Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

BE reagon pas vendimit të Kushtetueses: Zgjidheni kryetarin e Kuvendit, nuk ka më kohë për humbje

8 August 2025 at 17:18

Bashkimi Evropian ka reaguar pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Kosovës, e cila përcaktoi se Kuvendi duhet të zgjedhë kryetarin e ri përmes një procesi votimi të hapur dhe brenda afatit prej 30 ditësh.

Në deklaratën e BE-së thuhet se vendimi i Gjykatës ka dhënë sqarime të rëndësishme dhe se të gjitha partitë politike në Kuvendin e Kosovës duhet ta respektojnë këtë vendim dhe të gjejnë kompromisin e nevojshëm për të zgjedhur Kryetarin dhe Nënkryetarët e rinj të Kuvendit.

“BE-ja u bën thirrje të gjitha partive politike të përfaqësuara në Kuvendin e Kosovës që t’i përmbahen këtij vendimi dhe të gjejnë kompromisin dhe shumicën e nevojshme për të ecur me shpejtësi me procesin e zgjedhjes së Kryetarit të Kuvendit dhe Zëvendëskryetarëve”.

“Nuk ka më kohë për t’u humbur në bllokadën politike”, thuhet në reagimin e BE-së, duke bërë thirrje për veprim të shpejtë dhe të bashkërenduar të forcave politike në funksion të rikthimit të normalitetit institucional./Telegrafi/

The post BE reagon pas vendimit të Kushtetueses: Zgjidheni kryetarin e Kuvendit, nuk ka më kohë për humbje appeared first on Telegrafi.

Realiteti po formëson një Evropë të re

8 August 2025 at 13:10

Ne po dëshmojmë shfaqjen kaotike të një rendi të ri botëror dhe ky proces po udhëhiqet nga tre liderë që janë haptazi armiqësorë ndaj Bashkimit Evropian: presidenti amerikan Donald Trump, presidenti rus Vladimir Putin dhe presidenti kinez Xi Jinping. Ky rend i ri do të ketë pak ngjashmëri me rendin e udhëhequr nga Amerika që […]

The post Realiteti po formëson një Evropë të re appeared first on Reporter.al.

Si mund ta godasin ekonominë globale tarifat tjera të Trumpit ndaj Rusisë?

6 August 2025 at 23:54

Pavarësisht se është vendi më i sanksionuar në botë, Rusia ka vazhduar të përdorë pasurinë e madhe nga energjia për të financuar luftën në Ukrainë.

Presidenti amerikan, Donald Trump shpreson ta ndryshojë këtë. Ai ka njoftuar se tarifa të reja të gjera dytësore do të prekin çdo vend që ende bën tregti me Rusinë, nëse nuk arrihet një armëpushim me Ukrainën deri të premten, më 8 gusht.

Tarifat dytësore do të bëjnë që mallrat nga çdo vend që bën tregti me Rusinë të kenë një taksë prej 100 për qind kur importohen në SHBA, raporton bbc.

Nafta dhe gazi janë eksportet më të mëdha të Rusisë, dhe klientët kryesorë të Moskës përfshijnë Kinën, Indinë dhe Turqinë. “Kam përdorur tregtinë për shumë gjëra, por është e shkëlqyer për të zgjidhur luftëra,” tha lideri amerikan.

Kjo nuk do të ishte hera e parë që administrata Trump vendos tarifa dytësore, të cilat gjithashtu përdoren për të ndëshkuar blerësit e naftës venezuelasve.

Megjithatë, përdorimi i tyre kundër Rusisë do të kishte implikime shumë më të mëdha për ekonominë globale, transmeton Telegrafi.

Rusia mbetet prodhuesi i tretë më i madh i naftës në botë, pas vetëm Arabisë Saudite dhe vetë SHBA-së. Por, dërgesat e saj kanë rënë këtë vit, sipas një analize të Bloomberg bazuar në të dhënat e gjurmimit të anijeve.

Çmimet e rritura të energjisë

“Kanali kryesor përmes të cilit tarifat dytësore ndaj blerësve të energjisë ruse mund të ndikojnë në ekonominë globale do të jetë niveli i çmimeve të energjisë,” thotë Kieran Tompkins nga konsulenca Capital Economics.

Nëse tarifat funksionojnë, ato do të ulin rrjedhën e naftës dhe gazit rus në tregjet globale.

Dhe me një furnizim më të ulët, çmimet mund të rriten, ashtu siç ndodhi kur Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në vitin 2022. Kjo çoi në një rritje të inflacionit në mbarë botën. Trump thotë se nuk shqetësohet për shkak të prodhimit rekord të naftës në SHBA.

Tompkins thekson se, këtë herë, ka edhe arsye të tjera që sugjerojnë se ndikimi në çmime nuk do të jetë aq i dukshëm.

Ai shpjegon se “konteksti aktual është i tillë që OPEC+ [grupi i vendeve kryesore prodhuese të naftës dhe aleatët e tyre] kanë kapacitet të konsiderueshëm rezervë për t’u përdorur.”

Rusia ka krijuar një sistem të tërë për të shmangur sanksionet ekzistuese, i cili mund të jetë i dobishëm për ndihmën ndaj partnerëve të saj tregtarë për të shmangur tarifat dytësore që kërcënon Trump.

Për shembull, ajo që quhet “flota në hije” – që përbëhet nga qindra tankerë me pronësi të paqartë – mund të përdoret për të fshehur origjinën e naftës dhe gazit të eksportuar nga Rusia.

“Mirëmbajtja e sanksioneve është një detyrë po aq e madhe sa edhe vendosja e sanksioneve në radhë të parë”, thotë eksperti amerikan për sanksionet, Richard Nephew nga Universiteti i Kolumbias.

“Kjo sepse pala që është nën sanksione merr masa për t’i shmangur ato”, pohoi ai.

iPhone më të shtrenjtë nga India

Që prej pushtimit të plotë të Ukrainës në vitin 2022, India ka qenë blerësi i dytë më i madh i naftës ruse, sipas Qendrës për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër.

“Ata po furnizojnë makinerinë e luftës. Dhe nëse do ta bëjnë këtë, atëherë unë nuk do të jem i kënaqur,” tha Trump për CNBC.

Nëse sanksionet dytësore hyjnë në fuqi, kompanitë amerikane që blejnë mallra nga India do të duhet të paguajnë një taksë importi prej 100 për qind – ose tarifë – kur ato produkte të mbërrijnë në territorin e SHBA-së.

Qëllimi është që këto mallra të bëhen kaq të shtrenjta, sa bizneset amerikane të zgjedhin t’i blejnë më lirë nga vende të tjera, duke rezultuar në humbje të të ardhurave për Indinë.

Kjo, nga ana tjetër, duhet të pengojë Indinë të blejë naftë ruse. Dhe nëse Rusia mbetet pa mundësi për të shitur naftën e saj diku tjetër sepse vendet e tjera përballen me të njëjtën situatë, ajo do të ketë më pak para për të financuar luftën në Ukrainë.

Një mënyrë se si amerikanët mund të përjetojnë çmime më të larta si rezultat i tarifave të reja dytësore është në blerjen e telefonave celularë nga India.

Kompania amerikane, Apple po zhvendos shumë nga prodhimi i iPhone-ve të saj në Indi – veçanërisht prodhimin e telefonave që dëshiron t’i shesë në SHBA.

Nëse këto produkte do të jenë subjekt i tarifave të reja, çmimet mund të dyfishohen për konsumatorët amerikanë. Kjo sepse tarifat paguhen nga kompanitë që importojnë mallrat – dhe këto kompani zakonisht ia kalojnë shumicën, nëse jo të gjithë, rritjen e kostove te klientët e tyre.

Importet nga India në SHBA tashmë paguajnë një tarifë prej 25 për qind si pjesë e përmbysjes më të gjerë tregtare të Trumpit, dhe ai i tha CNBC se kjo shifër mund të rritet “shumë në mënyrë të konsiderueshme”.

Qeveria e Indisë ka akuzuar SHBA-në për dy standarde, duke vënë në dukje vazhdimin e tregtisë së Uashingtonit me Rusinë.

Masa më e madhe e asaj tregtie përbëhet nga importet amerikane nga India, që arritën në pak më shumë se 3 miliardë dollarë vitin e kaluar – megjithatë kjo është vetëm 10 për qind e nivelit të vitit 2021.

Kjo tregti dominohet nga blerjet amerikane të lëndëve të para për energji bërthamore dhe plehra. Rusia është një furnizues kryesor global i të dyjave.

Pengimi i bisedimeve tregtare me Kinën

Kina është blerësi më i madh i naftës ruse, dhe një vendim i Trumpit për të vendosur tarifa dytësore mbi mallrat kineze do të ishte shumë më sfidues për t’u zbatuar.

Kjo sepse importet amerikane nga Kina janë pesë herë më të mëdha në vlerë sesa ato nga India, dhe shumë më shumë nga këto importe janë mallra konsumimi si lodra, veshje dhe elektronikë.

Tarifat dytësore që synojnë Pekinin gjithashtu rrezikojnë të prishin një rinegocim shumë më të gjerë të tregtisë midis dy ekonomive më të mëdha në botë, të cilën Trump e ka ndjekur që nga mandati i tij i parë.

“Ky lloj eskalimi i tepërt ka pak gjasa të impresionojë kinezët,” thotë eksperti i tregtisë, Profesori Simon Evenett nga Shkolla e Biznesit IMD.

Ai shpjegon se do të ishte “shumë e vështirë” të largoheshin kinezët nga rusët pa një arsye të mirë, duke pasur parasysh sa ngushtë kanë punuar presidentët Xi dhe Putin në vitet e fundit.

Për më tepër, hera e fundit kur Trump u përpoq të përdorte tarifa me trefishin e shifrave kundër Kinës, zbuloi se nuk funksionoi – pasi pothuajse ndali të gjithë tregtinë midis dy vendeve.

Një lëvizje e tillë mund të shtojë presionet inflacioniste në SHBA, të cilën Trump prej kohësh ka premtuar ta përballojë.

Gjithashtu mund të kushtojë shumë vende pune në prodhim në Kinë, në një kohë kur ekonomia e saj po përballet me vështirësi në disa fronte.

Dëme të mëtejshme për tregtinë SHBA-BE

Një analizë nga Qendra për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër me seli në Finlandë tregon se BE-ja dhe Turqia janë ende ndër blerësit më të mëdhenj të energjisë ruse.

Para vitit 2022, BE-ja ishte destinacioni kryesor i eksporteve të Rusisë, megjithatë kjo është reduktuar ndjeshëm që nga pushtimi i plotë i Ukrainës. Brukseli së fundmi ra dakord të blejë shumë më shumë energji nga SHBA-ja, por disa importe nga Rusia mbeten.

Në qershor, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, njohu problemin, duke thënë se “Rusia ka tentuar me vazhdimësi të na shantazhojë duke përdorur energjinë si armë,” teksa prezantoi planet për të ndalur importet deri në fund të vitit 2027.

Marrëdhënia tregtare SHBA-BE është më e madhja në botë, dhe dy palët sapo kanë negociuar kushte të reja tregtare që do të nënkuptojnë një tarifë 15% mbi shumicën e eksporteve të BE-së në SHBA.

Shumë në BE kanë kritikuar këtë marrëveshje, duke thënë se tarifat do të dëmtojnë eksportuesit evropianë.

Tani ata gjithashtu frikësohen se sanksionet dytësore ndaj BE-së mund të shkaktojnë edhe më shumë dëm. Shtimi i tarifave 100 për qind për blerjen e energjisë ruse mund të ulojë ndjeshëm sasinë e mallrave të shitur nga BE-ja në SHBA.

Megjithatë, shitjet më të mëdha përbëhen nga farmaceutikët dhe makineritë, të cilat mund të jenë të vështira për t’u siguruar nga vende të tjera – që do të thotë se amerikanët kanë pak zgjedhje tjetër veçse të paguajnë më shumë.

Rreziku i një recesioni në Rusi

Ekonomia e Rusisë deri tani ka treguar rezistencë të jashtëzakonshme që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës, duke u rritur me 4.3 për qind vitin e kaluar.

Megjithatë, ministri i Ekonomisë, Maxim Reshetnikov paralajmëroi së fundmi se vendi është “në prag” të recesionit pas një periudhe “mbinxehjeje”. Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) parashikon një rritje prej vetëm 0.9 për qind për këtë vit.

Nëse sanksionet dytësore do të jenë të suksesshme në uljen e kërkesës për eksportet ruse, ato do ta shtyjnë Rusinë më afër recesionit.

Ndikimi i saktë i luftës mbi ekonominë ruse është i vështirë për t’u ditur, sepse Moska ka penguar publikimin e një sasie të madhe të të dhënave ekonomike që nga fillimi i pushtimit të plotë – përfshirë prodhimin e naftës dhe gazit.

Rreth një e treta e shpenzimeve të qeverisë ruse financohet nga paratë e naftës dhe gazit, por eksportet kanë rënë.

Ndërkohë, Putini po drejton një pjesë më të madhe të shpenzimeve drejt mbrojtjes sesa në çdo kohë që nga Lufta e Ftohtë. Mendohet se shpenzimet për mbrojtje kanë arritur në 6.3 për qind të GDP-së.

Në krahasim, Ukraina ka shpenzuar një shumë të madhe prej 26 për qind të vlerës së ekonomisë së saj shumë më të vogël për luftën. Kjo diferencë shpjegon pse presidenti i saj, Volodymyr Zelensky, ka kërkuar vazhdimisht ndihmë të jashtme nga aleatët.

Tarifat e Trump synojnë të ndihmojnë Zelenskyn duke reduktuar sasinë e parave që rrjedhin në Rusi, dhe ai shpreson të sjellë një fund të vdekjes, vuajtjeve dhe shkatërrimit në Ukrainë. /Telegrafi/

The post Si mund ta godasin ekonominë globale tarifat tjera të Trumpit ndaj Rusisë? appeared first on Telegrafi.

Sorensen përfundoi takimin me Osmanin, pritet të takohet me Kurtin

6 August 2025 at 11:05

Emisari i BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Peter Sorensen i cili po qëndron në Prishtinë përfundoi takimin me presidenten e vendit, Vjosa Osmani.

Pas këtij takimi nuk pati prononcim për media për atë se çka u bisedua mes dyshes, Osmani Sorensen.

Ai pas këtij takimi pritet të takohet më kryeministrin e vendit, Albin Kurti.

Ndërkaq, javë më parë emisari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Peter Sorensen, ka mbajtur një takim të rëndësishëm në Washington me ambasadorët e vendeve të Ballkanit Perëndimor, përfshirë ambasadorin e Kosovës, Ilir Dugolli, dhe atë të Serbisë, Dragan Sutanovaq. /Telegrafi/

 

The post Sorensen përfundoi takimin me Osmanin, pritet të takohet me Kurtin appeared first on Telegrafi.

Bexheti: Izet Mexhiti nuk beson në fitore dhe prandaj nuk jep dorëheqje

4 August 2025 at 21:06

Deputeti i Frontit Europian dhe nënkryetari i BDI-së, Blerim Bexheti thotë se Izet Mexhiti nuk beson në fitore dhe prandaj nuk jep dorëheqje nga posti i zv. kryeministrit.

Ai thotë se Mexhiti nuk respekton vullnetin e popullit.

Mexhiti ka deklaruar se vetëm nëse zgjidhet kryetar komune, do t’ia dorëzojë postin e Zëvendëskryeministrit të Parë dikujt tjetër konkretisht Bekim Salit.
Kjo deklaratë flet qartë: Ai nuk beson në fitore!

Dhe më keq nuk e respekton verdiktin e popullit! Sepse, nëse do të kishte bindje të sinqertë se do të fitonte, do të jepte dorëheqje që sot”, shkruan Bexheti në profilin e tij në Facebook./Telegrafi/

The post Bexheti: Izet Mexhiti nuk beson në fitore dhe prandaj nuk jep dorëheqje appeared first on Telegrafi.

Gjykata Evropiane e Drejtësisë “godet” planin e Melonit për emigrantët

4 August 2025 at 16:31

“Do të funksionojnë, do të funksionojnë!” deklaronte kryeministrja italiane Giorgia Meloni në fund të vitit të kaluar, duke iu referuar kampeve për emigrantët e paligjshëm në Gjadër. Por përmes një vendimi të marrë më 1 gusht në Luksemburg, Gjykata Evropiane e Drejtësisë (GJED) i ka vënë në pikëpyetje themelet ligjore të këtij projekti të dakordësuar me qeverinë Shqiptare të Edi Ramës.

Vendimi paraprak, u bë me dije nga Kreu i Gjykatës, Koen Lenaerts. Ai pritet të zbardhet ditët në vijim.

Në çështjet e bashkuara “C‑758/24 Alace dhe C‑759/24 Canpelli” GJED i referohet caktimit të një vendi origjine si “i sigurt”, një koncept kyç në procedurat e përshpejtuara të azilit, të përdorura nga Italia për dëbimin e emigrantëve të dërguar në Shqipëri.

Sipas gjykatësve evropianë, çdo shtet anëtar ka të drejtë të hartojë një listë të vendeve të sigurta të origjinës, por kjo vendimmarrje nuk është absolute. Ajo duhet të mbështetet në të dhëna të qarta, të dokumentuara dhe të aksesueshme, dhe të jetë e kontrollueshme nga proceset gjyqësore.

“Për të justifikuar përjashtimin e një aplikimi për azil si të papranueshëm, shpallja e një vendi si i sigurt duhet të bazohet në informacion të aksesueshëm dhe të kontrollueshëm, si nga kërkuesi i azilit, ashtu edhe nga gjykata,” thuhet në deklaratën për shtyp të GJED.

“Qeveria e harton listën. Gjykatat e verifikojnë”, theksohet në përmbledhjen e vendimit të lexuar nga kreu i gjykatës Koen Lenaerts.

Rasti nga Bangladeshi dhe reagimet për GJED-në

Rasti që çoi në këtë vendim të GJED-së kishte të bënte me dy shtetas nga Bangladeshi, të transferuar në Gjadër pasi kishin kërkuar azil në Itali, por që kërkesa iu ishte refuzuar përmes procedurave të përshpejtuar.

Refuzimi bazohej në një vendim të vitit 2024, ku qeveria italiane e kishte përfshirë Bangladeshin në listën e vendeve të sigurta. Por vendimi nuk i specifikonte burimet e përdorura për të vlerësuar nivelin e sigurisë në atë shtet.

Kjo sipas GJED pengoi kërkuesit e azilit dhe gjykatat të verifikonin besueshmërinë e listës së qeverisë italiane, duke e bërë procedurën jo të drejtë nga ana ligjore.

Vendimi i GJED-së shkaktoi reagime të forta politike në Itali. Kryeministrja Meloni, nga një takim në Turqi, akuzoi gjykatën evropiane për tejkalim të kompetencave:

“Sërish gjyqësori, kësaj here ai evropian, pretendon hapësira që nuk i përkasin, për çështje që janë ekskluzivisht politike”, thuhej në deklaratën e kryeministres italiane.

Ndërkohë, opozita reagoi me akuza për dështim të projektit “Meloni-Rama” dhe keqmenaxhim të fondeve.

Elly Schlein, kryetare e Partisë Demokratike të Italisë, e quajti investimin në kampet e Shqipërisë “shpërdorim të 800 milionë eurove” që, sipas saj, mund të ishin përdorur për shëndetësinë.

Giuseppe Conte, i Lëvizjes 5 Yjet (M5S), e cilësoi vendimin “të parashikueshëm” dhe kritikoi Melonin për “propagandë boshe” dhe “viktimizim të qëllimshëm”.

Vendimi i GJED-së do të ketë efekt deri më 12 qershor 2026, kur pritet të hyjë në fuqi rregullorja e re e BE-së si pjesë e Paktit për Migracionin.

Edhe pse për momentin ndikimi real është i kufizuar – rreth 150 emigrantë janë sjellë në total në Gjadër nga viti i shkuar, – kjo vendimmarrje ngre dyshime serioze për ligjshmërinë afatgjate të modelit italo-shqiptar për “përpunimin e shpejtë të kërkesave për azil”.

Lexoni gjithashtu:

The post Gjykata Evropiane e Drejtësisë “godet” planin e Melonit për emigrantët appeared first on Citizens.al.

“Të mbijetosh në pension” – si i sigurojnë të ardhurat evropianët e moshuar?

3 August 2025 at 23:52

Pagesat publike, si pensionet shtetërore, përbëjnë rreth dy të tretat e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë.

Sipas OECD-së, në vitin 2022, njerëzit e moshuar kishin të ardhura mesatare të disponueshme më të ulëta sesa popullsia e përgjithshme në 28 vende evropiane. Luksemburgu ishte përjashtimi i vetëm mes 29 vendeve të përfshira në analizë.

Pensionistët përballen me vështirësi financiare në shumë vende dhe disa persona mbi 65-vjeç vazhdojnë të punojnë.

Por, si ndryshojnë burimet e të ardhurave të të moshuarve nga një vend në tjetrin?

Sipas të dhënave të OECD-së, dy të tretat (66 për qind) e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë vijnë nga pagesat publike, kryesisht pensionet dhe përfitimet shtetërore.

Kjo është mesatarja për 27 vende në vitin 2020 ose vitin më të fundit të disponueshëm, raporton euronews.

Puna është burimi i dytë më i madh i të ardhurave pas transferimeve publike, duke përbërë 21 për qind të të ardhurave të disponueshme për qytetarët e moshuar. Të ardhurat nga kapitali, si pensionet personale dhe kursimet, përbëjnë 7 për qind, ndërsa pensionet private nga vendet e punës zënë 6 për qind.

Pjesa e pagesave publike në të ardhura ndryshon nga 41 për qind në Zvicër në 86 për qind në Belgjikë. Transferimet publike përbëjnë gjithashtu të paktën tre të katërtat e të ardhurave për të moshuarit në Luksemburg (83 për qind), Austri (82 për qind), Finlandë (80 për qind), Çeki (76 për qind), Itali (76 për qind), si dhe Portugali dhe Greqi (të dyja nga 75 për qind).

Përveç Zvicrës, kjo pjesë është më e ulët se 50 për qind në Mbretërinë e Bashkuar (42 për qind), Holandë (43 për qind) dhe Danimarkë (45 për qind).

Ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, Franca ka përqindjen më të lartë të transferimeve publike në të ardhurat e të moshuarve me 78 për qind ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka përqindjen më të ulët me 42. Në Itali kjo përqindje është 76 për qind, në Spanjë 72 për qind dhe në Gjermani 68 për qind.

Me përjashtim të Finlandës, vendet nordike kanë përqindje më të ulëta të transferimeve publike. Kjo përqindje është 52 për qind në Suedi, dhe 58 për qind në Norvegji dhe Islandë.

Në Turqi, një vend kandidat për në BE, 57 për qind e të ardhurave të të moshuarve vijnë nga transferimet publike.

Transferet private profesionale ekzistojnë vetëm në 7 vende

Pensionet private profesionale (pensionet, shpërblimet për largim nga puna, ndihmat për vdekje, etj.) nuk janë të zakonshme në të gjithë Evropën. Nga 27 vende, vetëm shtatë i përmendin ato si burim të të ardhurave për të moshuarit. Holanda ka përqindjen më të lartë, ku ato përbëjnë 40 për qind të të ardhurave ndërsa ndiqet nga Mbretëria e Bashkuar me 33 për qind dhe Zvicra me 29 për qind.

Tre vende nordike përfshijnë gjithashtu pensionet private profesionale. Ato përbëjnë 19 për qind të të ardhurave në Suedi, 15 për qind në Danimarkë dhe 14 për qind në Norvegji.

Gjermania është vendi i fundit në këtë grup, me pensionet private profesionale që përbëjnë vetëm 5 për qind të të ardhurave.

Puna vazhdon të përbëjë të paktën një të pestën e të ardhurave të të moshuarve në disa vende, përfshirë Turqinë (27 për qind), Hungarinë (26 për qind), Slloveninë (23 për qind), Irlandën dhe Çekinë (të dyja me 22 për qind), si dhe Greqinë dhe Portugalinë (të dyja me 21 për qind) dhe Spanjën (20 për qind).

Si ndryshon pjesa e kapitalit?

Pjesa e të ardhurave që vjen nga kapitali – kryesisht pensione private dhe kursime personale – ndryshon ndjeshëm nëpër Evropë, duke filluar nga më pak se 1 për qind në Sllovaki deri në 23 për qind në Danimarkë. Në disa vende, kjo pjesë është të paktën 10 për qind.

Këtu përfshihen Turqia dhe Zvicra (të dyja me 16 për qind), Franca (15 për qind), Suedia (12 për qind), Mbretëria e Bashkuar (11 për qind) dhe Finlanda, Norvegjia dhe Islanda (secila me 10 për qind).

Pjesa e kapitalit në të ardhurat e të moshuarve është më pak se 5 për qind në disa vende.

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit.

Pjesa e punës në të ardhurat e të moshuarve është e konsiderueshme në shumë vende evropiane, duke e kaluar një të tretën në disa prej tyre. Ajo ndryshon nga 7 për qind në Francë deri në 40 për qind në Letoni.

Puna përbën mbi 32 për qind të të ardhurave për të moshuarit në Sllovaki (36 për qind), Lituani (35 për qind), Estoni dhe Poloni (të dyja me 34 për qind) dhe Islandë (32 për qind).

Të moshuarit në Francë, Luksemburg, Finlandë dhe Belgjikë janë ndër më pak të varurit nga puna, me të ardhura nga punësimi që përbëjnë më pak se 11 për qind të të ardhurave të tyre totale.

Gjetjet kryesore: Sisteme të ndryshme të sigurimeve shoqërore

Nivelet e ndryshme të katër burimeve kryesore të të ardhurave për personat e moshuar, shumica prej të cilëve janë pensionistë, tregojnë larmishmërinë e sistemeve të sigurimeve shoqërore nëpër Evropë.

Disa nga përfundimet kryesore nga të dhënat janë:

Evropa Perëndimore (si Belgjika, Franca dhe Austria) mbështetet shumë te pensionet publike si burimi kryesor i të ardhurave.

Vendet nordike (si Danimarka dhe Suedia, por jo Finlanda) kanë burime më të larmishme të të ardhurave, përfshirë skema të fuqishme pensionale private.

Evropa Lindore dhe Jugore (duke përfshirë Poloninë, Sllovakinë, Greqinë dhe Turqinë) priren të kenë përqindje më të larta të të ardhurave të lidhura me punën.

Pensionet private profesionale mbeten të pazhvilluara në shumë vende të Evropës Lindore dhe Jugore.

Varfëria në moshën e tretë vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme në disa vende evropiane, dhe dallimet në pensione mbeten të mëdha në të gjithë kontinentin.

Me rritjen e jetëgjatësisë, politikëbërësit përballen me sfida gjithnjë e më të mëdha për të siguruar mbështetje të mjaftueshme për popullsinë në plakje, duke ruajtur njëkohësisht qëndrueshmërinë ekonomike të buxheteve. /Telegrafi/

The post “Të mbijetosh në pension” – si i sigurojnë të ardhurat evropianët e moshuar? appeared first on Telegrafi.

BE-ja fut në fuqi rregullat e reja për inteligjencën artificiale

By: Kult Plus
2 August 2025 at 23:22

Rregulla të reja transparence për modelet e inteligjencës artificiale si ChatGPT, Gemini dhe të ngjashme, hynë në fuqi sot në Bashkimin Evropian, si pjesë e një akti të rëndësishëm të inteligjencës artificiale të miratuar në vitin 2024.

Sipas rregullave të reja, zhvilluesit duhet të zbulojnë se si funksionojnë modelet e tyre dhe cilat të dhëna janë përdorur për t’i trajnuar ato.

Për modelet veçanërisht të përparuara, të cilat konsiderohen rreziqe të mundshme për publikun, masat e sigurisë duhet të dokumentohen gjithashtu.

Ligji synon pjesërisht të mbrojë më mirë të drejtat e autorit. Zhvilluesit tani duhet të raportojnë burimet e të dhënave të tyre të trajnimit dhe nëse kanë përdorur mbledhjen e automatizuar të të dhënave nga faqet e internetit.

Ata gjithashtu duhet të rendisin hapat e ndërmarrë për të mbrojtur pronën intelektuale dhe të krijojnë pika kontakti për mbajtësit e të drejtave.

Ndërsa individët mund të padisin ofruesit e shërbimeve të inteligjencës artificiale sipas ligjit të ri, Zyra Evropiane për Inteligjencën Artificiale do të fillojë zbatimin vetëm më vonë.

Zyra do të monitorojë modelet e reja nga gushti 2026 dhe modelet e publikuara para 2 gushtit 2025, duke filluar nga gushti 2027.

Shkeljet mund të rezultojnë në gjoba deri në 15 milionë euro ose 3 për qind të shitjeve vjetore globale.

Në shkollën verore në Prizren aplikojnë mbi 200 studentë nga mbi 40 shtete

1 August 2025 at 21:31

Në Prizren, ka nisur edicioni i katërt i Shkollës Verore Ndërkombëtare, një nga ngjarjet më të rëndësishme akademike dhe ndërkombëtare të këtij viti në universitet.

Në këtë edicion marrin pjesë rreth 200 studentë nga mbi 40 shtete të botës, duke përfaqësuar një shumëllojshmëri kulturash dhe përvojash akademike.

Amerikani Winston Li është për herë të dytë në një format të tillë. “Kohët e fundit kam filluar të punoj me organizata që kanë programin e Rasumsit, pra të Bashkimit Evropian. Edhe vetë në fakt shkolla verore e sjellë këtë si mundësi dhe është një mundësi shumë e mirë duke qenë se hap dhe rrugët me shtete të tjera me organizata të tjera, që mbase kanë më shumë vite punë për të na mësuar edhe më shumë. Kështu që po kjo ka qenë një risi, projekte dhe organizata që punojmë me Rasumusin”, ka thënë Eni Isakaj nga Shqipëria.

“Në klasën time kemi nxënës prej Turqisë, prej Shqipërisë. Jemi duke bërë kurse me shokët prej Amerikës. Edhe kam takuar shumë shokë prej shumë shteteve…”, ka thënë  Winstil Li nga Amerika.

“Pa dyshim një eksperiencë e jashtëzakonshme. Çdo vit do të thotë kemi studentë të ndryshëm nga vende të ndryshme, shohim kultura të ndryshme, shohim interesim të studentëve për ta njohur Kosovën. E shohim që e duan Kosovën, e duan universitetin tonë kanë një interesim të jashtëzakonshëm për bashkëpunim sidomos në universitet”, ka thënë Samire Karavidaj-studente e UPZ-Vullnetare.

“Unë me të vërtet rekomandoj të rinjtë këtu në Kosovë që të fokusohen më shumë në teknologji sepse Kosova ka nevojë për më shumë zhvillim teknologjikë”, tha Muhamed Delbata nga Palestina.

Shkolla përfshin gjashtë module akademike, të zhvilluara nga njësitë përkatëse të universitetit dhe të udhëhequra nga mentorë ndërkombëtarë të njohur.

“Janë modulet lidhur me shkencat kompjuterike, lidhur me edukim që janë më në favor, që më shumë kanë aplikuar dhe kanë tregu më shumë interesim në këtë drejtim por edhe në filologji ka interesim kështu që po më duket trendin jemi duke e përcjellë”, ka thënë Serdan Kervan – prorektore në UPZ.

Shkolla Verore Ndërkombëtare 2025 do të zgjasë deri më 8 gusht 2025, duke përfshirë ligjërata intensive, punëtori praktike, panele ndërkombëtare, aktivitete kulturore dhe ekskursione në qytetin historik të Prizrenit dhe përreth.

The post Në shkollën verore në Prizren aplikojnë mbi 200 studentë nga mbi 40 shtete appeared first on Telegrafi.

Tatimet doganore të Trumpit – cili do të jetë ndikimi tek konsumatorët në Evropë?

31 July 2025 at 23:55

Çmimet e produkteve evropiane pritet të rriten në Shtetet e Bashkuara.

Në anën tjetër, marrëveshja tregtare nuk duhet të shkaktojë inflacion në Evropë, pasi Bashkimi Evropian nuk ka vendosur tarifa kundërprodukteve amerikane.

Ekspertët thonë se ndikimi i një marrëveshjeje të përkohshme tregtare të arritur midis Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara mbi konsumatorët evropianë do të jetë i kufizuar, raporton euronews.

Të dielën, SHBA-ja dhe BE-ja ranë dakord për një marrëveshje për të shmangur një luftë tregtare midis dy ekonomive më të mëdha në botë, duke parandaluar kërcënimin e presidentit amerikan, Donald Trump për tarifa prej 30 për qind mbi shumicën e mallrave evropiane nëse nuk arrihej marrëveshje deri më 1 gusht.

Nën marrëveshjen paraprake, rreth 70 për qind e eksporteve të BE-së për në SHBA tani do të jenë subjekt i një tarife prej 15 për qind ndërsa 30 për qind e mbetur për mallrat janë të hapura për negociata të mëtejshme.

BE-ja nuk ka vendosur barriera tarifore ndaj produkteve amerikane, kështu që çmimet e tyre nuk do të rriten në Evropë, transmeton Telegrafi.

“Ndikimi mbi konsumatorët evropianë do të jetë i kufizuar”, tha Agustín Reyna, Drejtori i Përgjithshëm i Organizatës Evropiane të Konsumatorëve (BEUC).

“Tarifat doganore paguhen nga importuesi. Në këtë rast, taksa 15 për qind që Shtetet e Bashkuara vendosin mbi produktet e BE-së aplikohet për importuesit amerikanë. Kjo do të thotë se disa produkte mund të bëhen më të shtrenjta për qytetarët amerikanë”, tha Reyna për Euronews.

Rritja e produkteve kineze

Në afat të gjatë, produktet kineze që aktualisht eksportohen në Shtetet e Bashkuara mund të gjejnë rrugën e tyre në tregun evropian, gjë që mund të çojë në çmime më të ulëta në Evropë.

“Efekti kryesor do të jetë një ulje e kërkesës për produktet evropiane në Shtetet e Bashkuara, më pak kërkesë për produktet kineze në Shtetet e Bashkuara, dhe kjo do të thotë që këto produkte më pas do të përpiqen të gjejnë një treg në Evropë, çka përgjithësisht do të çojë në çmime më të ulëta”, tha Niclas Poitiers, studiues në Bruegel, për Euronews.

Megjithatë, këto çmime më të ulëta për konsumatorët evropianë do të ishin lajm i keq për disa biznese të caktuara.

“Ekzistojnë disa kompani që janë në konkurrencë të drejtpërdrejtë me konkurruesit kinezë. Dhe për këto kompani, ato mund të përballen me një konkurrencë më të fortë dhe gjithashtu mund të kenë vështirësi me këto çmime më të ulëta. Pra, ka një efekt negativ,” tha Poitiers.

Ulje e kërkesës për produktet e BE-së në SHBA?

Kompani evropiane që eksportojnë në Shtetet e Bashkuara rrezikojnë të përballen me një ulje të kërkesës në anën tjetër të Atlantikut, pasi produktet e tyre mund të bëhen më të shtrenjta.

Kjo mund të çojë në një rënie të të ardhurave të tyre dhe potencialisht humbje të vendeve të punës në Evropë.

“Ekzistojnë disa kompani në sektorë të caktuar, si për shembull industria farmaceutike, ku ka një pjesë të madhe të eksportit dhe punësimit për gjëra që shkojnë në Shtetet e Bashkuara. Por, për shumicën e sektorëve, kjo përbën një pjesë të vogël të prodhimit,” tha Niclas Poitiers.

Si rezultat i marrëveshjes, Trump ka shprehur shpresën se kompanitë e huaja do të inkurajohen të hapin fabrika në SHBA për të shmangur pagesën e taksave doganore.

Megjithatë, papritshmëritë rreth marrëveshjeve dhe pasiguria rreth kohëzgjatjes së këtyre barrierave tarifore mund, përkundrazi, të dekurajojnë kompanitë evropiane nga investimi në SHBA.

“Kundërproduktive”

Në Bruksel, banorët që u intervistuan për kushtet e marrëveshjes së re thanë se mendonin se marrëveshja do të ketë pak ndikim në fuqinë e tyre blerëse.

“Nuk mendoj se do të ndikojë në jetën time të përditshme, ndoshta pak, por do të ndikojë më shumë tek amerikanët”, tha britaniku, Ian.

Ai shtoi se “mendoj se tarifat janë kundërproduktive. Mendoj se do të preferoja tregti të lirë dhe mendoj se është dëmtuese për amerikanët të vendosin tarifa për të gjithë”.

Carolina, shtetase italiane, beson se marrëveshja tregtare “do të ketë ndikim tek të gjithë në mënyra të ndryshme, varësisht nga fushat në të cilat punojmë dhe jetët që jetojmë.”

BE-ja është tepër e varur nga SHBA-ja dhe duhet të ketë më shumë autonomi ekonomike, tha ajo. /Telegrafi/

The post Tatimet doganore të Trumpit – cili do të jetë ndikimi tek konsumatorët në Evropë? appeared first on Telegrafi.

Akuzat e opozitës për shitjen e pronave publike, Mexhiti: BDI e solli në Tetovë biznesmenin malazez i cili është në listën e zezë të SHBA-së

31 July 2025 at 19:11

Deputetja e Frontit Evropian, Rina Ajdari në seancën e sotme për pyetje të deputetëve, e pyeti zëvendëskryeministrin e parë Izet Mexhitin për bashkpartiakun e tij në VLEN, Bilall Kasamin, me pretendim se si kryetar i komunës së Tetovës ka shitur hapësirë publike në qendër të qytetit, truall prej rreth 2.900 metra katrorë për 190.000 euro, ndërsa, siç tha, çmimi real është dhjetë herë më i lartë.

Mexhiti në seancën e pyetjeve të deputetëve u përgjigj se në atë komunë janë të njohura parcelat e tokës të dhëna për biznesmenin malazez Miodrag Davidoviq – Daka, i cili është, tha, “në listën e zezë të SHBA-së”.

“Ishte skandaloze ajo që ju keni bërë në Tetovë me Daka Davidoviqin, truall me përmasa të mëdha nga Tetova. Më tragjike është që nuk është përfshirë “Bota serbe” por nëntoka malazeze dhe serbe. Ju nuk keni asnjë të drejtë morale të akuzoni askënd tjetër nëse është shitur një gjë e tillë. Unë do t’u jap përgjigje edhe për pyetjen konkrete që bëre dhe nëse nevojitet do të diskutojmë edhe se si e sollët Daka Davidoviqin në zemër të Tetovës. Duhet të jepni përgjigje për Dakën, për Soravinë dhe pastaj do të diskutojmë për çështje tjera”, shtoi Mexhiti.

E pa kënaqur nga përgjigja, deputetja Ajdari replikoi se ajo që po pretendon ishte në periudhën kur ai ishte nënkryetar i BDI-së dhe, siç tha, ishte “ngushtë i lidhur me strukturat për të cilat ai aludon se e kanë bërë këtë”.

The post Akuzat e opozitës për shitjen e pronave publike, Mexhiti: BDI e solli në Tetovë biznesmenin malazez i cili është në listën e zezë të SHBA-së appeared first on Telegrafi.

Triumfi i Trump mbi Evropën

30 July 2025 at 12:58

Ka nga ata që mund ta qortojnë Viktor Orban-in, mikun e presidentit amerikan Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin, për shumë gjëra. Por kryeministri hungarez nuk gabon kur thekson se sapo e kemi parë Trump-in ta “hajë për mëngjes presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen”. Në fund të fundit, marrëveshja paraprake tregtare […]

The post Triumfi i Trump mbi Evropën appeared first on Reporter.al.

BE dhe Liga Arabe riafirmojnë mbështetjen për zgjidhjen me dy shtete, i bëjnë thirrje Hamasit të çarmatoset

30 July 2025 at 07:45

Bashkimi Evropian dhe Liga Arabe, si dhe disa vende të tjera, përfshirë Britaninë dhe Kanadanë, shprehën angazhimin e tyre për të rikthyer zgjidhjen me dy shtete në një përpjekje për t’i dhënë fund luftës shkatërruese të Izraelit në Gaza.

Përfaqësues të nivelit të lartë u mblodhën në Nju Jork të hënën në një konferencë ndërkombëtare, të bashkëkryesuar nga Franca dhe Arabia Saudite, në selinë e Kombeve të Bashkuara, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Konferenca e Kombeve të Bashkuara (OKB), e cila u shty nga qershori dhe u reduktua nga udhëheqësit botërorë në ministra, krijoi tetë grupe pune të nivelit të lartë për të ofruar propozime mbi një gamë të gjerë temash në lidhje me zgjidhjen me dy shtete.

Kjo rezultoi në një deklaratë shtatëfaqëshe, të quajtur “Deklarata e Nju Jorkut”, e cila përcakton një plan me faza që i nxit vendet të njohin shtetin e Palestinës, bën thirrje për çarmatimin e Hamasit dhe parashikon qeverisjen e Autoritetit Palestinez.

“Në kontekstin e përfundimit të luftës në Gaza, Hamasi duhet t’i japë fund sundimit të tij në Gaza dhe t’ia dorëzojë armët e tij Autoritetit Palestinez, me angazhim dhe mbështetje ndërkombëtare, në përputhje me objektivin e një Shteti Palestinez sovran dhe të pavarur”, thuhej në deklaratë.

Deklarata mbështet gjithashtu vendosjen e një “misioni të përkohshëm ndërkombëtar stabilizimi” nën Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të mbrojtur palestinezët, për të mbikëqyrur transferimin e administratës tek Autoriteti Palestinez dhe për të monitoruar armëpushimin.

Teksti dënon sulmin vdekjeprurës të 7 tetorit nga Hamasi, në të cilin grupi militant vrau rreth 1,200 persona dhe mori peng rreth 250 persona – rreth 50 prej të cilëve ende mbahen peng.

Ky tekst shënon dënimin për herë të parë nga kombet arabe të Hamasit.

Ai gjithashtu dënon ofensivën ushtarake të Izraelit në Gaza, nga e cila u vranë më shumë se 60,000 palestinezë, dhe “rrethimin dhe urinë e tij, të cilat kanë prodhuar një katastrofë shkatërruese humanitare”.

Franca dhe Arabia Saudite, u bënë thirrje të gjitha 193 shteteve anëtare të OKB-së të mbështesin dokumentin para fillimit të sesionit të 80-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së që do të zhvillohet në mesin e shtatorit.

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, kundërshton një zgjidhje, duke përmendur shqetësime si nacionaliste ashtu edhe për sigurinë. Shtetet e Bashkuara, një aleat kyç i Izraelit, gjithashtu e bojkotojnë këtë ngjarje.

Franca dhe Mbretëria e Bashkuar kanë shprehur së fundmi qëllimin e tyre për të njohur shtetin e Palestinës, me të cilën gjë do të bashkoheshin me 147 shtetet anëtare të OKB-së që e kanë bërë tashmë këtë. /Telegrafi/

The post BE dhe Liga Arabe riafirmojnë mbështetjen për zgjidhjen me dy shtete, i bëjnë thirrje Hamasit të çarmatoset appeared first on Telegrafi.

Komisionerja e BE-së, Marta Kos: Serbia e detyruar të zbatojë kuadrin ligjor për të drejtat e shqiptarëve

By: redi
29 July 2025 at 18:48

”Bashkimi Evropian është duke ndjekur nga afër trajtimin e pakicave kombëtare nga autoritetet serbe, posaçërisht komunitetin shqiptar në Luginën e Preshevës”,-tha Komisionerja e Bashkimit Evropian, Marta Kos, në një letër të dërguar në adresë të deputetit të vetëm shqiptar në Parlamentin e Serbisë, Shaip Kamberi. Kos ka përsëritur në letër se të drejtat e pakicave kombëtare janë pjesë e…

Source

Kush janë fituesit dhe humbësit në marrëveshjen tregtare SHBA-BE?

29 July 2025 at 00:01

SHBA-ja dhe BE-ja kanë arritur atë që po cilësohet si marrëveshja më e madhe tregtare në histori, pas bisedimeve në Skoci.

Në fakt, ajo i ngjan kornizës për një marrëveshje dhe jo një marrëveshjeje të plotë tregtare, me detaje ende të paqarta, shkruan BBC, përcjell Telegrafi.

Por shifrat kryesore të njoftuara nga presidenti Donald Trump dhe shefja e BE-së Ursula von der Leyen ofrojnë të dhëna se cilët sektorë dhe grupe mund të goditen më rëndë ose kanë më shumë për të fituar.

Trump – fitues

Pasi premtoi marrëveshje të reja tregtare me dhjetëra vende, Trump sapo ka arritur marrëveshjen më të madhe nga të gjitha.

Shumica e komentuesve u duket se BE-ja “ka hequr dorë më shumë”, me analizën e menjëhershme nga Capital Economics që sugjeron një rënie prej 0.5% të Prodhimit Bruto.

Do të ketë gjithashtu dhjetëra miliarda dollarë që do të derdhen në arkat e SHBA-së në taksat e importit.

Por lavdërimet për Trump mund të mos zgjasin shumë nëse një mori të dhënash ekonomike që do të dalin më vonë këtë javë tregojnë se riformësimi i tij radikal i ekonomisë amerikane po kthehet mbrapsht.

Shifrat mbi inflacionin, vendet e punës, rritjen dhe besimin e konsumatorit do të japin një pamje më të qartë nëse tarifat e Trump po sjellin dhimbje apo fitim.

Konsumatorët amerikanë – humbës

Amerikanët e zakonshëm janë tashmë të pakënaqur nga rritja e kostos së jetesës dhe kjo marrëveshje mund të shtojë barrën duke rritur çmimet e mallrave të BE-së.

Ndërsa jo aq e ashpër sa mund të kishte qenë, pengesa e përfaqësuar nga një normë tarifore prej 15% është ende e rëndësishme dhe është shumë më e theksuar se pengesat që ekzistonin para se Trump të kthehej në detyrë.

Tarifat janë taksa të ngarkuara për mallrat e blera nga vendet e tjera. Zakonisht, ato janë një përqindje e vlerës së një produkti.

Pra, një tarifë prej 15% do të thotë që një produkt prej 100 dollarësh i importuar në SHBA nga BE do të ketë një taksë prej 15 dollarësh të shtuar – duke e çuar koston totale për importuesin në 115 dollarë.

Kompanitë që sjellin mallra të huaja në SHBA duhet t’ia paguajnë taksën qeverisë dhe shpesh ia kalojnë një pjesë ose të gjithë koston shtesë klientëve.

Tregjet – fitues

Tregjet e aksioneve në Azi dhe Evropë u rritën të hënën pas publikimit të lajmit për kuadrin e marrëveshjes.

Sipas kuadrit, SHBA-të do të vendosin një tarifë prej 15% për mallrat e importuara nga BE-ja. Ndërsa kjo normë është e konsiderueshme, është më e ulët se ajo që mund të kishte qenë dhe të paktën ofron siguri për investitorët.

Marrëveshja është “qartësisht miqësore me tregun dhe duhet të sjellë potencial të mëtejshëm rritjeje në euro”, tha për AFP-në Chris Weston në Pepperstone, një ndërmjetës australian.

Solidariteti evropian – humbës

Marrëveshja do të duhet të nënshkruhet nga të 27 anëtarët e BE-së, secili prej të cilëve ka interesa dhe nivele të ndryshme varësie nga eksporti i mallrave në SHBA, përcjell Telegrafi.

Ndërsa disa anëtarë e kanë pritur marrëveshjen me kujdes, të tjerë kanë qenë kritikë – duke aluduar në përçarjet brenda bllokut, i cili po përpiqet gjithashtu t’i përgjigjet krizave të tjera si lufta e vazhdueshme në Ukrainë.

Kryeministri francez Francois Bayrou komentoi: “Është një ditë e errët kur një aleancë popujsh të lirë, të bashkuar për të afirmuar vlerat e tyre të përbashkëta dhe për të mbrojtur interesat e tyre të përbashkëta, i dorëzohet nënshtrimit”.

Atij iu bashkuan të paktën dy ministra të tjerë të qeverisë franceze, si dhe Viktor Orban, udhëheqësi hungarez, i cili tha se Trump “hëngri von der Leyen për mëngjes”.

Prodhuesit e makinave në Gjermani – humbës

Tarifa me të cilën përballen importuesit që sjellin makina të BE-së në SHBA është pothuajse përgjysmuar, nga norma prej 27.5% që u vendos nga Trump në prill në një normë të re prej 15%.

Makinat janë një nga eksportet kryesore të BE-së në SHBA. Dhe si prodhuesi më i madh i makinave në BE – falë VW, Mercedes dhe BMW – Gjermania do të ketë qenë duke vëzhguar nga afër.

Udhëheqësi i saj, Friedrich Merz, e ka mirëpritur paktin e ri, ndërsa pranoi se do të kishte mirëpritur një “lehtësim të mëtejshëm të tregtisë transatlantike”.

Kjo ndjenjë pesimiste u pasqyrua nga organi gjerman i tregtisë së makinave, VDA, i cili paralajmëroi se edhe një normë prej 15% do t’i “kushtonte industrisë gjermane të automobilave miliarda çdo vit”.

Prodhuesit e makinave në SHBA – fitues

Trump po përpiqet të rrisë prodhimin e automjeteve në SHBA.

Prodhuesit amerikanë të makinave morën një nxitje kur mësuan se BE-ja po ulte tarifën e saj për makinat e prodhuara në SHBA nga 10% në 2.5%.

Teorikisht, kjo mund të rezultonte në blerjen e më shumë makinave amerikane në Evropë.

Kjo mund të jetë e mirë për shitjet jashtë vendit në SHBA, por pakti nuk është vetëm një lajm i mirë kur bëhet fjalë për shitjet vendase.

Kjo për shkak të mënyrës komplekse se si montohen makinat amerikane.

Shumë prej tyre në fakt montohen jashtë vendit – në Kanada dhe Meksikë – dhe Trump i nënshtron ato një tarife prej 25% kur ato sillen në SHBA.

Kjo krahasohet me një normë më të ulët tarifore prej 15% për automjetet e BE-së. Pra, prodhuesit amerikanë të makinave tani mund të kenë frikë se do të ulen nga prodhuesit evropianë.

Farmaceutikët e BE-së – humbës

Ekziston konfuzion rreth normës së tarifës që do të vendoset për ilaçet e prodhuara në Evropë që blihen në SHBA.

BE dëshiron që ilaçet t’i nënshtrohen normës më të ulët të mundshme, për të përfituar nga shitjet.

Trump tha se produktet farmaceutike nuk mbuloheshin nga marrëveshja e shpallur të dielën, sipas së cilës norma për një numër produktesh u ul në 15%.

Por von der Leyen tha se ato ishin përfshirë, dhe një burim nga Shtëpia e Bardhë e konfirmoi të njëjtën gjë për BBC-në.

Secili prej skenarëve do të përfaqësojë zhgënjim për farmaceutikën evropiane, e cila fillimisht shpresonte për një përjashtim të plotë nga tarifat.

Industria aktualisht gëzon ekspozim të lartë në tregun amerikan falë produkteve si Ozempic, një ilaç për diabetin e tipit 2 i prodhuar në Danimarkë.

Kjo është theksuar në Irlandë, ku partitë e opozitës kanë theksuar rëndësinë e industrisë dhe kanë kritikuar efektin dëmtues të pasigurisë.

Energjia amerikane – fituese

Trump tha se BE do të blejë 750 miliardë dollarë (558 miliardë paund, 638 miliardë euro) në energjinë amerikane, përveç rritjes së investimeve të përgjithshme në SHBA me 600 miliardë dollarë.

“Ne do ta zëvendësojmë gazin dhe naftën ruse me blerje të konsiderueshme të LNG-së [gazit natyror të lëngshëm] amerikan, naftës dhe karburanteve bërthamore”, tha Von der Leyen.

Kjo do të thellojë lidhjet midis sigurisë energjetike evropiane dhe SHBA-së në një kohë kur ajo është larguar nga importimi i gazit rus që nga pushtimi i plotë i Ukrainës.

Industria e aviacionit në BE dhe SHBA – fituese

Von der Leyen theksoi se disa “produkte strategjike” nuk do të tërheqin asnjë tarifë, duke përfshirë pjesët e fluturakeve dhe aeroplanëve, kimikate të caktuara dhe disa produkte bujqësore.

Kjo do të thotë që firmat që prodhojnë komponentë për aeroplanë do të kenë “tregti pa fërkime” midis blloqeve të mëdha tregtare.

Ajo shtoi se BE ende shpreson të arrijë më shumë marrëveshje “zero-për-zero”, veçanërisht për verërat dhe pijet alkoolike, në ditët në vijim. /Telegrafi/

The post Kush janë fituesit dhe humbësit në marrëveshjen tregtare SHBA-BE? appeared first on Telegrafi.

Programi i kërkimeve teknologjike/ BE propozon që Izraelit t’i pezullohet qasja në fonde, shkak lufta në Gaza

28 July 2025 at 21:16

Komisioni Evropian ka propozuar pezullimin e qasjes së Izraelit në fondet e Bashkimit Evropian për start-up në fushën e teknologjisë, teksa presioni rritet për shkak të situatës së rënduar humanitare në Gazë.

Kjo lëvizje nga Brukseli vjen në kohën kur disa shtete të BE-së po kërkojnë hapa konkretë kundër Izraelit në dritë të rritjes së frikës për uri të thelluar në territorin palestinez të shkatërruar nga lufta.

“Edhe pse Izraeli ka njoftuar një pauzë të përditshme humanitare të luftimeve në Gaza… situata mbetet e rëndë”, tha Komisioni Evropian në një deklaratë.

Propozimi për të pezulluar pjesërisht përfshirjen e Izraelit në programin gjigant të kërkimeve Horizon do të diskutohet nga 27 vendet anëtare të BE-së të martën.

Një pezullim i tillë kërkon miratimin e shumicës së shteteve anëtare në mënyrë që të hyjë në fuqi.

BE-ja ka hasur vështirësi në marrjen e masave lidhur me konfliktin në Gaza, pasi është e ndarë mes përkrahësve të Izraelit dhe atyre që kanë qëndrim më të favorshëm ndaj palestinezëve.

Shefja e diplomacisë së BE-së, Kaja Kallas, këtë muaj paraqiti një sërë opsionesh për të ndëshkuar Izraelin, pasi ky i fundit u gjet fajtor për shkelje të marrëveshjes së bashkëpunimit me BE-në mbi baza të të drejtave të njeriut.

Brukseli po ashtu tha se kishte arritur një marrëveshje me Izraelin për të rritur qasjen e ndihmave humanitare në Gaza.

Teksa BE-ja thotë se Izraeli ka ndërmarrë disa hapa për të zbatuar premtimet për rritjen e ndihmës humanitare, ende mbetet shumë për të bërë.

Pezullimi i pjesshëm i qasjes në programin Horizon është një nga masat më të kufizuara që Brukseli mund të ndërmarrë.

Por diplomatët dhe zyrtarët theksojnë se kjo lëvizje është një hap i parë për t’i sinjalizuar Izraelit se blloku është i gatshëm të ndërmarrë masa, nëse situata në Gazë nuk përmirësohet.

Brukseli tha se propozimi do të nënkuptonte ndalimin e qasjes në financim për “start-up”-et izraelite që veprojnë në fusha si teknologjia e dronëve, siguria kibernetike dhe inteligjenca artificiale.

Në vitin 2024, Izraeli ishte ndër tre vendet kryesore me numrin më të madh të kompanive që garonin për fonde, krahas Gjermanisë dhe Francës.

Me mbi 2 milionë banorë të Gazës që përballen me uri dhe kequshqyerje, Izraeli iu nënshtrua presionit ndërkombëtar gjatë fundjavës dhe njoftoi një “pauzë taktike” ditore në luftime në disa zona.

Të hënën, kamionë me ushqim arritën te banorët e uritur të Gazës pasi Izraeli premtoi të hapë korridore të sigurta për ndihma, por agjencitë humanitare paralajmëruan se nevojiten sasi shumë më të mëdha për të shmangur urinë masive./REL/

SHBA-të dhe BE-ja arrijnë një marrëveshje që mund të ndikojë edhe në industrinë e automobilave

28 July 2025 at 17:43

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë arritur një marrëveshje të re tregtare që ul tarifat për automjetet evropiane nga 27.5% në 15%.

Kjo do të ndihmojë industrinë automobilistike të të dyja palëve duke lehtësuar tregtinë dhe ulur kostot për prodhuesit dhe konsumatorët.

Marrëveshja gjithashtu përfshin uljen e barrierave jo-tarifore për makinat dhe disa produkte bujqësore.

Megjithatë, tarifat e larta për çelikun dhe aluminin mbeten në fuqi, me mundësi diskutimi për ndryshime në të ardhmen.

BE-ja do të blejë mallra dhe shërbime amerikane në vlerë miliarda dollarë, duke përfshirë edhe teknologji dhe energji.

Kjo marrëveshje shihet si një hap i madh drejt përmirësimit të marrëdhënieve tregtare transatlantike. /Telegrafi/

The post SHBA-të dhe BE-ja arrijnë një marrëveshje që mund të ndikojë edhe në industrinë e automobilave appeared first on Telegrafi.

BE për marrëveshjen tregtare me SHBA-në: Më e mira që mund të kemi

28 July 2025 at 11:33

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, mbrojti marrëveshjen tregtare të arritur me Shtetet e Bashkuara, duke e quajtur atë “më të mirën që mund të kishin marrë” dhe duke shtuar se ajo nuk duhet nënvlerësuar duke pasur parasysh kërcënimet e mëparshme për tarifa prej 30% që do t’i vendoseshin BE-së.

Një normë bazë tarifore prej 15% për mallrat e BE-së të importuara në Shtetet e Bashkuara do të zbatohet për shumicën e mallrave, duke përfshirë veturat, gjysmëpërçuesit dhe produktet farmaceutike, njoftoi von der Leyen.

Ndërkohë, është rënë dakord për një normë tarifore zero për disa produkte strategjike, duke përfshirë aeroplanë dhe pjesë aeroplanësh, disa kimikate dhe disa ilaçe.

Ajo shtoi se nuk është marrë asnjë vendim për normën tarifore për verërat dhe pijet alkoolike, shkruan Reuters.

E pyetur nëse e konsideronte normën tarifore prej 15% një marrëveshje të mirë për prodhuesit evropianë të veturave, Von der Leyen th: “15% nuk duhet nënvlerësuar, por është më e mira që kemi arritur të marrim.”

Bashkimi Evropian është zotuar të blejë LNG dhe karburant bërthamor amerikan me vlerë 750 miliardë dollarë gjatë tre viteve.

“Ende kemi shumë LNG ruse që vjen nga dera e pasme”, tha ajo.

Komisioni Evropian ka propozuar heqjen graduale të importeve të gazit rus deri më 1 janar 2028.

“Marrëveshja e sotme garanton siguri në kohë të pasigurta, sjell stabilitet dhe parashikueshmëri”, shtoi von der Leyen. /Telegrafi/

The post BE për marrëveshjen tregtare me SHBA-në: Më e mira që mund të kemi appeared first on Telegrafi.

“Shqipëria, Kolumbia e Evropës”/ Eurodeputeti gjerman kundër anëtarësimit në BE

By: Elva
25 July 2025 at 22:08

Shqipëria është vënë sërish në qendër të kritikave në Parlamentin Evropian, këtë herë nga eurodeputeti gjerman Dr. Alexander Sell, i cili ka mbajtur një fjalim të ashpër kundër procesit të anëtarësimit të vendit në Bashkimin Evropian. Gjatë fjalës së tij, Sell deklaroi se Shqipëria nuk i plotëson aspak kushtet demokratike për t’u bërë pjesë e […]

The post “Shqipëria, Kolumbia e Evropës”/ Eurodeputeti gjerman kundër anëtarësimit në BE appeared first on BoldNews.al.

❌
❌