetë, kryetar bashkie
 etj

Në morinë e hetimeve Faktoje.al i është referuar vetëm paraqitjeve publike në dyert e SPAK , kallëzimeve të raportuara nga opozita si dhe njoftimeve zyrtare të SPAK që prekin emra ministrash dhe ish-ministra nga viti 2013, sa kohë deklarata e Ramës i referohej vetëm ministrave ndër vite.

ÇfarĂ« ka ndodhur?

Duke përmendur vetëm dy ministra të dënuar dhe dy të tjerë (njëri në paraburgim dhe tjetri në arrati), Rama deri diku është përpjekur ta përdorë edhe si argument për një standard të lartë moral, por edhe institucional.

Por le të marrim vetëm ata që aktualisht janë në burg dhe për çfarë për të kuptuar se sa qëndron ky standard?

Rastet

Kërkim ndërkombetar Të dënuar Të pandehur Në gjykim/arrest me burg Arrest me burg
Arben Ahmetaj Lefter KokaSonila Qato Ilir BeqajErion Veliaj
Saimir Tahiri

Kryetari i BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, Erion Veliaj, ndodhet nĂ« arrest me burg pasi ai dhe bashkĂ«shortja e tij Ajola Xoxe dyshohen nga SPAK se janĂ« ideatorĂ«t dhe zbatuesit e njĂ« skeme korruptive dhe pastrimi parash, me zanafillĂ« bashkinĂ« e TiranĂ«s. NĂ« fillimet e qeverisĂ« Rama, Veliaj (para se tĂ« zgjidhej kryetar bashkie) ka mbajtur prej dy vitesh postin e ministrit tĂ« PunĂ«s dhe Çështjeve Sociale. NjĂ« tjetĂ«r funksionar i lartĂ«, ish-zv.kryeministri Arben Ahmetaj ndodhet nĂ« kĂ«rkim ndĂ«rkombĂ«tar. Ndaj tij janĂ« ngritur akuza pĂ«r “pastrim parash”, “fshehje tĂ« pasurisĂ«â€ dhe “korrupsion pasiv”. Hetimet janĂ« shtyrĂ« tre herĂ« deri tani. Ndaj tij Ă«shtĂ« nĂ« zhvillim edhe njĂ« hetim pasuror, ku janĂ« sekuestruar disa prona

Në një tjetër çështje, SPAK ka kërkuar gjykimin për 11 të pandehur në aferën e SASPAC, përfshirë ish-ministrin Ilir Beqaj, i akuzuar për 6 vepra të rënda penale, ndër to korrupsion dhe mashtrim.

SPAK gjithashtu ka shpallur pretencën për ish-drejtoreshën e ARRSH, Sonila Qato, e akuzuar për shkelje të barazisë në tendera për një kontratë prej 19 milionë euro. Për të është kërkuar 1 vit burg dhe ndalim nga funksionet publike për 5 vite. Qato ka mbajtur edhe postin e Ministres për Mbrojtjen e Sipërmarrjes në vitin 2017.

Të dënuarit

Ish-ministri i Mjedisit, Lefter Koka, u dĂ«nua me 10 vite burg pĂ«r çështjen e inceneratorĂ«ve, por pĂ«rfitoi ulje dĂ«nimi nga gjykimi i shkurtuar, duke u dĂ«nuar pĂ«rfundimisht me 6 vite e 8 muaj. I njĂ«jti dĂ«nim vlen edhe pĂ«r çështjen e inceneratorit tĂ« Elbasanit. NdĂ«rkohĂ«, ish-ministri i BrendshĂ«m, Saimir Tahiri, u dĂ«nua me 5 vite burg pĂ«r “shpĂ«rdorim detyre”, i reduktuar nĂ« 3 vite e 4 muaj. Ai u lirua nĂ« qershor 2023, megjithĂ«se i kishin mbetur edhe 1 vit e 8 muaj nga dĂ«nimi. Akuzat mĂ« tĂ« rĂ«nda ndaj tij nuk u provuan.

Kallëzimet

Disa prej ministrave aktualĂ« apo ish kanĂ« dĂ«shmuar nĂ« SPAK rreth kallĂ«zimeve qĂ« janĂ« adresuar ndaj tyre kryesisht nga forcat politike kundĂ«rshtare, por ka edhe prej tyre (nĂ« njĂ« numĂ«r shumĂ« tĂ« pakĂ«t) qĂ« kanĂ« dĂ«shmuar edhe pa qenĂ« tĂ« kallĂ«zuar, si persona qĂ« kanĂ« dijeni mbi çështjet qĂ« po heton SPAK. Fenomeni ndĂ«r vite tregon gjithashtu se jo çdo kallĂ«zim apo denoncim ka qenĂ« i bazuar nĂ« prova, ndĂ«rsa PD-ja pĂ«r shkak edhe tĂ« luftĂ«s sĂ« brendshme ka qenĂ« e fragmentuar pa arritur tĂ« krijojĂ« njĂ« data bazĂ« se sa kallĂ«zime ka depozituar ndĂ«r vite dhe pĂ«r çfarĂ« konkretisht ndaj ministrave tĂ« qeverisĂ« “Rama”. TĂ« paktĂ«n njĂ« e tillĂ« nuk iu vu nĂ« dispozicion Faktoje.al deri nĂ« botimin e kĂ«tij artikulli.

Lista

Faktoje.al sjellë një listë emrash të ministrave aktualë dhe atyre ndër vite që janë paraqitur të paktën një herë në SPAK, si dhe atyre ndaj të cilëve ka pasur një kallëzim penal. Mbi 30% e listës së 65 ministrave (qysh prej vitit 2013) rezulton të ketë pasur të paktën një ballafaqim direkt ose indirekt me organet e drejtësisë. Ndërkohë, me probleme ligjore të theksuara deri më tani (të dënuar, pandehur, arrest me burg, në kërkim) rezultojnë 6

Përfundim

Referuar sa më sipër, deklaratën e kryeministrit Edi Rama se nga viti 2013 e deri më sot janë dënuar vetëm dy ministra, një tjetër ndodhet në paraburgim dhe një I katërt në arrati do ta kategorizojmë gjysmë të vërtetë  

Skedari i ministrave në raport me drejtësinë nga viti 2013

Skedari i ministrave në raport me drejtësinë nga viti 2013

Kërkim ndërkombëtarArrest me burgTë dënuar:Të pandehur Në gjykim/arrest me burg
Arben Ahmetaj Erion Veliaj Lefter Koka Sonila Qato Ilir Beqaj
Saimir Tahiri

Ministra aktualë që janë paraqitur në SPAK dhe/ose ndaj tyre ka një kallëzim penal

Edi Rama– (I kallĂ«zuar nga PD,ish-LSI)            Ulsi Manja – (I kallĂ«zuar nĂ« SPAK)
Belinda Balluku – (paraqitur nĂ« SPAK, e kallĂ«zuar nga PD)Blendi Gonxhe – (paraqitur nĂ« SPAK, i kallĂ«zuar)
Taulant Balla – (paraqitur nĂ« cilĂ«sinĂ« e personit qĂ« ka bĂ«rĂ« kallĂ«zimin, por Ă«shtĂ« gjithashtu i kallĂ«zuar nga PD)Ogerta Manastirliu – (paraqitur nĂ« SPAK, e kallĂ«zuar nga PD)
Anila Denaj – (paraqitur nĂ« SPAK)Pirro Vengu – (I kallĂ«zuar nĂ« SPAK)
Albana Koçiu– (E kallĂ«zuar nga PD)

Ish-ministra, aktualisht deputetë

Niko Peleshi (paraqitur në SPAK, i kallëzuar nga LSI)Nasip Naço (paraqitur në SPAK)
Elisa Spiropali (E kallëzuar nga PD)Blendi Klosi (I kallëzuar në SPAK)
Ermonela Felaj (Thirrur në SPAK bashkëshorti i saj)Edona Bilali (E kallëzuar në SPAK nga një ekspert IT)
Fatmir Xhafaj (I kallëzuar në SPAK nga PD)Petrit Vasili (paraqitur në SPAK)
Damian Gjiknuri (paraqitur në SPAK, i kallëzuar nga PD)Olta Xhaçka (Nën hetim, paraqitur në SPAK )
Eduard Shalsi (I kallëzuar në SPAK)Etilda Gjonaj (E kallëzuar nga PL)
Lindita Nikolla (E kallëzuar nga PD)


Ish ministra, por jo deputetë

Edmond Haxhinasto (paraqitur në SPAK)Elva Margariti (E kallëzuar në SPAK)
Edmond Panariti (I kallëzuar në SPAK)Erion Veliaj (arrest me burg)


Të larguar nga politika që janë paraqitur në SPAK

Shkëlqim Cani (paraqitur në SPAK)Ervin Mete (paraqitur në SPAK)
Sander Lleshaj (paraqitur në SPAK, i kallëzuar nga Myslim Murrizi)Sonila Qato (E pandehur, në gjykim, është paraqitur më heret për dëshmi)

The post Bilanci i ministrave ndër vite para drejtësisë, sa u paraqitën në SPAK dhe kush ka kallëzim penal appeared first on Faktoje.al.

Kur ngatërrojmë Europën me BE, dhe samitet me reformat!

9 April 2025 at 17:10

Nga Lutfi Dervishi Në një akt solemn, qeveria ka shpallur 15 dhe 16 majin ditë pushimi, jo sepse kemi festë kombëtare, as ndonjë vizitë papnore, por sepse në Tiranë do të mblidhet Komuniteti Politik Evropian (KPE). Titull pompoz tash tre vjet, si një pemë që nuk lidh kokrra! Qeveria, me dashurinë e zjarrtë për gjeste [
]

The post Kur ngatërrojmë Europën me BE, dhe samitet me reformat! appeared first on BoldNews.al.

Associated Press: Kallas paralajmëroi reforma të vështira në rrugën e BE

By: user7
8 April 2025 at 14:18

Mediat ndërkombëtare kanë komentuar vizitën e kryenegociatores së Bashkimit Evropian në Tiranë Kaja Kallas. Associated Press dhe mediat e tjera që i janë referuar kësaj agjensie, theksojnë faktin që Shqipërinë e pret një rrugëtim i vështirë deri në momentin që do të anëtarësohet në BE.

Sipas AP-së, Kallas ia bëri të qartë këtë kryeministrit Rama, duke i thënë se duhen reforma të vështira, në mënyrë që të hapen rrugët për anëtarësim. Edhe pse Kallas e quajti ambicioze agjendën për të mbyllur grup kapitujt e BE-së, Kallas theksoi se ritmi i reformave duhet të jetë gjithmonë e më i lartë.

Artikulli i Plotë:

Shefja e politikĂ«s sĂ« jashtme tĂ« Bashkimit Evropian pĂ«rshĂ«ndeti tĂ« martĂ«n axhendĂ«n “ambicioze” tĂ« ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« mbyllur negociatat e anĂ«tarĂ«simit tĂ« plotĂ« nĂ« dy vjet dhe gjithashtu u kĂ«rkoi partive politike tĂ« vendit tĂ« mbĂ«shtesin reformat e vĂ«shtira pĂ«rpara.

Kaja Kallas, e cila ndodhet nĂ« njĂ« turne rajonal, ishte nĂ« kryeqytetin shqiptar, TiranĂ«, pĂ«r tu takuar me liderĂ«t e vendit dhe pĂ«r t’i siguruar ata se e ardhmja e vendit Ă«shtĂ« nĂ« bllok.

“ShqipĂ«ria ka njĂ« agjendĂ« ambicioze pĂ«r tĂ« mbyllur negociatat me BE-nĂ« nĂ« dy vitet e ardhshme”, tha Kallas nĂ« njĂ« konferencĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t shtypi me kryeministrin shqiptar Edi Rama. “ËshtĂ« jetike pĂ«r tĂ« mbajtur ritmin e lartĂ« tĂ« reformave. Dhe unĂ« gjithashtu e kuptoj se reformat janĂ« gjithmonĂ« mjaft tĂ« vĂ«shtira.”

MegjithatĂ«, “e ardhmja e ShqipĂ«risĂ« Ă«shtĂ« nĂ« Bashkimin Europian”, tha ajo.

BE vendosi në vitin 2020 se do të nisë negociatat e anëtarësimit të plotë me Shqipërinë dhe bisedimet filluan tetorin e kaluar se si vendi përputhet me qëndrimin e BE-së për çështje të tilla si sundimi i ligjit, funksionimi i institucioneve demokratike dhe lufta kundër korrupsionit.

Vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor – ShqipĂ«ria, Bosnja, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia – janĂ« nĂ« faza tĂ« ndryshme nĂ« aplikimet e tyre pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« BE. Ata janĂ« zhgĂ«njyer nga ritmi i ngadaltĂ« i pĂ«rparimit, por pushtimi rus i UkrainĂ«s nĂ« shkurt 2022 inkurajoi liderĂ«t e EvropĂ«s qĂ« tĂ« shtyjnĂ« qĂ« tĂ« gjashtĂ«t t’i bashkohen bllokut.

“Vendimi juaj pĂ«r tĂ« zbatuar plotĂ«sisht sanksionet e BE-sĂ« kundĂ«r RusisĂ« sĂ« bashku me mbĂ«shtetjen tuaj politike, ushtarake dhe humanitare pĂ«r UkrainĂ«n tregon pĂ«rkushtimin tuaj ndaj vlerave tona tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta”, tha Kallas.

Rama ka thënë se shpreson të përfundojë procesin e negociatave me BE deri në vitin 2027 dhe që Shqipëria të bëhet anëtare e bllokut deri në vitin 2030.

“Nuk do tĂ« pushojmĂ« derisa tĂ« hyjmĂ« nĂ« derĂ«n e Bashkimit Europian dhe tĂ« ulemi nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n tryezĂ« qĂ« bĂ«n Bashkimi Europian”, tha Rama.

Shqipëria është pjesë e planit të rritjes së BE-së dhe pritet të marrë më shumë se 920 milionë euro (1 miliard dollarë) gjatë dekadës së ardhshme.

TĂ« martĂ«n, ShqipĂ«ria nĂ«nshkroi gjithashtu me BankĂ«n Evropiane tĂ« Investimeve njĂ« marrĂ«veshje prej 90 milionĂ« eurosh (98 milionĂ« dollarĂ«) pĂ«r rindĂ«rtimin e hekurudhĂ«s ndĂ«rmjet portit tĂ« DurrĂ«sit dhe RrogozhinĂ«s, pĂ«r tĂ« cilĂ«n Kallas tha se do tĂ« “shĂ«rbente si njĂ« rrugĂ« kritike
 midis vendeve anĂ«tare nĂ« NATO, pĂ«r lĂ«vizshmĂ«rinĂ« ushtarake nĂ« EvropĂ«n Juglindore”.

“Kjo Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« mjedisin aktual tĂ« sigurisĂ«,” tha ajo.

Shqipëria mban zgjedhjet parlamentare të 11 majit, në të cilat Partia Socialiste e majtë në pushtet e Ramës ka vendosur anëtarësimin në BE si objektiv të programit qeverisës. Opozita konservatore akuzon socialistët për korrupsion dhe pamundësi për të çuar vendin përpara. Kallas më parë vizitoi Malin e Zi dhe e mbyll turneun e saj me një vizitë në Bosnje më vonë të martën.

The post Associated Press: Kallas paralajmëroi reforma të vështira në rrugën e BE appeared first on Lapsi.al.

Plani me kushte i rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor, 31 reformat e Shqipërisë

5 April 2025 at 08:01

Shqipëria duhet të zbatojë 31 reforma që lidhen me 141 ndërhyrje që synojnë përmirësimin e klimës së biznesit, arsimin, infrastrukturën dhe teknologjinë deri në vitin 2027, për të përfituar nga Plani i Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor. Në dispozicion të Shqipërisë janë 922 milionë euro në dy vitet në vijim, por kushtet për alokimin [
]

The post Plani me kushte i rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor, 31 reformat e Shqipërisë appeared first on BoldNews.al.

Anëtarësimi në BE, sfidat e Shqipërisë dhe realizimi i 5 reformave deri në 2027

By: user 5
5 April 2025 at 09:19

Shqipëria duhet të zbatojë 31 reforma që lidhen me 141 ndërhyrje që synojnë përmirësimin e klimës së biznesit, arsimin, infrastrukturën dhe teknologjinë deri në vitin 2027, për të përfituar nga Plani i Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor. Në dispozicion të Shqipërisë janë 922 milionë euro në dy vitet në vijim, por kushtet për alokimin e tyre synojnë disa reforma që janë më të efektshme se sa vetë fondet. Ekspertët sqarojnë qëllimet e planit të rritjes dhe ndikimin e tij në ekonomi dhe në sundimin e ligjit.

Në nëntor të vitit 2023, Bashkimi Europian miratoi një plan të ri rritjeje për të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor (Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Bosnjë dhe Hercegovina dhe Serbia) nëpërmjet të cilit synohet që në dekadën e ardhshme, ekonomia e Rajonit të dyfishohet me synimin për të reduktuar hendekun ekonomik me BE-në.

Plani mbështetet nga një fond prej 6 miliardë eurosh për periudhën 2024-2027, prej të cilit Shqipëria përfiton 922 milionë euro. Vendi ynë ka përfituar paraprakisht një shumë prej 64 milionë eurosh, ndërsa pjesa tjetër do të alokohet në bazë të zbatimit të një agjende reformash, e cila u miratua në tetor të vitit të kaluar nga Komisioni Europian.

Kjo agjendë përfshin 31 reforma kryesore dhe disa investime të mbështetura nga 922 milionë euro financim. Gjithsej janë 143 piketa të lidhura me disbursimin e fondeve.

Më shumë se mbështetja me fonde, ekonomia e Shqipërisë dhe ajo e Rajonit do të përfitojnë nga reformat strukturore, hapja e tregjeve dhe asistenca teknike që jep BE në sektorët kyçë të ekonomisë.

Ardian Haçkaj, Drejtor Kërkimor i Institutit të Bashkëpunimit dhe Zhvillimit me fokus agjendën e integrimit, thotë se financimet për Shqipërinë nga Plani i Rritjes janë ndarë sipas një formule të caktuar nga BE për çdo vend të Ballkanit.

Sipas tij, përfitimi i Shqipërisë do të varet nga shkalla e thithjes së fondeve. Z. Haçkaj shpjegon se suksesi i kësaj agjende varet nga koordinimi i fuqishëm ekzekutiv, kapacitetet e zgjeruara administrative dhe qasja gjithëpërfshirëse për zbatimin dhe monitorimin.

Plani i ri i rritjes ekonomike të Rajonit është bazuar në katër shtylla që synojnë integrimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor në tregun e përbashkët të BE-së, avancimin e bashkëpunimit ekonomik rajonal, thellimin e reformave në lidhje integrimin në BE.

Gjithashtu synohet që të rriten financimet e paraanëtarësimit në funksion të përshpejtimit të konvergjencës socio-ekonomike të Ballkanit Perëndimor me BE-në.

Reformat që duhet të ndërmarrë Shqipëria përfshijnë që nga përmirësimi i klimës së biznesit, lehtësimi i tregtisë rajonale, arsimi, teknologjia, të drejtat e njeriut, transparenca e buxhetit, dekarbonizimi etj.

Agjenda e reformave për Shqipërinë është një material voluminoz prej 200 faqesh, në të cilën ndërmerren angazhime specifike në të gjitha fushat dhe sektorët në vend.

Ardian Haçkaj, Drejtor Kërkimor i Institutit të Bashkëpunimit dhe Zhvillimit vëren se sektori privat nuk ka pasur interes për qasje në fondet dhuratë të BE-së, teksa investimet e fundit private të lajmëruara në infrastrukturën rrugore shqiptare po bëhen nëpërmjet PPP.

Si pasojë, biznesmenët shqiptarë nuk po shfrytëzojnë faktin se duke filluar nga qershori 2024, BE bashkëfinancon me grant deri në 50% të kostos së një projekti infrastrukture transporti, shtoi ai.

Plani i Rritjes në Shqipëri parashikon mbështetje financiare prej 922 milionë eurosh për një periudhë 4-vjeçare (shumë e cila u shtohet fondeve ekzistuese IPA), nga të cilat një e treta është dhuratë. Së bashku me fondet e IPA-s, shuma e fondeve nga BE si dhuratë (jo kredi) për vendin tonë në këtë periudhë shkojnë në 180 milionë euro në vit, thotë z. Haçkaj.

KĂ«to shuma planifikohen tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« bashkĂ«financimin e projekteve tĂ« infrastrukturĂ«s nĂ« vend si Linja ajrore e re e transmetimit 400 kV Rrashbull (ShqipĂ«ri) – Arachtos (Greqi); Rehabilitimi i HEC-it tĂ« Vaut tĂ« DejĂ«s; Hekurudha Kristalopigji/Greqi me Pogradecin; segmenti Stacioni hekurudhor VlorĂ« – Aeroporti i VlorĂ«s (12 km), “Smart Labs”, etj.

Këto projekte, kryesisht infrastrukturore do të vijnë nëpërmjet instrumentit të investimeve për Ballkanin Perëndimor (WBIF).

Pesë grupet e reformave që duhen kryer deri më 2027

Nga plani i rritjes, të paktën 50% e 922 milionë eurove do të shkojnë për investime nëpërmjet Kuadrit të Investimeve për Ballkanin Perëndimor (WBIF).

Sipas agjendës së planit të Rritjes, disbursimi i fondeve do të bëhet dy herë në vit, në bazë të përmbushjes së kushteve përkatëse. Nëse kushtet nuk përmbushen, fondet do të pezullohen ose do të ridistribuohen te partnerët e tjerë.

Komisioni Europian e ka miratuar agjendën e reformave që do të zbatohen nga Shqipëria deri më 2027 dhe që synojnë realizimin e 5 objektivave kryesore. Në varësi të zbatimit të tyre do të akordohen edhe fondet prej 922 milionë eurosh ndaj vendit tonë.

Më tepër se aspekti financiar (granti 80 milionë euro në vit), Plani i Rritjes duhet të jetë një ushtrim i mirë (ose stërvitje) për institucionet shqiptare për të qenë gati për anëtarësim dhe për të maksimizuar përfitimet nga qasja e institucioneve shqiptare dhe aktorëve të biznesit në politika të ndryshme të BE-së, instrumenteve financiare dhe programeve përkatëse, përpara anëtarësimit të vendit.

Në vlerësimin tonë, ky është përfitimi më i madh nga Plani i Rritjes, thotë zoti Haçkaj.

Objektivi i parë është rritja e konkurrueshmërisë dhe politikave ekonomike kombëtare. Ky objektiv përfshin disa nisma kryesore që nxisin klimën e biznesit dhe konkurrencës, duke kontribuuar kështu në rritjen ekonomike të vendit, nëpërmjet reformave si rritja e të ardhurave buxhetore dhe përmirësimi i sistemit tatimor.

Reformat synojnë sigurimin e transparencës dhe efikasitetin e shërbimeve shtetërore të kadastrës, për investitorët dhe qytetarët dhe ofrimin e një politike gjithëpërfshirëse për përdorimin e tokës. Duhet të rritet transparenca e investimeve dhe përmirësimi i qeverisjes së ndërmarrjeve shtetërore dhe ndihmës shtetërore ndaj tyre.

Duhet të përmirësohet korniza e investimeve dhe duhet të vendosen sistemet inteligjente të transportit dhe e-mallrave. Synohet promovimi i eksportit dhe ndërkombëtarizimi, duke përfshirë lehtësimin e eksporteve dhe tregtisë, zinxhirin e vlerës dhe rritjes, etj.

Objektivi i dytë përfshin transformimin e arsimit për një fuqi punëtore të kualifikuar dhe të përgatitur nga ana dixhitale, të lidhura fort me zhvillimin e kapitalit njerëzor.

Reformat kryesore për arritjen e këtij objektivi kanë të bëjnë me rishikimin e sistemit të Arsimit dhe Formimit Profesional për të përshtatur më mirë kërkesën për aftësi të tregut të punës. Do të përditësohen kurrikulat në arsimin fillor dhe të mesëm për kompetencat e të mësuarit.

Duhet të përmirësohet Korniza Kombëtare e Kualifikimeve në përputhje me atë të Zonës Europiane të Arsimit të Lartë (ESG).

Përparojnë aftësitë dhe arsimin digjital për të rinjtë dhe infrastrukturën TIK për shkollat dhe universitetet publike. Forcohet efikasiteti i skemës së papunësisë, mjedisi i kërkimit dhe inovacionit.

Objektivi i tretĂ« Ă«shtĂ« ndĂ«rtimi i njĂ« infrastrukturĂ«s digjitale tĂ« sigurt, tё qĂ«ndrueshme dhe tĂ« aksesueshme.

Për të arritur këtë objektiv, parashikohen deri në 2027 disa nisma kryesore, që konsistojnë me përafrimin me rregulloren e BE-së për identitetin Digjital dhe zbatimin e e-Portofolit Digjital për shërbimet publike.

Do të rritet siguria kibernetike, me standardet e BE-së dhe do të përmirësohet korniza për një infrastrukturë digjitale të sigurt dhe të qëndrueshme.

Do të përmirësohet mjedisi i bizneseve inovative dhe mbështetja e nismave të bizneseve me potencial për tranzicionin e gjelbër dhe digjital, si dhe nxitja dhe rritja e sipërmarrjes inovative.

Objektivi i katërt lidhet me avancimin e qëndrueshmërisë energjetike dhe integrimin e tregut rajonal me atë të BE-së. Reformat nën këtë objektiv konsistojnë në rregullimin gradual të tarifave ndaj çmimeve të tregut dhe në nxitjen e prodhimit të energjisë së rinovueshme përmes zhvillimit të një plani ankandi transparent dhe konkurrues për energjinë e rinovueshme.

Do të vendosen mekanizma për uljen e emetimit të karbonit.

Objektivi i pestë lidhet me konsolidimin e shtetit të së drejtës. Masat që përfshihen nën këtë objektiv lidhen me fuqizimin e punës për parandalimin e korrupsionit dhe luftën ndaj krimit të organizuar dhe forcimin e kapacitetit institucional dhe kuadrit strategjik në fushën e parandalimit dhe luftës kundër drogave.

Do të sigurohet një kornizë e besueshme dhe e qëndrueshme për të parandaluar dhe për të luftuar pastrimin e parave dhe do të konsolidohet pavarësia e llogaridhënies së sistemit të drejtësisë nëpërmjet transparencës.

Synohet rritja e efikasitetit të sistemit të drejtësisë në të gjitha nivelet dhe parandalimi efektiv i korrupsionit. Synohet rritja e lirisë së shprehjes, në përputhje me standardet europiane.

Ushtrimi i vështirë për Rajonin

Plani i rritjes së BE-së për Rajonin u përball me kritika për mungesën e vizionit strategjik dhe lidhjen e tij me instrumentin e procesit të anëtarësimit në BE.

Ndërsa synohet të përshpejtohet ky proces, mekanizmat që drejtojnë një përshpejtim të tillë mbeten disi të paqarta, thuhet në një vështrim që i hodhi zbatimit të planit një vit me vonë, në nëntor 2024, Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim.

RĂ«ndĂ«sia e planit tĂ« rritjes, (Growth Plan – GP) Ă«shtĂ« pranuar nga vendet e EJL6 dhe aktorĂ« tĂ« tjerĂ« nĂ« BE dhe rajon. MegjithatĂ«, instrumenti ka marrĂ« gjithashtu kritika tĂ« konsiderueshme. Plani Ă«shtĂ« kritikuar kryesisht pĂ«r mungesĂ«n e njĂ« vizioni tĂ« mirĂ«pĂ«rcaktuar tĂ« zbatimit.

MegjithĂ«se zbatimi i reformave parashikohet pĂ«r njĂ« periudhĂ« trevjeçare (2024 – 2027), ai nuk i jep pĂ«rparĂ«si njĂ« reforme apo fushe politike specifike. Sipas CDI-sĂ« kjo mund tĂ« çojĂ« nĂ« konfuzion nĂ« pĂ«rcaktimin e prioriteteve ndĂ«rmjet reformave themelore tĂ« BE-sĂ« dhe atyre qĂ« synojnĂ« pĂ«rfshirjen graduale nĂ« tregun e vetĂ«m tĂ« BE-sĂ«.

Për më tepër, duke pasur parasysh përvojat e mëparshme të ngadalta dhe sfiduese, mbetet e pasigurt se si disa nga reformat e mëdha do të realizohen brenda afatit trevjeçar.

Instrumenti i financimit RGF ndryshon nga IPA në mekanizmin e tij të pagesës dhe kushtëzimin e integruar. Në të gjitha vendet e EJL6, disbursimet kushtëzohen nga përfundimi dhe suksesi i reformave

Për më tepër, për Kosovën dhe Serbinë, qasja në fondet e Planit të Rritjes kushtëzohet edhe nga normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve dhe nga zbatimi i obligimeve që dalin nga Marrëveshja për Rrugën drejt Normalizimit dhe Aneksi i Zbatimit të saj dhe të gjitha Marrëveshjet e kaluara të Dialogut (përfshirë angazhimin në negociatat për Marrëveshjen Gjithëpërfshirëse për normalizimin e marrëdhënieve).

Në fund të vitit të kaluar janë miratuar agjendat e reformave për 5 vende të Rajonit. Lidhur me hartimin dhe zhvillimin e tyre, u parashikua të konsultoheshin axhendat e reformave.

Raportet e përmbledhura nga Komuniteti i Organizatave Joqeveritare tregojnë se në Serbi mungon aksesi në listën e reformave. Shqipëria e prezantoi agjendën e reformave në BE përpara afateve të konsultimit me publikun.

Vetëm një përmbledhje e kufizuar e titujve të reformave, duke përjashtuar detajet e plota si piketat, treguesit dhe kostot, u vu në dispozicion për konsultim nga Shqipëria. Në Bosnjë dhe Hercegovinë, projektreforma ishte e padisponueshme për shkak mosmarrëveshjeve ndërqeveritare.

Në Kosovë dhe Mal të Zi, konsultimet me Organizatat Joqeveritare janë bërë me minimumin e bashkëpunimit dhe në Maqedoninë e Veriut, nuk pati asnjë konsultim zyrtar me OQF-të. Në vend të kësaj, u kryen konsultime sipërfaqësore në nivel ekspertësh me OSHC-të e përzgjedhura dhe akademinë.

Fondet janë të pakta, vetëm 0.4% e PBB-së së Rajonit

Një nga kritikat më të mëdha që Plani i Rritjes ka pasur nga Organizatat Joqeveritare është shuma e ulët e financimit.

Plani i Rritjes ofron financim pĂ«r Rajonin, me njĂ« grant vetĂ«m 500 milionĂ« euro nĂ« vit pĂ«r tĂ« gjashtĂ« vendet, qĂ« korrespondon me vetĂ«m 0.3 – 0.4% tĂ« PBB-sĂ« vjetore tĂ« rajonit.

Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim argumentoi se kjo shkallë e ndihmës financiare të BE-së nuk është përshtatur me nevojat e zhvillimit të rajonit dhe as nevojat e tij për konvergjencë me BE-në.

PĂ«rveç kĂ«saj, ka pasiguri nĂ« lidhje me kriteret qĂ« KE do tĂ« pĂ«rdorĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar “pĂ«rmbushje tĂ« kĂ«naqshme” tĂ« kushteve tĂ« pagesĂ«s.

Gjykata Europiane e Llogarive rekomandoi që KE të zhvillojë udhëzime për vlerësimin e përmbushjes së kushteve të pagesës, duke përfshirë edhe çdo ndryshim të mundshëm të kushteve të plotësuara më parë.

Përveç kësaj, Gjykata gjithashtu këshilloi KE-në që të monitorojë në detaje objektivat e reformave për të parandaluar vendet e Ballkanit që të pretendojnë suksese pa kuptim./Monitor

The post Anëtarësimi në BE, sfidat e Shqipërisë dhe realizimi i 5 reformave deri në 2027 appeared first on Lapsi.al.

Rama: Dallgë tjetër reformash, së shpejti do të vazhdojmë me hapjen e kapitujve të tjerë me BE

21 March 2025 at 13:35

TIRANË, 21 mars/ATSH-Maela Marini/ ShqipĂ«ria pĂ«rmbylli me sukses vlerĂ«simin e GRECO-s pĂ«r angazhimin intensiv nĂ« parandalimin e korrupsionit nĂ« qeverisjen qendrore dhe forcat e sigurisĂ«.

GjatĂ« prezantimit sot tĂ« raportit tĂ« GRECO-s pĂ«r luftĂ«n antikorrupsion, kryeministri Rama theksoi se “ky Ă«shtĂ« njĂ« motiv i fortĂ« pĂ«r tĂ« qenĂ« shumĂ« ambicioz dhe shkuar shumĂ« mĂ« tej”.

NĂ« kĂ«tĂ« drejtim, kryeministri theksoi se “jemi duke bĂ«rĂ« pĂ«rpjekje tĂ« gjithanshme pĂ«r ta thelluar kĂ«tĂ« progres, duke pĂ«rgatitur njĂ« dallgĂ« tjetĂ«r reformash tĂ« mirĂ«qeverisjes, sundimit tĂ« ligjit dhe antikorrupsionit”.

Kjo, sipas Ramës, do të ndodhë me një përfshirje të madhe të gjithë institucioneve dhe ndërveprimit të të tri pushteteve të pavarura: ekzekutivit, legjislativit dhe gjyqësorit.

Po ashtu, Rama tha se ShqipĂ«ria sot Ă«shtĂ« nĂ« pararojĂ« tĂ« procesit tĂ« integrimit tĂ« vendeve tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimor nĂ« BE sepse ka kapacitetin pĂ«r ta pĂ«rmbyllur procesin e negociatave brenda vitit 2027 dhe ka dy arsye pse tĂ« ndjehet plotĂ«sisht e motivuar pĂ«r t’u bĂ«rĂ« anĂ«tare e BE-sĂ« brenda kĂ«saj dekade.

“ShumĂ« shpejt do tĂ« vazhdojmĂ« me hapjen e kapitujve tĂ« tjerĂ«, ndryshe nga çfarĂ« Ă«shtĂ« thĂ«nĂ« ditĂ«t e fundit nĂ« pasqyrat e kĂ«netĂ«s politike dhe mediatike”, shtoi Rama.

/r.e/

The post Rama: Dallgë tjetër reformash, së shpejti do të vazhdojmë me hapjen e kapitujve të tjerë me BE appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Neritan Sejamini: Reformat që partitë nuk i duan

By: user 2
14 March 2025 at 22:39

“Po kĂ«tĂ« vit buxheti nuk ka reformĂ« fiskale!” – pohoi gazetarja me ton kritik. “Sa mirĂ« qĂ« nuk ka!” – ia ktheva unĂ«. “Kur nuk ka ndryshime taksash e rregullash, Ă«shtĂ« gjĂ« e mirĂ« pĂ«r biznesin. PaparashikueshmĂ«ria e tĂ« ardhmes Ă«shtĂ« pengesĂ« pĂ«r bizneset qĂ« tĂ« planifikojnĂ« dhe investojnĂ«. ËshtĂ« mirĂ« kur taksat nuk ndryshojnĂ« shpesh.”

Pasi u largova nga studioja, mendova pĂ«r habinĂ« e gazetares ndaj kundĂ«rshtisĂ« sime pĂ«r ‘reformat’. 

Termi ‘reformë’ hyri vrullshĂ«m nĂ« fjalorin tonĂ« pas rĂ«nies sĂ« komunizmit si pĂ«rshkrim i transformimeve qĂ« ShqipĂ«ria duhej tĂ« ndĂ«rmerrte pĂ«r vendosjen e ekonomisĂ« sĂ« tregut dhe demokracisĂ«. KĂ«to reforma kalimtare (tranzicioni) ishin jo vetĂ«m tĂ« domosdoshme, por nĂ«nkuptonin edhe diçka tĂ« mirĂ«. KĂ«shtu, qysh nĂ« fillim, ‘reforma’ u barazua me ‘tĂ« mirĂ«n’.

Tranzicioni tani ka mbaruar. PĂ«r çdo vit nĂ«n komunizĂ«m, kemi pasur gati njĂ« vit nĂ« tranzicion pĂ«r tĂ« çbĂ«rĂ« pasojat e komunizmit. ÇfarĂ« mund tĂ« bĂ«hej, u bë—tashmĂ« kemi arritur stacionin e fundit, destinacionin, shtĂ«pinĂ«. Struktura politike, ekonomike dhe shoqĂ«rore qĂ« kemi Ă«shtĂ« ajo qĂ« do tĂ« kemi pĂ«rherĂ«.

NĂ« ‘shtĂ«pinë’ ku kemi mbĂ«rritur nuk ndihemi tĂ« lumtur. Tranzicioni ishte mĂ« joshĂ«s: kur ishim tĂ« pakĂ«naqur me gjendjen, i jepnim shpresĂ« vetes duke menduar se ajo ishte e pĂ«rkohshme, se sapo tĂ« pĂ«rfundonin reformat e tranzicionit, do ishim mĂ« mirĂ«. Ndaj, sa herĂ« qĂ« qeveritĂ« shpallnin reforma tĂ« reja, ndiheshim mire sepse besonim se ato do ta pĂ«rshpejtonin arritjen e lumturisĂ« nĂ« fund tĂ« tranzicionit. Kjo mund tĂ« ishte arsyeja pse gazetarja ndjente se diçka mungonte kĂ«tĂ« herĂ« qĂ« buxheti nuk shoqĂ«rohej me reformĂ« fiskale.

Por reformat e deritanishme tĂ« tranzicionit kanĂ« qenĂ« shpesh sipĂ«rfaqĂ«sore, jo rrallĂ« tĂ« gabuara dhe gjithmonĂ« tĂ« nxitura nga pragmatizmi politik. PavarĂ«sisht reformave ‘historike’, ‘rilindĂ«se’, ‘transformuese’ qĂ« kemi ndĂ«rmarrĂ«, institucionet themelore politike dhe ekonomike tĂ« vendit nuk kanĂ« ndryshuar shumĂ« nga forma qĂ« ato morrĂ«n menjĂ«herĂ« pas rrĂ«zimit tĂ« komunizmit.

KĂ«shtu, pĂ«rshembull, kemi bĂ«rĂ« 9 reforma zgjedhore deri tani—shumĂ« mĂ« shumĂ« se çdo vend tjetĂ«r nĂ« botë—dhe prapĂ« kemi njĂ« sistem zgjedhor qĂ« nuk garanton pĂ«rfaqĂ«simin dhe mirĂ«qeverisjen. Kemi bĂ«rĂ« njĂ« reformĂ« tĂ« pashoqe nĂ« drejtĂ«si, por drejtĂ«sia ende nuk funksionon siç duhet. Kemi miratuar njĂ« KushtetutĂ« tĂ« re dhe shumĂ« amendamente tĂ« saj, por ajo nuk garanton as ndarjen e pushteteve dhe as kontrollin e balancimin e tyre, qĂ« Ă«shtĂ« detyra kryesore e njĂ« kushtetute.

Paradoksalisht, pas shumĂ« reformave, ShqipĂ«ria ende ka nevojĂ« pĂ«r reformim tĂ« sistemit politiko-ekonomik. Ka nevojĂ« pĂ«r reformimin e ‘reformimit’ tĂ« tranzicionit.

Por ndërsa për disa reforma të parëndësishme diskutohet shumë, disa reforma themelore, të domosdoshme janë lënë krejtësisht në heshtje. Më kryesoret po i përmend më poshtë.

Financimi i partive politike.

Kam shkruar disa herĂ« pĂ«r mungesĂ«n e demokracisĂ« sĂ« partive politike (shih kĂ«tu dhe kĂ«tu). Por problemi mĂ« i madh i partive Ă«shtĂ« fakti se ato janĂ« ricikluese parash tĂ« dyshimta dhe nga evazore tĂ« mĂ«dha fiskale. 43 mijĂ« euro, 18 mijĂ« euro dhe 11 mijĂ« euro janĂ« dhurimet nga bizneset qĂ« deklaruan respektivisht tre partitĂ« kryesore pĂ«r fushatĂ«n parlamentare 2021. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, ato marrin miliona euro—tĂ« gjitha tĂ« padeklaruara, si nga partitĂ« ashtu edhe nga dhuruesit.

Financimi i paligjshëm dhe deklarimet e rreme financiare i korrupton dhe kompromenton partitë që para se ato të vinë në pushtet. Prandaj pa reformuar financimin e tyre, në Shqipëri do të ketë përherë korrupsion e klientelizëm në përmasa të mëdha dhe keqqeverisje kronike.

Menaxhimi financiar i bizneseve.

Si partitĂ«, bizneset nĂ« masĂ« falsifikojnĂ« raportet financiare, duke mbajtur bilance te dyfishta, pĂ«r tĂ« shmangur taksat. Nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si, qĂ« ShqipĂ«ria ka nivelin mĂ« tĂ« ulĂ«t nĂ« EvropĂ« tĂ« raportit tĂ« ardhura tatimore—prodhimi i pĂ«rgjithshĂ«m.

Nga ana tjetĂ«r, raportimet e rreme financiare janĂ« pengesĂ« madhore pĂ«r zhvillimin e sipĂ«rmarrjes dhe kapitalizmit nĂ« ShqipĂ«ri. Lindja, nĂ« fillim tĂ« Shekullit XVII, e shoqĂ«rive aksionere—si shkĂ«putje nga bizneset familjare—ështĂ« novacioni qĂ« solli lindjen dhe fuqizimin e kapitalizmit dhe transformimin e shoqĂ«rive perĂ«ndimore. Forma aksionere u mundĂ«soi bizneseve burime tĂ« mĂ«dha financimi (praktikisht nga çdo individ nĂ« shoqĂ«ri); shpĂ«rndau rrezikun e sipĂ«rmarrjes mes shumĂ« personave; mundĂ«soi menaxhimin profesional tĂ« bizneseve; dhe mundĂ«soi gradualisht zĂ«vendĂ«simin e kapitalit me dijen si faktorin mĂ« strategjik tĂ« prodhimit.

KompanitĂ« aksionere kanĂ« tĂ« domosdoshme transparencĂ«n financiare dhe nuk mund tĂ« egzistojnĂ« atje ku raportimet financiare fallsifikohen nĂ« masĂ«. Ky Ă«shtĂ« shkaku kryesor qĂ« sipĂ«rmarrja shqiptare Ă«shtĂ« zhvilluar pak nĂ« kĂ«to 35 vjet: bizneset vendase vazhdojnĂ« tĂ« mbeten kryesisht biznese me bazĂ« familjare apo partneritete tĂ« pak individĂ«ve; bizneset nuk kanĂ« ndarĂ« pronĂ«sinĂ« nga menaxhimi—vazhdojnĂ« tĂ« kontrollohen e menaxhohen nga pronarĂ«t; dhe janĂ« kufizuar kryesisht nĂ« tregti dhe sektorĂ« ku kĂ«rkohet pak dije dhe pĂ«rparim teknologjik.

Pa u zgjidhur problemi i bilancave të dyfishta (raportimeve të rreme) sipërmarrja shqiptare do të mbetet njësoj e pazhvilluar dhe ekonomia e vendit anemike.

3. Financimi i mediave.

NjĂ« rast kritik i informalitetit financiar Ă«shtĂ« ai i mediave. NĂ« njĂ« sistem demokratik, media ka mision t’i shĂ«rbejĂ« interesit publik duke informuar qytetarĂ«t pĂ«r vendim-marrjen publike dhe duke i kĂ«rkuar llogari pushtetit. Por tek ne, mediat i shĂ«rbejnĂ« pushtetit dhe interesave tĂ« tjera ekonomike, nĂ« dĂ«m tĂ« interesit publik.

Shkaku Ă«shtĂ« financimi—mediat financohen pĂ«rgjithĂ«sisht nĂ« mĂ«nyrĂ« informale, direkt ose indirekt, nga pushteti dhe grupe ekonomike tĂ« lidhura me pushtetin. MĂ« keq, kohĂ«t e fundit shantazhi dhe gjobvĂ«nia janĂ« bĂ«rĂ« burim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m financimi pĂ«r shumĂ« media.

Informaliteti (shpesh kriminalizimi) i financimit dhe fallsifikimi i financave çon në kapjen e mediave nga pushteti dhe interesat private. Prandaj, nëse nuk do të zgjidhet problemi i transparencës financiare, mediat nuk do të marrin rolin e domosdoshëm e të pazëvendësueshëm që kanë në një shoqëri demokratike.

Administrata publike profesionale.

Pa administratë publike profesioniste nuk mund të ketë as mirëqeverisje, as demokraci. Por në Shqipëri administrata më së shumti i shërben interesave të partisë në pushtet. Partitë politike janë para së gjithash struktura të punësimit në shtet dhe shpëndarjes së favoreve qeveritare për anëtarët, veprimtarët dhe financuesit e tyre. 

NjerĂ«zit mbĂ«shtesin partinĂ« tĂ« fitojĂ« zgjedhjet pĂ«r t’u bĂ«rĂ« ose mbetur drejtorĂ«, shefa, inspektorĂ« e punonjĂ«s nĂ« administratĂ«. PolicĂ«t, mĂ«suesit, mjekĂ«t, juristĂ«t, ekspertĂ«t, specialistĂ«t duhet tĂ« mbledhin vota pĂ«r partinĂ« nĂ« vend qĂ« tĂ« mbrojnĂ«, edukojnĂ«, shĂ«rojnĂ«, ndihmojnĂ«, zbatojnĂ« ligjin, hartojnĂ« politika tĂ« shĂ«ndosha publike.

Pasojat janë shkatërruese: korrupsion dhe klientelizëm të kudo gjendur; punonjës civilë mediokër dhe pa integritet; ndikim i paligjshëm në zgjedhje. Në këtë mënëyrë, politika pushon së qëni konkurencë programesh e interesash legjitime dhe kthehet në një ankand paraprak për plaçkën që do vidhet më pas.

Kjo është ndoshta sfida më e vështirë dhe më e rëndësishme të gjithave: krijimi i një administrate profesioniste që i shërben ligjit e interesit publik dhe jo partisë. 

Administrimi jopartiak zgjedhor.

35 vjet pas rënies së komunizmit, zgjedhjet në të gjitha nivelet administrohen ende në mënyrë partiake. Kjo rrit koston e zgjedhjeve, krijon hapësirë për manovrime e manipulime partiake, çfavorizon partitë e vogla e të reja. Veçanërisht, numërimi i qendërzuar i votave krijon vonesa në nxjerrjen e rezultateve dhe shumëfishon mundësitë për manovra partiake.

Rezultati i këtij sistemi janë zgjedhje me probleme, kundërshtime të rezultatit zgjedhor dhe trazira politike. Prandaj, administrim jopartiak i zgjedhjeve, të paktën në nivelet e ulta, është domosdoshmëri për të përmirësuar zgjedhjet dhe për të hequr një nga shkaqet kryesore të mungesës së stabilitetit politik në vend.

Kjo reformĂ« do tĂ« mundĂ«sojnĂ« uljen e klientelizmit dhe trysninĂ« e presioneve partiake, duke i çliruar partitĂ« nga ‘nevoja’ pĂ«r shpĂ«rblyer me punĂ«sim e favore mijĂ«ra komisionerĂ« e numĂ«rues votash.

ListĂ«s sĂ« mĂ«sipĂ«rme tĂ« reformave tĂ« pafolura mund t’i shtohen tĂ« tjera, por do ishte njĂ« artikull mĂ« i gjatĂ«. Thelbi i çështjes Ă«shtĂ« se asnjĂ« nga kĂ«to probleme themelore nuk do tĂ« preket nga asnjĂ« prej partive as nĂ« kĂ«to zgjedhje. 

TĂ« gjitha partitĂ« duket se preferojnĂ« mosndryshimin, pavarĂ«sisht se shumĂ« flasin pĂ«r ndryshime tĂ« mĂ«dha e reforma tĂ« thella. Por ndryshimet qĂ« ato kanĂ« bĂ«rĂ« deri tani nuk prekin thelbin e sistemit politik-ekonomik tĂ« vendit. KĂ«to ndryshime i ngjajnĂ« pohimit ‘sa mĂ« shumĂ« ndryshon, aq mĂ« shumĂ« mbetet njesoj’.

 

The post Neritan Sejamini: Reformat që partitë nuk i duan appeared first on Lapsi.al.

NjĂ« nĂ« pesĂ« kilovatorĂ« nĂ« rrjet vijon tĂ« humbasĂ«, njĂ« dekadĂ« pas “reformĂ«s”

6 March 2025 at 08:53

NĂ« shkurt tĂ« vitit 2015, qeveria e kryeministrit Edi Rama miratoi njĂ« plan pune tĂ« quajtur “Plani i RimĂ«kĂ«mbjes Financiare tĂ« Sektorit tĂ« EnergjisĂ« Elektrike”. NjĂ« dekadĂ« mĂ« vonĂ«, premtimi pĂ«r reduktimin e humbjeve nuk Ă«shtĂ« materializuar, ndĂ«rsa gjendja financiare e sektorit Ă«shtĂ« e panjohur pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« transparencĂ«s. NjĂ« dekadĂ« mĂ« parĂ«, [
]

The post NjĂ« nĂ« pesĂ« kilovatorĂ« nĂ« rrjet vijon tĂ« humbasĂ«, njĂ« dekadĂ« pas “reformĂ«s” appeared first on BoldNews.al.

❌
❌