Një tjetër tragjedi ka ndodhur në ujërat e detit Mesdhe, ku nga përmbytja e një varke, disa emigrantë kanë humbur jetën. U raportua se të paktën 12 emigrantë nga vendet e Magrebit janë shpallur të zhdukur, pasi janë hedhur në det nga një varkë që po lundronte drejt Ishujve Balearik. Autoritetet spanjolle ndërhynë dhe arritën […]

The post Përmbyset varka me emigrantë, mbyten 12 persona pranë brigjeve të Spanjës appeared first on BoldNews.al.

Qytetet evropiane janë frymëzuar nga skema e shpërblimit “CopenPay” për sjellje të mirë në Kopenhagë.

Dhjetëra destinacione të njohura evropiane kanë vendosur gjoba, taksa dhe kufizime të tjera për udhëtarët gjatë muajve të fundit, në një përpjekje për të luftuar turizmin e tepruar.

Megjithatë, vitin e kaluar, Kopenhaga mori një qasje shumë të ndryshme. Qyteti filloi të shpërblente turistët që tregojnë sjellje të përgjegjshme dhe të vetëdijshme përmes iniciativës CopenPay, raporton euronews.

Qëllimi kryesor i kësaj skeme është t’u tregojë udhëtarëve se veprimet për klimën mund të jenë shumë më të lehta sesa mendojnë, në përpjekje për të promovuar turizmin e qëndrueshëm, transmeton Telegrafi.

Iniciativat përfshijnë ofrimin e qiradhënieve falas të biçikletave, tureve me varkë dhe drekave për udhëtarët që ndihmojnë kopshtet komunitare, mbledhin mbeturina dhe përdorin transportin publik.

Pas veprimeve të Kopenhagës, qytete dhe destinacione të tjera evropiane si Berlini, Helsinki dhe Bremeni kanë shprehur interesim për të provuar të njëjtin sistem.

“Që nga prezantimi i CopenPay verën e kaluar, kemi pasur një interes të jashtëzakonshëm nga qytete dhe borde turistike nga Evropa, Azia dhe Amerika e Veriut, të gjithë duke dashur të dinë më shumë rreth CopenPay dhe përvojave tona”, tha Soren Tegen Petersen, CEO i Wonderful Copenhagen, në një deklaratë për shtyp.

“Deri tani, kemi ndarë njohuri mbi CopenPay me më shumë se 100 palë të interesuara”, shtoi ai.

Shpërblime për udhëtimet me tren dhe qëndrimet më të gjata

Berlini po konsideron të nisë një iniciativë të re vitin e ardhshëm, e cila mund të shpërblejë udhëtarët që vijnë me tren, qëndrojnë më gjatë, konsumojnë ushqime bimore dhe marrin pjesë në aktivitete miqësore me mjedisin, me përfitime si zbritje në tarifat e hyrjes në muze, ushqim falas dhe qiradhënie falas të biçikletave.

Kjo skemë pritet të ndihmojë në ngushtimin e hendekut midis turistëve që duan të jenë më përgjegjës, por nuk dinë si dhe sjelljes së tyre reale.

Qyteti ka sugjeruar se do të përdorë aplikacione mobile dhe sisteme me pikë për të thjeshtuar procesin e shpërblimeve dhe angazhimit, si dhe do të bashkëpunojë me bizneset lokale.

Helsinki gjithashtu është e interesuar të ndjekë shembullin e Kopenhagës dhe të prezantojë versionin e vet të një skeme shpërblimi. Kjo ka të ngjarë të ketë fokus të veçantë në turizmin rigjenerues dhe projektet e restaurimit të Detit Baltik, në bashkëpunim me destinacione të tjera baltike dhe nordike.

Skema do të inkurajonte gjithashtu turistët që të përdorin transportin publik dhe të vozitin biçikleta, me shpërblime si ushqime falas dhe ture me zbritje, ndër përvoja të tjera.

Në mënyrë të ngjashme, një qytet tjetër gjerman, Bremeni, ka prezantuar tashmë një fushatë bashkëpunimi me Deutsche Bahn për promovimin e turizmit të qëndrueshëm, me plane për të përdorur modelin CopenPay për zhvillim të mëtejshëm.

Si pjesë e skemës, mysafirët që vijnë me trend dhe qëndrojnë natën në Bremen, marrin pako të vogla me dhurata dhe kuponë nga bizneset e ndryshme të turizmit.

“Fushata u prit shumë mirë nga vizitorët tanë dhe na ka inkurajuar të zgjerojmë më tej konceptin, duke forcuar Bremenin si një destinacion të qëndrueshëm. Për vitin 2026, po planifikojmë një iniciativë edhe më të madhe”, tha Oliver Rau, drejtor menaxhues i Bremen Marketing dhe Turizëm, Wirtschaftsförderung Bremen GmbH, në deklaratën për shtyp.

Destinacionet e njohura për ski në Alpe, si Via Lattea në Itali dhe Les Gets-Morzine në Francë, po ofrojnë gjithashtu zbritje deri në 25 për qind në qendrat e skijimit këtë vit për vizitorët që vijnë me tren.

Pije falas dhe qasje në muze

Shpërblimi i turistëve për sjellje të përgjegjshme nuk është një koncept krejt i ri, pasi qytete të tjera si Londra kanë pasur skema të ngjashme lokale për vite me radhë.

Në muajin korrik, i njohur gjerësisht si “Muaji Pa Plastikë”, vizitorët dhe banorët në Londër janë shpërblyer me një pije falas për pjesëmarrjen në pastrime.

Në Zvicër, udhëtarët që zgjedhin të eksplorojnë vendin me transport publik përfitojnë hyrje falas në mbi 500 muze me Swiss Travel Pass, si dhe deri në 50 për qind zbritje në shumicën e hekurudhave malore.

Wild Sweden, një kompani pushimesh, gjithashtu ofron qasje në spa dhe një vakt falas në Hotel Savoy në Lulea për vizitorët që mbërrijnë në Laplandën suedeze me tren për pushimet e tyre për të parë Dritat e Veriut dhe jetën e egër.

Pranverën e kaluar, Normandia prezantoi një tarifë për uljen e karbonit duke ofruar një zbritje prej të paktën 10 për qind të biletave hyrëse në 90 atraksione dhe vende kulturore.

Kjo vlen për vizitorët që vijnë në rajonin verior të Francës me autobus, tren ose biçikletë dhe mund të përdoret në kështjella, muze, monumente dhe parqe, si dhe për qiradhënie biçikletash, kanotazh dhe dhoma arratisjeje, ndër aktivitete të tjera. /Telegrafi/

The post Strategji të suksesshme për rritjen e turizmit – inovacionet që po tërheqin vizitorët në Evropë appeared first on Telegrafi.

Danimarka do të heqë dorë nga TVSH-ja për librat, në një lëvizje ambicioze që synon të nxisë më shumë njerëz të lexojnë. Me një normë takse prej 25%—më e larta në botë—qeveria daneze beson se kjo politikë po kontribuon në një “krizë leximi” në rritje.

Ministri i Kulturës, Jakob Engel-Schmidt, njoftoi se propozimi do të përfshihet në projektligjin e buxhetit të qeverisë. Kjo masë pritet t’i kushtojë shtetit rreth 330 milionë korona (rreth 38 milionë paund) në vit.

“Kjo është diçka për të cilën unë, si ministër i Kulturës, kam punuar, sepse besoj se duhet ta vëmë gjithçka në lojë nëse duam t’i japim fund krizës së leximit që për fat të keq është përhapur vitet e fundit”, tha Engel-Schmidt.

Ai shprehu krenari për arritjen e kësaj marrëveshje, duke e cilësuar si një investim thelbësor në kulturën e popullit danez.

Ndryshe nga vendet e tjera nordike, të cilat gjithashtu kanë një TVSH standarde prej 25% por e kanë ulur ose hequr plotësisht për librat, Danimarka ka pasur normën më të lartë në këtë kategori. Për shembull, TVSH-ja për librat në Finlandë është 14%, në Suedi 6% dhe në Norvegji zero.

Një analizë e ngjashme e ndërmarrë nga Suedia në vitin 2001, kur u ul TVSH-ja, tregoi se shitjet e librave u rritën, por kryesisht u blenë nga lexuesit ekzistues, pa ndikuar gjerësisht te lexuesit e rinj.

Engel-Schmidt theksoi se masa nuk ka vetëm si qëllim shitjet, por edhe “përhapjen e literaturës”, dhe për këtë arsye, janë ndarë fonde shtesë për të forcuar bashkëpunimin mes bibliotekave dhe shkollave.

Nëse çmimet e librave nuk bien pas heqjes së TVSH-së, ministri tha se do të rishqyrtojë masën. “Nëse rezulton se heqja e TVSH-së do të thotë vetëm që fitimet e botuesve të rriten dhe çmimet të mos bien, atëherë duhet të shqyrtojmë nëse ishte gjëja e duhur për t’u bërë,” paralajmëroi ai.

Shfaqja ‘Arka’ me regji dhe interpretim të Mentor Zymberaj u selektua dhe prezantua në edicionin e XXI-të të Festivalit Ndërkombëtar të monodramës ‘Act Alone’ në Srdureryi, Islande, përcjell KultPlus.

Ky sukses i shfaqjes ‘Arka’ vjen pas suksesit në Etno Fest ku aktori Mentor Zymberaj u shpërblye me çmimin ‘Aktori më i mirë’ dhe pas vlerësimit laureat në festivalin ‘Moldfest’ në Kishneu të Moldavisë.

Shfaqja ‘Arka’ po vazhdon sukseset pas shfaqjes ‘Ëndrrat e Hamletit’ e cila u prezantua në shumë festivale ndërkombëtare./KultPlus.com

Shkalla e lëndimeve është ende e paqartë, por fotot nga vendi i ngjarjes tregojnë vagona të dalë nga shinat dhe të përmbysur.

Një ka vdeur dhe disa persona u lënduan kur një tren pasagjerësh u përplas me një automjet në një kalim pranë qytetit Tinglev në Danimarkën jugore.

Një numër i madh shërbimesh emergjente janë në vendngjarje dhe portali lokal i lajmeve TV2 tha se kanë vendosur dronë dhe qen kërkimi.

Kompania përgjegjëse për operimin e rrjetit hekurudhor të Danimarkës, Banedanmark, tha se aksidenti ndodhi kur treni u përplas me një automjet në një kalim hekurudhor në nivel.

“Na nevojitet qetësi në vendngjarje dhe personat e paautorizuar duhet të qëndrojnë larg”, tha policia.

Ndryshe, autoritetet nuk kanë dhënë ende informacion mbi shkakun e aksidentit dhe hetimet janë në vazhdim. /Telegrafi/

The post Treni del nga shinat dhe përplaset me një veturë në Danimarkë, raportohet për të vdekur appeared first on Telegrafi.

TIRANË, 10 gusht/ATSH/ Në ambientet e Drejtorisë Vendore të Policisë Vlorë u zhvillua sot ceremonia e daljes në pension të kryekomisar Janaq Zarkës, një prej figurave më të respektuara dhe me kontribute të çmuara në strukturat e Policisë së Shtetit.

Pas 41 viteve shërbim, me një karrierë që ka përfshirë sektorë të rëndësishëm si Policia Shkencore, Hetimi i Krimit dhe për shumë vite në Sektorin e Qarkullimit Rrugor, kryekomisar Zarka përmbylli me dinjitet një rrugëtim të gjatë, duke lënë pas një trashëgimi të çmuar profesionalizmi, ndershmërie dhe përkushtimi.

Për këtë kontribut, drejtori i përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Ilir Proda i dorëzoi Certifikatën e Karrierës, si vlerësim simbolik për dekada shërbimi shembullor.

Në fjalën e tij, Proda vlerësoi 41 vitet e shërbimit me ndershmëri, përgjegjshmëri dhe profesionalizëm.

“Prania e kaq shumë kolegëve, familjarëve dhe miqve sot në këtë sallë është dëshmi se Kryekomisar Janaqi nuk ka ndërtuar vetëm një karrierë, por një trashëgimi vlerash që do të kujtohet. Jam i sigurt se ai do të ishte gati të shërbente edhe 41 vite të tjera, por ky është cikli i jetës. Rëndësi ka që ta përmbyllësh me nder, ashtu siç po bën ti sot. Si Drejtor i Përgjithshëm, e konsideroj një nder të veçantë t’i dorëzoj këtë certifikatë, e cila është vetëm një pikë uji në detin e kontributeve që ke dhënë për Policinë e Shtetit”, u shpreh Proda.

Ndërsa drejtori i DVP Vlorë, Elidon Çela vlerësoi se kryekomisar Janaq Zarka është një nga figurat që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në Policinë e Vlorës.

“I qetë, profesionist dhe i përkushtuar, ai ka qenë për shumë prej nesh një shembull në çdo aspekt, në sjellje, në mënyrën si e ka trajtuar detyrën, por mbi të gjitha në dinjitetin me të cilin e ka përfaqësuar uniformën blu”, shtoi ai.

Në përshëndetjen e tij, kryekomisar Zarka falënderoi drejtuesit dhe kolegët për vlerësimin.

“Policia ka qenë jo vetëm vendi im i punës, por edhe familja ime e dytë. Jam krenar për gjithçka kam dhënë, dhe më shumë për atë që kam mësuar gjatë këtij rrugëtimi”, u shpreh ai.

1 nga 5

/m.m/r.e/

The post Proda i akordon “Certifikatë Karriere” Janaq Zarkës, me 41 vite karrierë në Polici appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Kështjella historike e Hillsborough-ut në Irlandën e Veriut do të jetë më 8 tetor skena e një takimi të nivelit të lartë të ministrave të jashtëm mbi Ballkanin Perëndimor, i organizuar nga Mbretëria e Bashkuar si pjesë e Procesit të Berlinit 2025. Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, do të mirëpresë mbi 15 homologë evropianë, […]

The post Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor appeared first on Reporter.al.

Përtej raportimeve mbi Holandën që bëhet kontribuesja e parë në mekanizmin e ri të financimit të NATO-s për armët ukrainase, tani Suedia, Norvegjia dhe Danimarka gjithashtu do të kontribuojnë.

Të tre vendet së bashku do të kontribuojnë rreth 486.1 milionë dollarë në iniciativën e udhëhequr nga NATO për të furnizuar Ukrainën me armë amerikane, njoftoi qeveria norvegjeze, shkruan skynews.

Çfarë duhet të dini?

Në korrik, Donald Trump u zotua të vërë në dispozicion armë të reja për Ukrainën.

Sipas një marrëveshjeje të re, SHBA do t’u shesë armë anëtarëve të NATO-s të cilët më pas do t’ia furnizojnë ato Kievit.

Dje, ministri holandez i mbrojtjes, Ruben Brekelmans, tha se Holanda do të kontribuojë 500 milionë paund për të blerë pajisje ushtarake amerikane për Ukrainën si pjesë e skemës së Listës së Kërkesave Prioritare të Ukrainës (PURL). /Telegrafi/

The post Katër vende evropiane i bashkohen projektit të NATO-s për të dërguar armë amerikane në Ukrainë appeared first on Telegrafi.

Të paktën 68 migrantë kanë humbur jetën pasi një barkë me rreth 157 persona në bord u mbyt në brigjet jugore të Jemenit, për shkak të motit të keq.

Ngjarja ndodhi të dielën, në provincën jugore Abyan, konfirmoi për BBC-në kreu i Organizatës Ndërkombëtare për Migracionin (IOM) në Jemen, Abdusattor Esoev. Deri tani janë shpëtuar vetëm 12 persona, ndërsa dhjetëra të tjerë konsiderohen ende të zhdukur. Sipas IOM-it, shumica e viktimave dyshohet të jenë shtetas etiopianë.

Jemeni është një nga rrugët kryesore për migrantët nga Briri i Afrikës që përpiqen të arrijnë në vendet e Gjirit për të kërkuar punë. IOM vlerëson se qindra persona kanë humbur jetën apo janë zhdukur në përpjekje të ngjashme gjatë muajve të fundit.

Zyrtarë të sigurisë në Abyan thanë se është nisur një operacion i gjerë kërkim-shpëtimi dhe se trupat e pajetë janë gjetur në një zonë të gjërë përgjatë bregdetit.

Kreu i IOM-it në Jemen, Abdusattor Esoev, deklaroi se barka ishte duke ndjekur një nga rrugët më të rrezikshme që përdoren shpesh nga trafikantët e qenieve njerëzore.

Ai theksoi nevojën për forcimin e mekanizmave ligjorë për të mbrojtur migrantët dhe për të parandaluar që ata të bien pre e trafikantëve.

“Ajo që ne i bëjmë thirrje të gjitha shteteve anëtare, është të përmirësojnë rrugët e rregullta të migrimit, në mënyrë që njerëzit të udhëtojnë ligjërisht, e jo të mashtrohen apo të detyrohen të ndjekin rrugë të rrezikshme,” tha Esoev.

IOM e ka përshkruar më herët rrugën nga Briri i Afrikës që përfshin Somalinë, Xhibutin, Etiopinë dhe Eritrenë drejt Jemenit, si një nga korridoret më të ngarkuara dhe më të rrezikshme të migrimit të përzier.

Në mars të këtij viti, dy barka me mbi 180 migrantë u mbytën në brigjet e rrethit Dhubab në Jemen, për shkak të detit të trazuar. Vetëm dy anëtarë të ekuipazhit arritën të mbijetojnë.

Sipas një raporti të IOM-it, migrantët që mbërrijnë në pikat e ndihmës në Jemen kanë raportuar se trafikantët janë bërë gjithnjë e më të pamëshirshëm, duke nisur qëllimisht barka në kushte të rrezikshme për të shmangur patrullat.

Megjithë rreziqet, fluksi i migrantëve vijon. Vetëm gjatë vitit 2024, mbi 60 mijë emigrantë kanë mbërritur në Jemen.

Sipas Projektit të Migrantëve të Zhdukur të IOM-it, gjatë dhjetë viteve të fundit janë regjistruar mbi 3 mijë e 400 viktima dhe persona të zhdukur përgjatë kësaj rruge, nga të cilët rreth 1,400 kanë humbur jetën nga mbytja në det.

Jemeni vijon të jetë i përfshirë në një luftë civile shkatërrimtare që zgjat prej më shumë se një dekade. Që prej vitit 2014, grupi i Houthive të mbështetur nga Irani ka marrë kontrollin e pjesës më të madhe të veri-perëndimit të vendit, përfshirë kryeqytetin Sana’a, duke rrëzuar qeverinë e njohur ndërkombëtarisht.

Pagesat publike, si pensionet shtetërore, përbëjnë rreth dy të tretat e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë.

Sipas OECD-së, në vitin 2022, njerëzit e moshuar kishin të ardhura mesatare të disponueshme më të ulëta sesa popullsia e përgjithshme në 28 vende evropiane. Luksemburgu ishte përjashtimi i vetëm mes 29 vendeve të përfshira në analizë.

Pensionistët përballen me vështirësi financiare në shumë vende dhe disa persona mbi 65-vjeç vazhdojnë të punojnë.

Por, si ndryshojnë burimet e të ardhurave të të moshuarve nga një vend në tjetrin?

Sipas të dhënave të OECD-së, dy të tretat (66 për qind) e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë vijnë nga pagesat publike, kryesisht pensionet dhe përfitimet shtetërore.

Kjo është mesatarja për 27 vende në vitin 2020 ose vitin më të fundit të disponueshëm, raporton euronews.

Puna është burimi i dytë më i madh i të ardhurave pas transferimeve publike, duke përbërë 21 për qind të të ardhurave të disponueshme për qytetarët e moshuar. Të ardhurat nga kapitali, si pensionet personale dhe kursimet, përbëjnë 7 për qind, ndërsa pensionet private nga vendet e punës zënë 6 për qind.

Pjesa e pagesave publike në të ardhura ndryshon nga 41 për qind në Zvicër në 86 për qind në Belgjikë. Transferimet publike përbëjnë gjithashtu të paktën tre të katërtat e të ardhurave për të moshuarit në Luksemburg (83 për qind), Austri (82 për qind), Finlandë (80 për qind), Çeki (76 për qind), Itali (76 për qind), si dhe Portugali dhe Greqi (të dyja nga 75 për qind).

Përveç Zvicrës, kjo pjesë është më e ulët se 50 për qind në Mbretërinë e Bashkuar (42 për qind), Holandë (43 për qind) dhe Danimarkë (45 për qind).

Ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, Franca ka përqindjen më të lartë të transferimeve publike në të ardhurat e të moshuarve me 78 për qind ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka përqindjen më të ulët me 42. Në Itali kjo përqindje është 76 për qind, në Spanjë 72 për qind dhe në Gjermani 68 për qind.

Me përjashtim të Finlandës, vendet nordike kanë përqindje më të ulëta të transferimeve publike. Kjo përqindje është 52 për qind në Suedi, dhe 58 për qind në Norvegji dhe Islandë.

Në Turqi, një vend kandidat për në BE, 57 për qind e të ardhurave të të moshuarve vijnë nga transferimet publike.

Transferet private profesionale ekzistojnë vetëm në 7 vende

Pensionet private profesionale (pensionet, shpërblimet për largim nga puna, ndihmat për vdekje, etj.) nuk janë të zakonshme në të gjithë Evropën. Nga 27 vende, vetëm shtatë i përmendin ato si burim të të ardhurave për të moshuarit. Holanda ka përqindjen më të lartë, ku ato përbëjnë 40 për qind të të ardhurave ndërsa ndiqet nga Mbretëria e Bashkuar me 33 për qind dhe Zvicra me 29 për qind.

Tre vende nordike përfshijnë gjithashtu pensionet private profesionale. Ato përbëjnë 19 për qind të të ardhurave në Suedi, 15 për qind në Danimarkë dhe 14 për qind në Norvegji.

Gjermania është vendi i fundit në këtë grup, me pensionet private profesionale që përbëjnë vetëm 5 për qind të të ardhurave.

Puna vazhdon të përbëjë të paktën një të pestën e të ardhurave të të moshuarve në disa vende, përfshirë Turqinë (27 për qind), Hungarinë (26 për qind), Slloveninë (23 për qind), Irlandën dhe Çekinë (të dyja me 22 për qind), si dhe Greqinë dhe Portugalinë (të dyja me 21 për qind) dhe Spanjën (20 për qind).

Si ndryshon pjesa e kapitalit?

Pjesa e të ardhurave që vjen nga kapitali – kryesisht pensione private dhe kursime personale – ndryshon ndjeshëm nëpër Evropë, duke filluar nga më pak se 1 për qind në Sllovaki deri në 23 për qind në Danimarkë. Në disa vende, kjo pjesë është të paktën 10 për qind.

Këtu përfshihen Turqia dhe Zvicra (të dyja me 16 për qind), Franca (15 për qind), Suedia (12 për qind), Mbretëria e Bashkuar (11 për qind) dhe Finlanda, Norvegjia dhe Islanda (secila me 10 për qind).

Pjesa e kapitalit në të ardhurat e të moshuarve është më pak se 5 për qind në disa vende.

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit.

Pjesa e punës në të ardhurat e të moshuarve është e konsiderueshme në shumë vende evropiane, duke e kaluar një të tretën në disa prej tyre. Ajo ndryshon nga 7 për qind në Francë deri në 40 për qind në Letoni.

Puna përbën mbi 32 për qind të të ardhurave për të moshuarit në Sllovaki (36 për qind), Lituani (35 për qind), Estoni dhe Poloni (të dyja me 34 për qind) dhe Islandë (32 për qind).

Të moshuarit në Francë, Luksemburg, Finlandë dhe Belgjikë janë ndër më pak të varurit nga puna, me të ardhura nga punësimi që përbëjnë më pak se 11 për qind të të ardhurave të tyre totale.

Gjetjet kryesore: Sisteme të ndryshme të sigurimeve shoqërore

Nivelet e ndryshme të katër burimeve kryesore të të ardhurave për personat e moshuar, shumica prej të cilëve janë pensionistë, tregojnë larmishmërinë e sistemeve të sigurimeve shoqërore nëpër Evropë.

Disa nga përfundimet kryesore nga të dhënat janë:

Evropa Perëndimore (si Belgjika, Franca dhe Austria) mbështetet shumë te pensionet publike si burimi kryesor i të ardhurave.

Vendet nordike (si Danimarka dhe Suedia, por jo Finlanda) kanë burime më të larmishme të të ardhurave, përfshirë skema të fuqishme pensionale private.

Evropa Lindore dhe Jugore (duke përfshirë Poloninë, Sllovakinë, Greqinë dhe Turqinë) priren të kenë përqindje më të larta të të ardhurave të lidhura me punën.

Pensionet private profesionale mbeten të pazhvilluara në shumë vende të Evropës Lindore dhe Jugore.

Varfëria në moshën e tretë vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme në disa vende evropiane, dhe dallimet në pensione mbeten të mëdha në të gjithë kontinentin.

Me rritjen e jetëgjatësisë, politikëbërësit përballen me sfida gjithnjë e më të mëdha për të siguruar mbështetje të mjaftueshme për popullsinë në plakje, duke ruajtur njëkohësisht qëndrueshmërinë ekonomike të buxheteve. /Telegrafi/

The post “Të mbijetosh në pension” – si i sigurojnë të ardhurat evropianët e moshuar? appeared first on Telegrafi.

Të paktën 18 refugjatë kanë humbur jetën dhe rreth 50 të tjerë konsiderohen të zhdukur, pasi një varkë u mbyt pranë brigjeve të Tobrukut gjatë fundjavës. Lajmi u bë i ditur nga Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM), e cila citon burime lokale për këtë ngjarje tragjike. Deri më tani, dhjetë persona janë shpëtuar nga autoritetet. […]

The post Pëmbytet varka me refugjatë në Detin Mesdhe, 18 të vdekur dhe dhjetëra të zhdukur appeared first on BoldNews.al.

Megjithëse afërsisht 40 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të Bashkimit Evropian janë të mbikualifikuar për punët e tyre, ata fitojnë pothuajse 18 për qind më pak se vendasit.

Sipas një studimi të publikuar në revistën Nature, emigrantët fitojnë mesatarisht 17.9 për qind më pak në vit se vendasit në Evropë dhe Amerikën e Veriut.

Hulumtimi analizoi pagat e 13.5 milionë punonjësve në nëntë vende, përfshirë Danimarkën, Francën, Gjermaninë, Holandën, Norvegjinë, Spanjën dhe Suedinë, gjatë periudhës 2016-2019.

Tre të katërtat e kësaj diference pagash ishin rezultat i mungesës së qasjes në punë me paga më të larta, ndërsa vetëm një e katërta e diferencës i atribuoheshin dallimeve në paga midis punëtorëve emigrantë dhe vendas në të njëjtin punë, raporton euronews.

Në Spanjë, diferenca në paga ishte mbi 29 për qind, më e larta ndër të shtatë vendet evropiane. Të huajt përbëjnë 13 për qind të fuqisë punëtore të vendit, duke kontribuar në rritjen ekonomike dhe shtimin e popullsisë.

Në Norvegji, Gjermani, Francë dhe Holandë, emigrantët fitojnë midis 15 dhe 20 për qind më pak se vendasit.

Ndërsa në Suedi – një vend ku shumë emigrantë të punësuar gjejnë punë në sektorin publik – diferenca ishte vetëm 7 për qind.

Vendi ku lindën emigrantët gjithashtu kishte rëndësi, transmeton Telegrafi.

Diferencat më të mëdha mesatare të pagave ishin për emigrantët nga Afrika nën-Sahariane, me 26.1 për qind, dhe nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut, me 23.7 për qind.

Emigrantët nga Evropa, Amerika e Veriut dhe vendet e tjera perëndimore përjetuan një ndryshim shumë më të vogël mesatar në paga krahasuar me vendasit, vetëm 9 për qind.

Megjithatë, fëmijët e emigrantëve kishin një diferencë më të vogël të konsiderueshme në të ardhura, duke fituar mesatarisht 5.7 për qind më pak se punonjësit me prindër vendas.

Dallimet në paga brenda të njëjtit punë midis vendasve dhe fëmijëve të emigrantëve janë njëlloj shumë të vogla, nën 2 për qind në të gjitha vendet.

Çfarë mund të bëhet për të reduktuar këtë diferencë pagash?

Në vitin 2023, 39.4 2 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të BE-së ishin të mbikualifikuar për punët ku punonin, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.

Sipas një studimi të McKinsey, përmirësimi i lëvizshmërisë sociale mund të rrisë Prodhimin e Brendshëm Bruto (GDP) të vendeve evropiane me 3 2 për qind deri në 9 2 për qind dhe të mbyllë hendekun e aftësive që pritet të shfaqet deri në vitin 2030, pa pasur nevojë për trajnime të reja apo ndryshim karriere.

Një grup masash mund të zbatohet për të reduktuar në mënyrë efektive ndarjen në nivel pune, thanë kërkuesit e studimit.

Këto përfshijnë trajnime në gjuhë, trajnime profesionale, programe ndihme për kërkimin e punës që lidhin drejtpërdrejt punonjësit me punëdhënësit, përmirësimin e qasjes në arsimin vendas dhe njohjen e kualifikimeve të huaja.

Aktualisht, disa vende të BE-së kanë zbatuar iniciativa për të trajtuar këtë çështje.

Në vitin 2024, Gjermania zbatoi Ligjin për Imigracionin e Aftë, i cili lejoi diplomantët e huaj të punojnë ndërkohë që gradat e tyre po njiheshin zyrtarisht.

Franca këtë vit reformoi lejen e qëndrimit “Carte Talent” – një leje qëndrimi shumëvjeçare për shtetasit e huaj në Francë – për të tërhequr profesionistë të kualifikuar dhe për të adresuar mungesat në tregun e punës, sidomos në sektorin shëndetësor.

“Këto lloj politikash ndihmojnë që punonjësit e lindur jashtë vendit të kontribuojnë në kapacitetin e tyre të plotë, dhe që vendet të përfitojnë plotësisht nga emigracioni në aspektin e rritjes së produktivitetit, të ardhurave më të larta nga taksat dhe zvogëlimit të pabarazive,” thanë në studim kërkuesit Marta M. Elvira, Are Skeie Hermansen dhe Andrew Penner.

“Politika e mençur e emigracionit nuk mbaron në kufi – aty fillon”, shtuan ata. /Telegrafi/

The post A fitojnë emigrantët më pak se punonjësit vendas në BE? appeared first on Telegrafi.

Një debat me nota ironie dhe sarkazme ka tërhequr vëmendjen së fundmi në emisionin e gazetarit Ronaldo Sharka, ku e ftuar ishte ish-banorja e BBVA4, Krisa Çaushi.

“Je e ftuar kot,” – i tha Ronaldo në mënyrë spontane, duke nxitur një reagim të menjëhershëm nga Krisa, e cila u përfshi në lojën me tone thumbuese të gazetarit.

“Se di, u pendova që të mora në emision,” vijoi ai, duke i dhënë ngjyrë bisedës që megjithëse u duk si përplasje, ishte më shumë një shkëmbim shakash në stilin ironik që e karakterizon emisionin.

Pjesë nga biseda:
Krisa Çaushi: Nëse jam e ftuar koti, atëherë nuk do duhej të më kishe marrë.

Ronaldo Sharka: Mendon që nuk do të kishe ardhur fare?.

Krisa Çaushi: Unë erdha për të respektuar meqë më ftove.

Ronaldo Sharka: Problemi jonë si emision që të ftojmë, të kontaktojmë, të hapim derën.

Krisa Çaushi: E po atëherë kënaqësi që unë erdha dhe mos ua pafsha më derën.

Ronaldo Sharka: Kënaqësia e gjitha e jotja sepse për neve nuk ka ndonjë kënaqësi.

Krisa Çaushi: Atëherë mend për herë tjetër.

@topalbania_radio

Plas keq në emision! Ronaldo përzë Krisën nga emisioni: Turp që të ftova!

♬ original sound – Top Albania Radio

The post “Je e ftuar kot!” – Replikat me thumb mes Ronaldo Sharkës dhe Krisës ndezin studion appeared first on iconstyle.al.

Nga Albert Vataj Më 20 korrik 1304, në qytetin toskan të Arezzos, lindi një prej figurave më ndriçuese të historisë së letërsisë dhe mendimit evropian, Françesko Petrarka. Fëmijëria e tij u formësua në një kohë lëvizjesh të mëdha shoqërore dhe shpirtërore, kur familja e tij, për arsye politike, u transferua në Avignon të Francës, atëherë selia e papatit. Ishte pikërisht aty…

Source

Poezi nga Francesko Petrarka

As luftë s’bëj dhe askund s’gjej paqe’
dhe frikë dhe shpresë: kam zjarr dhe akullohem,
në qiell nxitoj, në tokë prapë rrëzohem,
askënd s’takoj dhe botën kam përqafe.

Ajo më futi në burg, hapsan e laqe,
as nuk më mban, as nuk më lë të iki,
dhe më largon dhe hallkë më vë tek shpirti,
as rroj, as vdes, as dhimbjet s’kanë cae.

Pa sy dhe shoh, pa gjuhë dhe nxjerr klithmë,
kërkoj të vdes, thërras që të shpëtoj,
përbuz vetveten, ju jap ju lumturinë.

Mes lotësh qesh, ju jap ju dhembshurinë,
dhe jet’ dhe vdekje i vë në barazi,
po për keto, o grua, faj ke ti./ KultPlus.com

Presidenca daneze e Bashkimit Europian ka vlerësuar progresin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian.

Ministrja për Çështjet Europiane, Marie Bjerre, i bëri thirrje forcave politike që të mbështesin planin ambicioz të qeverisë Rama, për tu anëtarësuar sa më parë në familjen europiane.

“Ne e vlerësojmë objektivin e Shqipërisë për të vazhduar progresin në rrugën e integrimit. Inkurajojmë të gjitha forcat politike që të mbështesin planin ambicioz për përfundimin e negociatave të anëtarësimit. Ne presim që të mbajmë konferencën e radhës ndërqeveritare me Shqipërinë sa më shpejt të jetë e mundur, për të hapur kapitullin e katërt të grupit mbi axhendën e gjelbër dhe lidhshmërinë e qëndrueshme”, tha ministrja daneze Çështjet Europiane, Marie Bjerre.

Në Komitetin e Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian, Ministrja daneze vlerësoi reformat e ndërmarra nga vendi ynë edhe pse thotë se korrupsioni vijon të mbetet problem. Sipas saj, Shqipëria është pararojë në procesin e integrimit, sa i përket vendeve të Ballkanit Perëndimor.

“Shqipëria po bën përparim të madh, po zbaton reformat e kërkuara. Ne e dimë që ata nuk janë ende gati për anëtarësim të plotë në BE. Ka probleme të tilla si korrupsioni. Ky proces për momentin është hapje e kapitujve të negociatave. Nuk po flasim për mbylljen e tyre, sepse deri atëherë nevojiten më shumë reforma. Do të jetë një proces zgjerimi i bazuar në meritë, jo vetëm në rastin e Shqipërisë, por dua të them se është një nga vendet në Ballkanin Perëndimor që po tregon rezultate konkrete në këtë proces”, shtoi ministrja daneze.

Një ditë më parë, komisionerja për zgjerimin Marta Kos, rikonfirmoi mbylljen e negociatave deri në vitin 2027.

“Me Shqipërinë, ne mund të arrijmë finishin e negociatave deri në fund të vitit 2027. Në këtë mënyrë, këto dy vende (Shqipëria dhe Mali I Zi) do të jenë në gjendje të bëhen anëtare me të drejta të plota të BE-së brenda mandatit të këtij Komisioni Evropian”, u shpreh Marta Kos.

Shqipëria është në pritje për hapjen e dy grupkapitujve të fundit në muajin shtator. Behet fjalë për Agjenda e Gjelbërt dhe Burimet, Bujqësia dhe Kohezioni.

Ndërkohë, burime për Abc News thonë se në fund të vitit do të nisë edhe mbyllja e grupkapitujve, të cilat do të nisin pikërisht me “Marrëdhëniet me Jashtë”. Në këtë grupkapitull, Shqipëria ka marrë jo pak vlerësime nga Bashkimi Europian edhe për shkak të linjëzimit të politikë së jashtme me atë të bllokut./abcnews.al

Një e pesta e eksporteve të BE-së po shkon drejt SHBA-së.

Tarifat në sektorin e prodhimit të veturave godasin më shumë ekonominë gjermane, por tarifat e mundshme në atë farmaceutike mund t’i kushtojnë ndjeshëm ekonomisë irlandeze.

Gjermania dhe Irlanda po bien në sy si dy ekonomitë më të ekspozuara të BE-së të kërcënuara nga tarifat më të larta të SHBA-së, ndërsa Brukseli punon drejt një marrëveshjeje tregtare me Uashingtonin, mes raporteve se tarifat farmaceutike mund të jenë deri në 200%.

Kur presidenti i SHBA-së Donald Trump vendosi një tarifë të re prej 25% për importet e automjeteve dhe pjesëve të tyre në prill, Gjermania u identifikua si vendi i BE-së me humbjet më të mëdha.

Vlerësimi i organizatës kërkimore Bruegel me seli në Bruksel në atë kohë ishte se tarifat mund të kushtonin 0.4% të GDP-së së vendit në planin afatgjatë.

Ndërsa presim një marrëveshje të re tregtare BE-SHBA, dalin në pah detaje të tjera që mund ta vendosin Irlandën, Danimarkën dhe Belgjikën, si dhe vende të tjera, në shënjestër nëse Uashingtoni synon sektorin farmaceutik më pas.

Vendet me ekspozimin më të madh ndaj tregut amerikan

Ndikimi i përgjithshëm në ekonominë evropiane do të varet nga norma aktuale e tarifës që vendos SHBA dhe përgjigja e BE-së, por goditja nuk do të shpërndahet në mënyrë të barabartë.

Sipas Bruegel, ekonomia e BE-së po përballet me pasoja të rëndësishme, por të menagjueshme makroekonomike.

Në një raport në prill, ata vlerësuan se, në lidhje me skenarët e mundshëm, dëmi mund të jetë afërsisht 0.3% e GDP-së së BE-së, varësisht nga rezultati i negociatave.

Kjo krahasohet me rritjen reale të GDP-së prej 1.1% që pritet në bllok në vitin 2025.

Tregtia me SHBA-në është e konsiderueshme.

Në vitin 2024, SHBA ishte partneri më i madh për eksportet e mallrave të BE-së, duke përbërë 20.6% të të gjitha eksporteve të mallrave të BE-së jashtë bllokut.

Produktet farmaceutike përbëjnë 15% të eksporteve të mallrave të BE-së në SHBA.

Pas tyre vjen sektori i automobilave.

Derisa të ketë më shumë sqarime mbi tarifat e mundshme të SHBA-së për produktet e sektorit farmaceutik, “sektori i automobilave duket të jetë më i prekshëm ndaj tarifave të SHBA-së pasi nuk duket se ka ndonjë përjashtim të madh të planifikuar”.

Industria është goditur me një tarifë prej 25% në prill.

“Vetëm tarifat mund të shkurtojnë rreth 8% të vëllimeve totale tregtare të BE-së gjatë pesë viteve të ardhshme”, tha Rory Fennessy, Ekonomist i Lartë në Oxford Economics, në një raport të kohëve të fundit.

Bëhet e ditur se vendet me vlerën më të lartë në eksportet e mallrave në SHBA, të cilat përballen me kërcënimin më të madh për ekonomitë e tyre, përfshijnë Gjermaninë, Irlandën, Italinë, Francën dhe Holandën.

Ekonomia gjermane mbështetet shumë në eksporte, të nxitura nga sektori i automjeteve të vendit.

Pothuajse një e katërta (22.7%) e totalit të eksporteve gjermane po shkojnë drejt SHBA-së, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

“Gjermania shquhet si ekonomia kryesore evropiane që ka të ngjarë të goditet më rëndë nga tarifat amerikane, dhe ne presim që rritja e GDP-së të bjerë në tremujorin e dytë dhe të tretë”, tha Andrew Hunter, Drejtor i Asociuar dhe Ekonomist i Lartë në Moody’s Ratings.

Hunter shtoi gjithashtu se ekonomitë më të vogla, përfshirë Austrinë dhe të tjera në Evropën Qendrore dhe Lindore, “të cilat janë të integruara shumë në zinxhirët e furnizimit industrial të Gjermanisë, do të goditen gjithashtu rëndë”.

“Pas vitit 2025, ndikimi negativ afatgjatë i tarifave mund të jetë rreth 0.4% e GDP-së në Gjermani, pasi “efekti të jetë ndërtuar plotësisht dhe efektet fillestare afatshkurtra të jenë zhdukur”, tha Niclas Frederic Poitiers, hulumtues në Bruegel.

“Për Francën, efekti mesatar do të ishte rreth 0.25% e GDP-së.”

Pasiguria mund të çojë në humbje investimesh dhe vendesh pune në të gjithë bllokun 27-anëtarësh.

Hunter tha se, “edhe për ato vende ku ekspozimi i drejtpërdrejtë ndaj eksporteve amerikane është relativisht i kufizuar, siç janë Franca ose Spanja, rritja ka të ngjarë të rëndohet nga dobësia dhe pasiguria globale.

Lidhur me ndikimet afatgjata, Irlanda dallohet si një nga vendet më të prekura, pasi më shumë se gjysma e eksporteve të mallrave të saj (53.7%) drejtohen drejt tregut amerikan.

Shumë varet nëse sektori farmaceutik do të goditet nga tarifat.

“Nëse po, Irlanda do të jetë ekonomia e BE-së më e rrezikuar nga këto tarifa”, tha Mathieu Savary, strateg kryesor për Strategjinë Evropiane të Investimeve në BCA Research.

Si mund të godasin tarifat farmaceutike ekonominë evropiane në veçanti?

Industria farmaceutike e bazuar në kërkim është një aset kyç i ekonomisë evropiane. Është një nga sektorët e teknologjisë së lartë me performancën më të lartë në Evropë.

Ajo kontribuoi 311 miliardë euro në vlerë të shtuar bruto (GVA) dhe 2.3 milionë vende pune direkt dhe indirekt në ekonominë e Bashkimit Evropian në vitin 2022, sipas një studimi të kohëve të fundit nga PWC.

Dhe tregu amerikan është thelbësor për sektorin farmaceutik evropian.

Sipas Federatës Evropiane të Industrive dhe Shoqatave Farmaceutike, në vitin 2021, Amerika e Veriut përbënte 49.1% të shitjeve farmaceutike botërore krahasuar me 23.4% për Evropën.

Dhe më shumë se një e treta e eksporteve farmaceutike të BE-së po shkojnë në SHBA.

“Nëse sektori farmaceutik goditet nga një tarifë prej 25%, siç pritet nga Moody’s në muajt në vijim, më të ekspozuarit do të jenë një numër ekonomish më të vogla evropiane si Danimarka, Belgjika, Sllovenia dhe Irlanda, të cilat në përgjithësi janë vendi ku mendojmë se rreziqet e recesionit në Evropë janë më të larta”, tha Hunter.

Strategu kryesor i BCA Research shtoi se në këtë rast, “Irlanda është veçanërisht e ekspozuar ndaj këtij rreziku”, duke përmendur se eksportet në SHBA përfaqësojnë 18% të GDP-së së Irlandës, dhe eksportet farmaceutike përfaqësojnë gati 55% të eksporteve irlandeze.

Sipas BCA, ndikimi “mund të kufizojë rritjen me 4% deri në 5% me kalimin e kohës”.

Bruegel vlerësoi se humbja kumulative e GDP-së reale të Irlandës mund të jetë 3% deri në vitin 2028.

Instituti gjithashtu e veçoi vendin si më të prekshmin në lidhje me ndikimin e tarifave të SHBA-së në punësim.

Lidhur me sa i prekshëm është një vend ndaj humbjeve të vendeve të punës në dritën e tarifave të SHBA-së, Bruegel tha se Italia ishte vendi i dytë më i ekspozuar, me një ekspozim të lartë në pajisjet e transportit dhe një nivel të lartë punësimi të ekspozuar në prodhimin e modës dhe veturave.

Italia do të kishte gjithashtu ekspozim të lartë në produktet farmaceutike.

A do të kishte një tarifë prej 200% për produktet farmaceutike?

Trump tha se produktet farmaceutike të importuara në SHBA po përballen me një tarifë prej 200%, pa zbuluar detaje të mëtejshme.

Sipas Savary të BCA-së, kjo nuk ka gjasa të ndodhë, sepse “kjo do të rriste ndjeshëm koston e kujdesit shëndetësor për konsumatorët amerikanë, gjë që është tashmë një çështje e madhe për votuesit”.

Ai e sheh këtë si një “mesazh të fortë për kompanitë e huaja farmaceutike që të ulin çmimet e tyre dhe të investojnë në prodhimin e barnave të tyre në SHBA”.

Pritet që “investimet e huaja direkte në SHBA dhe njoftimet për uljen e çmimeve të barnave do të jenë rezultati përfundimtar i këtyre bisedimeve dhe kërcënimeve”.

“Tani është presioni mbi kompanitë farmaceutike që të zgjerojnë objektet e prodhimit në SHBA në mënyrë që ato të jenë në pragun e klientëve amerikanë”, tha Dan Coatsworth, analist investimesh në AJ Bell. /Telegrafi/

The post Cili shtet evropian do të vuajë më shumë nga tarifat e Trumpit? appeared first on Telegrafi.

Poezi nga Francesko Petrarka

As lufte s’bej dhe askund s’gjej paqe’
dhe frike dhe shprese: kam zjarr dhe akullohem,
ne qiell nxitoj, ne toke prap rrezohem,
askend s’takoj dhe boten kam perqafe.

Ajo me futi ne burg, hapsan e laqe,
as nuk me mban,as nuk me le te iki,
dhe me largon dhe hallke me ve tek shpirti,
as rroj, as vdes, as dhimbjet s’kane cae.

Pa sy dhe shoh, pa gjuhe dhe nxjerr klithme,
kerkoj te vdes, therras qe te shpetoj,
perbuz vetveten, ju jap ju lumturine.

Mes lotesh qesh, ju jap ju dhembshurine,
dhe jet’, dhe vdekje i ve ne barazi,
po per keto, o grua,faj ke ti./ KultPlus.com

Kryeministri britanik Keir Starmer dhe Presidenti francez Emmanuel Macron ranë dakord sot mbi nevojën për të ndërmarrë veprime më vendimtare për të trajtuar migracionin e parregullt, veçanërisht nga anijet e vogla që kalojnë Kanalin Anglez.

“Udhëheqësit ranë dakord që trajtimi i kërcënimit të migracionit të parregullt dhe kalimeve me anije të vogla është një përparësi e përbashkët që kërkon zgjidhje të përbashkëta”, thuhej në një deklaratë informuese të qeverisë britanike mbi bisedimet midis dy udhëheqësve në Londër.

Macron dhe Starmer, raportohet se ranë dakord mbi nevojën për të ecur përpara dhe për të bërë përparim në zgjidhje të reja dhe inovative, duke përfshirë një pengesë të re për të prishur modelin e biznesit të këtyre bandave, të cilat trafikojnë migrantë të parregullt kundrejt një pagese të majme.

Macron po zhvillon një vizitë zyrtare tre-ditore në Mbretërinë e Bashkuar, ndërsa mikpritësit e tij bëjnë presion për masa të reja për të frenuar imigracionin pa dokumente.

Numri i refugjatëve dhe migrantëve që mbërrijnë në bregdetin jugor të Anglisë nëpërmjet anijeve të vogla nga Franca veriore është një çështje e madhe politike për qeverinë laburiste, e cila ka parë partinë e ekstremit të djathtë Reform UK të arrijë fitore të konsiderueshme politike me një platformë të ashpër anti-imigracion.

Bisedimet vijnë në ditën e dytë të vizitës së Macron në Mbretërinë e Bashkuar, e cila filloi me një pritje nga Mbreti Charles III dhe anëtarët e familjes mbretërore dhe një banket të shtruar në Kështjellën Windsor.

Kjo është vizita e parë shtetërore e një presidenti francez në Mbretërinë e Bashkuar që nga koha e Nicolas Sarkozy në vitin 2008 dhe e para nga një kryetar shteti i Bashkimit Evropian që nga zyrtarizimi i Brexit në vitin 2020. Udhëtimi i Macron erdhi me ftesë të Mbretit Charles III.

The post Kalimi i emigrantëve me varka, Franca dhe Britania bëhen bashkë për të ndalur flukset appeared first on Lapsi.al.

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

Në periudhën 1980–2023, Evropa ka përjetuar më shumë se 790 miliardë euro humbje ekonomike të shkaktuara nga ngjarje ekstreme të motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtë shtete të tjera anëtare të Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanë pësuar humbje ekonomike relativisht të ngjashme, që ndryshojnë midis 12 dhe 15 miliardë euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po përhapen në mënyrë më të barabartë në të gjithë rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet më të pasura kanë më shumë mjete për t’u rikuperuar dhe ndajnë më pak nga buxhetet e tyre publike për rimëkëmbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet më të mëdha për frymë, duke arritur në 8,733 euro për banor gjatë periudhës 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominë e Evropës – pse jo edhe Kosovën? appeared first on Telegrafi.